Τις 4+1 προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί η Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας αναδεικνύει ο υφυπουργός Ενέργειας, Νίκος Τσάφος σε ανάρτησή του στο linkedin από το Λονδίνο όπου βρίσκεται μετέχοντας στη διεθνή διάσκεψη για το μέλλον τα ενεργειακής ασφάλειας κι έχοντας προγραμματισμένες συναντήσεις με υψηλά ιστάμενα στελέχη κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και κοινωνικών εταίρων από 60 και πλέον χώρες
Ο κ. Ν. Τσάφος ιεραρχεί το κόστος ενέργειας και της μετάβασης, την ενεργειακή ασφάλεια, τη βιομηχανική ανθεκτικότητα, την κλιματική αλλαγή και τη γεωπολιτική ως τις βασικότερες προκλήσεις, χωρίς, όπως εξηγεί, η λίστα να είναι περιοριστική και καταθέτει τις σκέψεις του λέγοντας:
«Πρώτον, το κόστος της ενέργειας και το κόστος της μετάβασης. Θα πετύχουμε μόνο αν η ενέργεια και η μετάβαση είναι προσιτές για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας. Αλλά αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν είμαστε συνετοί διαχειριστές ενός σπάνιου κεφαλαίου. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν έξυπνα στοιχήματα στις νέες τεχνολογίες. Πρέπει να εξεύρουμε επιχειρηματικά και ρυθμιστικά μοντέλα που να επιτυγχάνουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ κινδύνου και ανταμοιβής για το κράτος και την ιδιωτική βιομηχανία. Και πρέπει να το κάνουμε αυτό επιταχύνοντας παράλληλα τη μετάβαση. Αυτή είναι η 1η πρόκληση που βλέπω.
Δεύτερον, η ενεργειακή ασφάλεια. Τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας αλλάζουν γρήγορα. Μέσα σε ένα χρόνο, το μείγμα καυσίμων που χρησιμοποιεί μιας χώρα μπορεί να αλλάξει απότομα. Οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας είναι επίσης απίστευτα πολύπλοκες, ιδίως στην ΕΕ, όπου το διασυνοριακό εμπόριο παίζει καθοριστικό ρόλο. Είναι επίσης εξαιρετικά ευμετάβλητες: μπορεί να φτάσεις από περικοπές σε τριψήφιες τιμές μέσα σε λίγες ώρες. Το design της αγοράς μοιάζει ολοένα και περισσότερο να μην είναι συγχρονισμένο με το σύστημα που οικοδομούμε. Πώς θα είναι η ενεργειακή ασφάλεια σήμερα, σε πέντε και σε δεκαπέντε χρόνια;
Τρίτον, η βιομηχανική ανθεκτικότητα. Οι περισσότερες χώρες είναι ταυτόχρονα παραγωγοί και καταναλωτές τεχνολογίας. Ως καταναλωτές τεχνολογίας, θέλουμε αξία για τα χρήματά μας. Ως παραγωγοί, θέλουμε δίκαιους κανόνες και πρόσβαση στις αγορές. Αυτοί οι στόχοι μπορεί συχνά να έρχονται σε σύγκρουση. Πώς εξασφαλίζουμε μια ταχεία μετάβαση που να είναι οικονομικά αποδοτική χωρίς να υπονομεύεται η βιομηχανία και χωρίς να δημιουργούνται αδικαιολόγητες εξαρτήσεις; Αυτή είναι μια άλλη σημαντική ισορροπία που πρέπει να βρούμε.
Τέταρτον, η κλιματική αλλαγή. Από τις λιγότερες βροχοπτώσεις και τις ακραία υψηλές θερμοκρασίες μέχρι τις πλημμύρες και τις δασικές πυρκαγιές, αντιμετωπίζουμε μια νέα φυσική πραγματικότητα που απειλεί ζωές και μέσα βιοπορισμού και η οποία θα απαιτήσει σημαντικούς πόρους τόσο για την αποκατάσταση μετά από ένα σοκ όσο και την αποτροπή του επόμενου. Η κλιματική αλλαγή από μόνη της θα επαναπροσδιορίσει την έννοια της ενεργειακής ασφάλειας.
Και τέλος, η γεωπολιτική. Ο κόσμος μας αλλάζει, όχι μόνο τεχνολογικά και οικονομικά, αλλά και κοινωνικά και πολιτικά. Οι κυβερνήσεις πρέπει να χαράξουν στρατηγικές ενεργειακής ασφάλειας που να είναι ισχυρές σε ένα ευρύ φάσμα σεναρίων. Κατά κάποιον τρόπο, αυτό απαιτεί επιστροφή στα θεμελιώδη, την εστίαση στα αποθέματα πόρων και τη γεωγραφία, καθώς και σε ιδέες που έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου: διαφοροποίηση, εφεδρείες, αποθέματα ασφαλείας, εμπορική ευελιξία, εύρυθμη λειτουργία των αγορών. Και, φυσικά, συνεργασία - διότι η ενεργειακή ασφάλεια επιτυγχάνεται καλύτερα από κοινού», επισημαίνει ο κ. Ν. Τσάφος.
