Η κυβέρνηση της Πολωνίας προτίθεται να δαπανήσει πάνω από 60 δισεκατομμύρια ζλότι (14 δισεκατομμύρια ευρώ) μεταξύ 2025 και 2030 για την ανάπτυξη του πρώτου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας της χώρας. Το ποσό αυτό θα καλύψει περίπου το 30% του συνολικού κόστους, με το υπόλοιπο να προέρχεται από εξωτερικό δανεισμό.
Ο πυρηνικός σταθμός, που αποτέλεσε εμβληματικό έργο της πρώην κυβέρνησης του Κόμματος Δικαίου και Δικαιοσύνης (PiS) και συνεχίζεται από τη νέα κυβερνητική συμμαχία που ανέλαβε την εξουσία τον Δεκέμβριο του 2023, υλοποιείται σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα βρίσκεται στο Choczewo, στις ακτές της Βαλτικής.
Σύμφωνα με τα σχέδια χρηματοδότησης που εγκρίθηκαν αυτή την εβδομάδα από την κυβέρνηση, το κράτος θα παρέχει 60,2 δισεκατομμύρια ζλότι στην Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ), την κρατική εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τον σταθμό.
«Το υπόλοιπο ποσό θα εξασφαλιστεί από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, κυρίως από ξένα ιδρύματα που υποστηρίζουν τις εξαγωγές των προμηθευτών εξοπλισμού... ιδιαίτερα από την Export-Import Bank των Ηνωμένων Πολιτειών», αναφέρεται στο προσχέδιο.
Η χρηματοδότηση του έργου από την Πολωνία, η οποία αναμένει ακόμα την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα πραγματοποιηθεί μέσω αύξησης του κεφαλαίου της PEJ με χρηματικές εισφορές, αναφέρει η κυβέρνηση, σημειώνοντας ότι επιτρέπεται και η αύξηση με εισφορές σε είδος, όπως χρεόγραφα του δημοσίου.
Η πρώτη δόση ύψους 4,6 δισεκατομμυρίων ζλότι πρόκειται να μεταφερθεί το 2025, ακολουθούμενη από 11 δισεκατομμύρια ζλότι το 2026, 14 δισεκατομμύρια ζλότι το 2027, 13 δισεκατομμύρια ζλότι το 2028, 11 δισεκατομμύρια ζλότι το 2029 και 6,6 δισεκατομμύρια ζλότι το 2030. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να εγκρίνει επίσημα το νομοσχέδιο χρηματοδότησης της PEJ στο τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Μια διαδικασία προ-γνωστοποίησης σχετικά με την κρατική ενίσχυση της εταιρείας PEJ βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τον Σεπτέμβριο του 2023. Η Πολωνία υποστηρίζει ότι, καθώς η επένδυση θα αποφέρει απόδοση σε επίπεδο αγοράς, η ανακεφαλαιοποίηση δεν θα συνιστά κρατική ενίσχυση.
Ωστόσο, η μεταφορά των κεφαλαίων στην PEJ θα είναι δυνατή μόνο εφόσον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφασίσει αν συμφωνεί με τη θέση της Πολωνίας ή αν θεωρεί την ανακεφαλαιοποίηση ως κρατική ενίσχυση. Μια απόφαση αναμένεται το 2025.
Σύμφωνα με τα σχέδια που προτάθηκαν το 2020 από την πρώην κυβέρνηση του PiS, η Πολωνία επιδιώκει να εγκαταστήσει 6-9 GW πυρηνικής ενέργειας σε έξι μονάδες μέχρι το 2042, ως μέρος των προσπαθειών της για απανθρακοποίηση του ενεργειακού της τομέα, ο οποίος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα.
Τότε, προβλεπόταν ότι η πρώτη μονάδα θα τεθεί σε λειτουργία το 2033. Ωστόσο, η νέα κυβέρνηση εκτιμά τώρα ότι ο πρώτος αντιδραστήρας δεν θα ολοκληρωθεί πριν το 2035, ο δεύτερος το 2036 και ο τρίτος το 2037.
Ο πυρηνικός σταθμός στο Choczewo αναμένεται να έχει στόχο ηλεκτρικής παραγωγής έως 3750 MWe. Το 2022, η Πολωνία επέλεξε την αμερικανική εταιρεία Westinghouse ως τον διεθνή της εταίρο για το έργο. Παράλληλα, αναπτύσσονται σχέδια για δεύτερο πυρηνικό σταθμό σε συνεργασία με τη Νότια Κορέα.
