Συνωστισμός αγωγών αερίου, υδρογόνου αλλά και πετρελαίου καταγράφεται στην βαλκανική γειτονιά με την Ελλάδα να καθίσταται ενεργειακό σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Στο πλαίσιο αυτό, φουλάρουν μηχανές projects που δημιουργούν νέα δεδομένα στο ενεργειακό πεδίο, συμβάλλοντας και στην διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της Ευρώπης, με απώτερο στόχο την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Εντός του έτους (;) ο πετρελαιαγωγός Θεσσαλονίκης – Βόρειας Μακεδονίας
Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την επαναλειτουργία του αγωγού πετρελαίου Θεσσαλονίκης – Βόρειας Μακεδονίας με την τελευταία να κρίνει τον ακριβή χρόνο που θα πάρει μπρος ο αγωγός (μέσα στο 2025 κατά πάσα πιθανότητα), αφού όλες οι εκκρεμότητες από την ελληνική πλευρά έχουν τακτοποιηθεί. Ο αγωγός θα συνδέσει διυλιστήρια της HELLENiQ ENERGY στη Θεσσαλονίκη με το διυλιστήριο της εταιρείας ΟΚΤΑ (ιδιοκτησίας HELLENiQ ENERGY) στη Βόρεια Μακεδονία.
Εφόσον αρχίσει να ρέει ξανά πετρέλαιο στον αγωγό οι και οι δύο χώρες θα ωφεληθούν ενώ δεν πρέπει να παραβλέπεται, σε μία συγκυρία αβεβαιοτήτων και ενεργειακής ανασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, η γεωπολιτική και γεωστρατηγική διάσταση του θέματος.
Ο αγωγός, μετά το ριζικό του λίφτινγκ, δύναται να μεταφέρει 2,5 εκατ. τόνους αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου (ντίζελ, κηροζίνη και βενζίνη) ετησίως. Εκτιμάται πως θα αξιοποιηθεί κυρίως για την μεταφορά ντίζελ. Ο αγωγός θα συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό και στην ενεργειακή θωράκιση των Βαλκανίων καθιστώντας την Βόρεια Μακεδονία ενεργειακό κόμβο με την HELLENiQ ENERGY να διευρύνει το οικονομικό της αποτύπωμα στην χώρα.
Για το 2027 πάει ο αγωγός αερίου
Την ίδια στιγμή, μετά από καθυστερήσεις της γειτονικής χώρας, για το 2027 μετατίθεται η ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας που θα μεταφέρει φυσικό αέριο καλύπτοντας βασικές ενεργειακές ανάγκες των δύο χωρών. Αρχικός στόχος ήταν το αέριο… να μπει στο αυλάκι το καλοκαίρι του 2025.
Σκοπός του έργου (που τρέχει ο ΔΕΣΦΑ) είναι η διασύνδεση των συστημάτων φυσικού αερίου Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας προκειμένου να διαφοροποιηθούν οι πηγές προμήθειας φυσικού αερίου στη Βόρεια Μακεδονία.
Μέσω του project αυτού αναμένεται, επίσης, να ανοίξει μία «πύλη» εισόδου τόσο στη γειτονική χώρα τόσο για το αζέρικο αέριο όσο και για τα φορτία LNG που θα εισέρχονται στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου της Ελλάδας μέσω των Τερματικών της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο αγωγός θα μπορεί να διακινεί και υδρογόνο.
Ανοίγοντας την εικόνα προχωρούν, με ορίζοντα το 2035, και άλλα εγχειρήματα βαρύνουσας σημασίας που στοχεύουν να καταστήσουν την Ελλάδα νευραλγική δίοδο μεταφοράς καθαρής ενέργειας προς την Ευρώπη.
Κάθετος Διάδρομος
Ο Κάθετος Διάδρομος Φυσικού Αερίου αποτελεί μια εναλλακτική οδό για την μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας έως την Μολδαβία και την Ουκρανία και έχει την θερμή υποστήριξη τόσο από την ΕΕ, όσο και από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, με απώτερο στόχο την ταχεία απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και την ενδυνάμωση της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής.
