Ένα από τα σημεία στα οποία ενέσκηψε, χθες, η Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων του Υπουργείου Ενέργειας, στη σύσκεψη που είχε, το απόγευμα, υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν η “επιχείρηση εξοικονόμηση ενέργειας”.
Με βάση πληροφορίες στόχος το επόμενο διάστημα είναι η ένταση της προσπάθειας στην κατεύθυνση αυτή, με εφαρμογή των όσων έχουν ήδη αποφασιστεί για μείωση της ενεργειακής δαπάνης στο δημόσιο, τις συστάσεις σε νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά και την εξέταση των δεδομένων για τα περιθώρια εξοικονόμησης φυσικού αερίου και βέβαια ηλεκτρικής ενέργειας, στην εγχώρια βαριά βιομηχανία.
Όλο αυτό βέβαια έχοντας πάντα υπόψη ότι η Ελλάδα έχει,ακόμη, μια άκρως ανταγωνιστική βαριά βιομηχανία, σε συγκεκριμένους τομείς, που αποτελεί “κλειδί” για την εθνική οικονομία. Σύμφωνα, δε, με πληροφορίες, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας έχει προχωρήσει, ήδη, επαφές με εκπροσώπους των μεγάλων βιομηχανιών από τους οποίους ζήτησε να συμβάλλουν καθοριστικά στον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας τους επόμενους δύσκολους μήνες.
Η Βιομηχανία στηρίζει
Η βιομηχανία, πάντως, με βάση στελέχη του κλάδου με πλήρη γνώση των εξελίξεων, είναι έτοιμη και θα στηρίξει την εθνική προσπάθεια για τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας. Βέβαια τονίζεται ότι μια “επιχείρηση εξοικονόμησης ενέργειας” στην βαριά βιομηχανία (αλουμίνιο, τσιμέντο, καλώδια, χάλυβας κτλ) έχει πολλαπλές μεταβλητές, που πρέπει να ληφθούν υπόψη ώστε να μη γίνει ανεπανόρθωτη ζημιά σε έναν κλάδο, που όλα αυτά τα χρόνια πέρασε “δια πυρός και σιδήρου”, κατάφερε να αναδειχθεί διεθνώς και να “κλειδώσει” μια άκρως ανταγωνιστική παρουσία απέναντι σε μεγάλους “παίκτες”, εισφέροντας τα μέγιστα στην ποιοτική απασχόληση και βέβαια συνολικά στην οικονομία.
Όπως, δε, αναφέρεται συγκεκριμένα, πολλά έχουν ήδη γίνει στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας αλλά περαιτέρω:
Η βιομηχανία προτίθεται να συμμετάσχει σε μηχανισμό βραχυπρόθεσμης (ωρών-ημερών) «διακοψιμότητας» στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, κατά το πρότυπο της Υπηρεσίας Διακοπτόμενου Φορτίου που παρείχε έως πρόσφατα.
Σε σχέση, δε, με το φυσικό αέριο:
Για τη μείωση της κατανάλωσης θα μπορούσε να λειτουργήσει σε εθελοντική βάση αντίστοιχος μηχανισμός βραχυπρόθεσμης ή και πιο παρατεταμένης διακοπής ή μείωσης της κατανάλωσης, εφόσον όμως τα τεχνικά χαρακτηριστικά συγκεκριμένων παραγωγικών διεργασιών αλλά και οι συνθήκες ζήτησης (ή/και άλλοι παράγοντες) μπορεί να επιτρέπουν τέτοια συνδρομή από ορισμένες βιομηχανικές μονάδες.
Παράλληλα, επισημαίνεται, ότι πέρα από τι κινήσεις οι δυνατότητες μείωσης της κατανάλωσης ΦΑ είναι πολύ περιορισμένες, ιδίως σε σημαντικούς κλάδους έντασης ενέργειας, με εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες σε καθοριστικές αλυσίδες αξίας, τόσο για την Ελληνική όσο και για την Ευρωπαϊκή οικονομία και κοινωνία.
