Smartphones, υπολογιστές και τηλεοράσεις είναι μερικά από τα “αναγκαία” αντικείμενα της καθημερινότητας. Για να φτάσουν αυτά στα χέρια μας χρειάζονται μία σειρά πρώτων υλών, μεταξύ αυτών και χημικά στοιχεία. Οι σπάνιες γαίες είναι κομβικές για την παγκόσμια οικονομία και ήδη έχει πυροδοτηθεί ένας πόλεμος για την εκμετάλλευσή τους. Τι ρόλο μπορεί να παίξει η Ελλάδα στην εξόρυξή τους; Επενδύσεις ήδη τρέχουν με τα πρώτα σημάδια να είναι θετικά.
Η χώρα μας βρίσκεται στην αφετηρία της αξιοποίησης σπάνιων γαιών και κρίσιμων πρώτων υλών σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Γιαζιτζόγλου, πρόεδρο του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) και CEO της ΓΕΩΕΛΛΑΣ, που μιλά στο energymag.gr. Ενώ η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται στο “κυνήγι” των σπάνιων γαιών, κλείδωσε και το deal Ουκρανίας - ΗΠΑ για την εκμετάλλευσή τους, στην Ελλάδα προκαλείται χιονοστιβάδα αντιδράσεων για τις εξορύξεις αντιμονίου. Είναι τελικά επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία;
-Σε ποιο στάδιο βρίσκεται στην Ελλάδα η αξιοποίηση σπάνιων γαιών και κρίσιμων πρώτων υλών;
Είμαστε στο ξεκίνημα. Η Ελλάδα έχει μία μεταλλευτική δραστηριότητα, η οποία δεν είναι καθόλου ασήμαντη και από πλευράς αριθμών και από πλευράς ποικιλίας. Προφανώς υπάρχουν δυνατότητες να αυξηθούν πάρα πολύ αυτές οι δραστηριότητες, εφόσον υπάρξουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και να πάψουν να υπάρχουν τα «αντικίνητρα», οι λόγοι που δεν διευκολύνουν τις επενδύσεις.
Η εξόρυξη ορυκτών και δη κρισίμων ορυκτών εκτός από οικονομική σημασία έχει και γεωπολιτική σημασία . Η Ευρώπη δεν παράγει, δεν εξορύσσει κρίσιμα και στρατηγικά ορυκτά , διότι αποφασίσαμε να τα παράγουν όλα οι Κινέζοι και η Ρωσία , πράγμα που σημαίνει ότι είναι επιτακτική ανάγκη για λόγους γεωπολιτικούς , όχι αν θα βγάλουμε 50, 100, 200 εκατομμύρια . Για λόγους γεωπολιτικής ισορροπίας πρέπει να υπάρχουν και στην Ευρώπη παραγωγές ορυκτών , αλλιώς θα είμαστε έρμαια αυτών που έχουν παραγωγή στον δικό τους χώρο.
-Ποιοι είναι αυτοί οι λόγοι που τις εμποδίζουν;
Κατ’ αρχήν έχουμε ένα πολύ υψηλό κόστος παραγωγής , το κόστος της ενέργειας έχει φύγει εκτός πραγματικότητας . Από εκεί και μετά τα έμμεσα κόστη που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις και το γεγονός ότι έχουμε ένα νομικό πλαίσιο αρκετά βραδύ στο να αδειοδοτούνται επιχειρήσεις και να λύνονται τα θέματα.
-Ποιο είναι το επίπεδο ενδιαφέροντος από τις εταιρείες εξόρυξης για γάλλιο και αντιμόνιο και γιατί σε αυτή τη χρονική συγκυρία;
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα συζητήσεις σοβαρές υπάρχουν. Αφενός στο γάλλιο δεν είναι πλέον συζήτηση , είναι ειλημμένη απόφαση και επένδυση που Θεού θέλοντος θα ξεκινήσει οσονούπω. Στο αντιμόνιο που υπάρχουν τα κοιτάσματα της Χίου και του Κιλκίς, προκηρύχθηκε η Χίος και μάλλον θα προκηρυχθεί και το Κιλκίς και περιμένουμε να δούμε το ενδιαφέρον. Υπάρχει και η περίπτωση των Μολάων που έχει δοθεί η άδεια για έρευνες και προχωράνε οι ερευνητικές δραστηριότητες. Μάλιστα, τα πρώτα ευρήματα που μας δίνει η εταιρεία από εκεί είναι πολύ θετικά. Αυτά τα τρία είναι από τα καινούρια, από εκεί και πέρα είναι τα γνωστά. Υπάρχει ο χρυσός ο οποίος εξελίσσεται, δηλαδή ολοκληρώνεται η επένδυση στις Σκουριές και υπάρχει και ο «Κοιμώμενος Γίγας» που λέμε ΛΑΡΚΟ, να δούμε αν θα προχωρήσει ή όχι.
-Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση των κοιτασμάτων γαλλίου και αντιμονίου στη χώρα μας; Υπάρχουν εκτιμήσεις για το ύψος τους και την οικονομική τους αξία και για το αντιμόνιο αποκλειστικά και συνολικά για όλα τα μέταλλα;
Έχουμε εικόνα για το Γάλλιο και γενικώς για τον βωξίτη. Ο Βωξίτης στην Ελλάδα είναι ένα πολύ ισχυρό ορυκτό , γιατί και ο βωξίτης είναι κρίσιμη στρατηγική πρώτη ύλη. Βωξίτης και γάλλιο παράγονται μαζί , το γάλλιο είναι ένα ας το πούμε «συμπαραγόμενο» του βωξίτη και δεν μπορεί να μην είναι συμπαραγόμενο αφού έχει μία ιδιομορφία, είναι πάρα πολύ αραιό το κοίτασμα του γαλλίου και αν δεν βγει μαζί με τον βωξίτη δεν βγαίνει ποτέ, δεν συμφέρει. Αυτό έχουμε μία εικόνα ότι ο βωξίτης μας είναι ένα σημαντικό κοίτασμα.Ακριβή νούμερα δεν ξέρω αν έχει και σημασία να πούμε.
Το αντιμόνιο και το κοίτασμα του γερμανίου με ψευδάργυρο στους Μολάους αυτό είναι σε φάση έρευνας, που σημαίνει ότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι είναι αξιόλογα τα κοιτάσματα, αλλά μεγέθη ακριβή δεν έχουμε.
-Βλέπουμε αρκετές αντιδράσεις στη Χίο σχετικά με τις εξορύξεις αντιμονίου. Είναι τελικά επικίνδυνο;
Όσο επικίνδυνο είναι να πετάει ένα αεροπλάνο πάνω από το κεφάλι σας. Δεν είναι πιο επικίνδυνο από οτιδήποτε άλλο κάνουμε στην καθημερινότητά μας. Αντιμόνιο εξορύσσεται στον κόσμο αυτή τη στιγμή και το χρησιμοποιούμε όλοι μας. Άρα το να λέμε ότι στην Ελλάδα είναι επικίνδυνο το αντιμόνιο σημαίνει είτε ότι εμείς δεν ξέρουμε να κάνουμε καλά τη δουλειά μας , είτε ότι αυτοί που το εξορύσσουν έχουν άγνοια κινδύνου, δεν τους ενδιαφέρει ο κίνδυνος ή δεν τον ξέρουν. Δεν μοιάζει να είναι πολύ λογικό αυτό. Η απάντηση είναι απλή. Μπορούμε να έχουμε εξόρυξη αντιμονίου με απόλυτη ασφάλεια και χωρίς να υπάρξει κανένα πρόβλημα. Θα την έχουμε διότι αυτό δεν επαφίεται σε κάποιον κρατικό μηχανισμό ο οποίος μπορεί να πει κανείς θα έρθει, δεν θα έρθει. Θα διασφαλίζεται από τους Έλληνες τεχνικούς και επιστήμονες, οι οποίοι δουλεύουν και θα δουλεύουν όπως και σε όλες τις εξορυκτικές επιχειρήσεις και αυτοί έχουν την ευθύνη. Δεν επαφίεται ούτε στον επιχειρηματία, ούτε σε κάποιον μόνο του. Είναι μία σειρά από ανθρώπους που διασφαλίζουν ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις για να πάνε όλα σωστά.