Συστατικό στοιχείο του Διαδρόμου είναι ο άξονας Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία. Στη συνέχεια, το παζλ συμπληρώνουν δύο κλάδοι, ο δυτικός (Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία) και ο ανατολικός (Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία). Στη σχετική πρωτοβουλία συμμετέχουν οι Διαχειριστές των επτά αντίστοιχων χωρών (μεταξύ των οποίων και ο ΔΕΣΦΑ), η Gastrade (φορέας λειτουργίας και διαχείρισης του FSRU Αλεξανδρούπολης), και η κοινοπραξία ICGB που διαχειρίζεται τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB).
Εφόσον ο Κάθετος Διάδρομος ενεργοποιηθεί πλήρως (ήδη οι Διαχειριστές του έργου έχουν ανοίξει διαύλους με την Κομισιόν η οποία ωστόσο πρέπει να πατήσει γκάζι) θα καταστεί εφικτή σε βάθος χρόνου (το 2030 είναι ένα πρώτο ορόσημο) η διακίνηση 20-25 δισ. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως από τον Νότο προς το Βορρά, ανοίγοντας τον δρόμο στην Ευρώπη για την μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο.
Αγωγός υδρογόνου Ελλάδας – Βουλγαρίας με το βλέμμα στη Γερμανία
Το project Hydrogen Backbone που ωριμάζει ο ΔΕΣΦΑ (και έχει ενταχθεί στην έκτη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος PCI) ύψους 1 δισ. ευρώ, αφορά στην κατασκευή αγωγού μεταφοράς καθαρού υδρογόνου, συνολικού μήκους 570 χιλιομέτρων που θα ξεκινά από τη Νότια Ελλάδα και θα καταλήγει στο σημείο διασύνδεσης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με τη Βουλγαρία. Το έργο μάλιστα έλαβε πρόσφατα χρηματοδότηση 5,4 εκατ. από την Κομισιόν
Ο αγωγός θα ξεκινάει από την Αττική, καταλήγοντας στα σύνορα με τη Βουλγαρία, όπου θα ενώνεται με την αντίστοιχη υποδομή μεταφοράς υδρογόνου της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Τσεχίας με τελικό «στόχο» τη διασύνδεση με τη Γερμανία, ανοίγοντας τον δρόμο για το «χτίσιμο» του Διαδρόμου Υδρογόνου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (South Eastern European Hydrogen Corridor - SEEHyC). Στο παζλ μπορεί αργότερα να μπει και η Ιταλία.
Το έργο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη φάση της εκπόνησης της Μελέτης Βασικού Σχεδιασμού, με το χρονοδιάγραμμα να κάνει λόγο για λήψη Τελικής Επενδυτικής Απόφασης μέσα στην περίοδο 2026-2028 και εφόσον αυτή είναι θετική ο αγωγός πρόκειται να λειτουργήσει μέχρι το 2035.
Ο ΔΕΣΦΑ και η Bulgartransgaz (διαχειριστής του συστήματος αερίου στην Βουλγαρία), προχωρούν από κοινού σε Πρόσκληση Ενδιαφέροντος, ώστε να καταγραφεί το ενδιαφέρον εταιρειών για τη χρήση του υδρογόνου, επιχειρώντας να χαρτογραφήσουν τις ανάγκες της αγοράς αλλά και να καταλήξουν στο αν συμφέρει τελικά να επενδύσουν στο υδρογόνο. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα πρώτα μηνύματα από την αγορά είναι ελπιδοφόρα, με τις προοπτικές του project να διαγράφονται θετικές.
Κίνητρο για τη συμμετοχή στη διαδικασία έχουν επιχειρήσεις οι οποίες σχεδιάζουν είτε να παράγουν υδρογόνο στην Ελλάδα ή στη Βουλγαρία, είτε να ενσωματώσουν την κατανάλωση ανανεώσιμου αερίου στην παραγωγική τους διαδικασία, είτε να δραστηριοποιηθούν στην εμπορία και την προμήθεια Η2.