Με βάση στελέχη της αγοράς, σε μια συγκυρία που η κρίση φέρνει τα “πάνω κάτω” στη διεθνή οικονομία, είναι κρίσιμη, η διατήρηση της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας σε εθνικό & ευρωπαϊκό επίπεδο. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά:
Δεδομένης της τρέχουσας πρωτοφανούς, πολυπαραγοντικής κρίσης τυχόν μείωση ή παύση της παραγωγικής δραστηριότητας των μεγάλων επιχειρήσεων, εγκυμονεί μια σειρά από κινδύνους, τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Ειδικότερα, όπως έχει επισημανθεί «η χρήση του ΦΑ δεν μπορεί να μειωθεί βραχυπρόθεσμα χωρίς να διαταραχθεί η λειτουργία της βιομηχανίας», αφού σε ορισμένους κλάδους, «η αναγκαστική μείωση της παραγωγής θα έχει ως συνέπεια σειρά αρνητικών επιπτώσεων, την ίδια στιγμή, που η βιομηχανία με σημαντικές επενδύσεις επιχειρεί, ήδη, να αξιοποιήσει τις διαθέσιμες τεχνολογίες για την εξοικονόμησης ενέργειας».
Κίνδυνος για απώλεια θέσεων εργασίας
Σημειώνεται, δε, ότι οι επιπτώσεις θα είναι ορατές σε πολλαπλά επίπεδα: με την πιθανή απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, εξέλιξη που εάν συμβεί θα θέσει σε κίνδυνο την προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας. Επιπλέον, η αδυναμία λειτουργίας, κρίσιμων για την παραγωγική βάση της χώρας βιομηχανιών, μπορεί να οδηγήσει, άμεσα, σε ελλείψεις α’ υλών και προϊόντων που είναι απολύτως αναγκαία για τη διατήρηση της ασφάλειας εφοδιασμού και τη μη διατάραξη κρίσιμων, για την καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων, αλυσίδων αξίας. Δεν είναι αμελητέο άλλωστε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο η αναστολή λειτουργίας ευρωπαϊκών εργοστασίων έχει, υποκατασταθεί από παραγωγικές μονάδες που εγκαθίσταται σε τρίτες χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι εισαγωγές από τρίτες χώρες, με κατά κανόνα αυξημένο ανθρακικό αποτύπωμα και ως εκ τούτου αρνητικές επιπτώσεις στην προσπάθεια αναχαίτισης της κλιματικής κρίσης.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από τις 26/7 η Επιτροπή Ενέργειας του ΣΕΒ έχει εκφράσει τον έντονο προβληματισμό της στο αρχικό ευρωπαϊκό σχέδιο για την εξοικονόμηση φυσικού αερίου.
Το μερίδιο της βιομηχανίας στην κατανάλωση
Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι το αποτύπωμα της βιομηχανίας στη συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου είναι χαμηλή κι άρα όσο και να “επιβραδύνει” ρυθμούς το αποτέλεσμα δε θα αλλάξει ριζικά τα δεδομένα, ενώ πάντα θα ελλοχεύει, όπως ήδη επισημάνθηκε, μεγάλο ρίσκο. Συγκεκριμένα, η βιομηχανία συμμετέχει σε ποσοστό κάτω του 15% στην κατανάλωση φυσικού αερίου ενώ η ηλεκτροπαραγωγή και τα νοικοκυριά καλύπτουν αντίστοιχα ποσοστό 70% και 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε επίπεδο χώρας, επομένως το όποιο όφελος από τη μείωση της βιομηχανικής δραστηριότητας θα είναι ανεπαίσθητο. Αντίθετα, ο περιορισμός της παραγωγής θα έχει αρνητικές συνέπειες στην απασχόληση, στις εξαγωγές και εν γένει στην εθνική οικονομία.
Μέτρα
Τούτων δοθέντων, με βάση την αγορά, είναι άκρως σημαντική η προώθηση μιας συνολικής στρατηγικής που θα περιλαμβάνει και μια εθνική καμπάνια ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού για την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και δράσεις προώθησης “αναχωμάτων”, όπως την ενίσχυση της αυτοπαραγωγής, την άρση των προβλημάτων στις υποδομές για την επέκταση του θεσμού του net metering που ταλανίζει πολλές βιομηχανίες αλλά και την στήριξη της κυκλικής οικονομίας και των εναλλακτικών καυσίμων.
Σημειώνεται ότι εδώ και καιρό πολλές είναι οι βιομηχανίες που προβεί (προ ενεργειακής κρίσης) στις αναγκαίες πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Κατά τη διάρκεια της κρίσης έχουν εντείνει την προσπάθεια αντικατάστασης όπου ήταν εφικτό της χρήσης ΦΑ με άλλα ορυκτά ή εναλλακτικά καύσιμα. Υπάρχουν παραδείγματα (και στην Ελλάδα) βιομηχανιών που εξαντλώντας κάθε περιθώριο υποκατάστασης καυσίμου (φυσικού αερίου με εναλλακτικά καύσιμα) έχουν αγγίξει επίπεδα μείωσης που φτάνουν και το 80% στην κατανάλωση ενέργειας.
