του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Τρία με τέσσερα εκατομμύρια ευρώ νοικιάστηκαν για το 2023 τα μεγάλης χωρητικότητας slots LNG της Ρεβυθούσας, στη δημοπρασία του ΔΕΣΦΑ.
Είναι οι μεγάλες χρονοθυρίδες, αυτές που χωράνε ποσότητες 1 TWE, οι οποίες στην αντίστοιχη δημοπρασία για το 2022 είχαν νοικιαστεί προς 500-700.000 ευρώ. Δηλαδή, για το ίδιο slot δόθηκαν για φέτος, πέντε φορές περισσότερα χρήματα απ' ότι ένα χρόνο πριν.
Αναμενόμενο, θα πει κανείς. Δεν θα κατέβαλαν τέτοια ποσά στον διαχειριστή του εθνικού συστήματος αερίου, οι μεγάλοι ενεργειακοί παίκτες, αν δεν «έβλεπαν» τις τεράστιες ευκαιρίες που διανοίγονται για εξαγωγές στα Βαλκάνια και την Αν. Ευρώπη μετά το τέλος των ρωσικών αγωγών.
Σωστά. Αλλά η έκρηξη της ζήτησης για τα slots της Ρεβυθούσας του ΔΕΣΦΑ, που εξελίσσεται σε μια από τις πλέον χρυσοφόρες ενεργειακές επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής, ανοίγει και μια άλλη συζήτηση.
Αυτή που αφορά στη κερδοφορία του.
Μέχρι σήμερα η συζήτηση για τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη της ενεργειακής αγοράς, πέραν των ηλεκτροπαραγωγών, εστιάζονταν στους δύο διυλιστηριακούς ομίλους (ΕΛΠΕ, Motor Oil) και στη ΔΕΠΑ Εμπορίας, αφήνοντας έξω από το κάδρο τον ΔΕΣΦΑ.
Η κουβέντα για τα υπερκέρδη και την επιστροφή τους στη κοινωνία, η οποία αποτέλεσε μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης, είχε επικεντρωθεί στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων, από τα οποία, όπως επανέλαβε τον Γενάρη από το Νταβός ο Κυρ. Μητσοτάκης, ένα ποσό 600 εκατ ευρώ θα επιστραφεί υπό μορφή κουπονιού που θα δίνεται στα ευάλωτα νοικοκυριά για τα ψώνια του σούπερ μάρκετ.
Τα πολύ μεγάλα όμως κέρδη του ΔΕΣΦΑ από τις δημοπρασίες χωρητικότητας στη Ρεβυθούσα για τα έτη 2023- 2027, για τα αποτελέσματα των οποίων ο διαχειριστής έδωσε προχθες συγκεντρωτικά στοιχεία, τον βάζουν στο κάδρο.Εξάλλου, η ενεργειακή κρίση έχει γεννήσει μια δευτερογενή αγορά, με ενοίκια αστρονομικού επιπέδου, εκτινάσσοντας αντίστοιχα και τα έσοδα του διαχειριστή.
Η κερδοφορία του, που ελέγχεται κατά 66% από την κοινοπραξία Selfluga (δηλαδή την ιταλική Snam, την ισπανική Enagas, τη βελγική Fluxys και την ελληνική Damco) και κατά 34% από το Δημόσιο, ανεβαίνει διαρκώς
Μερίσματα και επιστροφές άνω των 440 εκατ. στην τετραετία
Μέχρι σήμερα η πάγια τακτική της εταιρείας ήταν να μοιράζει «χρυσά» μερίσματα και επιστροφές στους μετόχους της, με το συνολικό ποσό να ξεπερνά για τη τετραετία 2019-2022, τα 440 εκατ. ευρώ.
Τα νούμερα του είναι εντυπωσιακά. Το 2022 προχώρησε σε νέα επιστροφή κεφαλαίου ύψους 72,8 εκατ. ευρώ, έχοντας αποδώσει στους μετόχους του, από το 2018 οπότε εξαγοράστηκε το 66% μέχρι και πέρυσι, κοντά στο μισό δισεκατομμύριο. Στις 17 Ιουνίου 2022, η απόφαση των μετόχων για μείωση του μετοχικού του κεφαλαίου συνοδεύτηκε από ταυτόχρονη μείωση της ονομαστικής αξίας κάθε μετοχής από 77,71 ευρώ ανά μετοχή σε 67,68 ευρώ ανά μετοχή. Το ποσό της μείωσης αποδόθηκε, μέσω επιστροφής, στους μετόχους.
Επίσης, το 2021 διένειμε μέρισμα, συνολικού ύψους 110 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 37,5 εκατ. ευρώ αφορούσαν σε κέρδη χρήσης 2020 και τα 72,5 εκατ. ευρώ σε κέρδη προηγούμενων χρήσεων. Στη δε, διετία 2018 - 2019, ο ΔΕΣΦΑ, έδωσε στους μετόχους του, μέσω μερισμάτων και επιστροφών, ποσό 262 εκατ. ευρώ. Αν τα αθροίσει κανείς όλα αυτά, προκύπτει ένα ποσό 445 εκατ. ευρώ.
Τα τεράστια έσοδα από την δέσμευση των slots της Ρεβυθούσας και η κατακόρυφη αύξηση των εξαγωγών, βάζουν στο τραπέζι το ερώτημα της συνεισφοράς και του ΔΕΣΦΑ στους φόρους, αντί τα υπερκέρδη του να καταλήγουν ως μέρισμα και επιστροφές στους μετόχους του. Τακτική που ακολουθείται συστηματικά από τότε που εξαγοράστηκε από τη κοινοπραξία, με επικεφαλής τους Ιταλούς της Snam, έναντι 535 εκατ. ευρώ.
Ένα αντίτιμο, που δόθηκε, εν μέσω του 3ου Μνημονίου, ήταν λίαν ικανοποιητικό για τους αγοραστές και έχει ταχύτατη απόσβεση δεδομένων των αλλαγών συνθηκών της αγοράς.
Η ταχύτατη απόσβεση
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το ελληνικό κράτος εισέπραξε τότε ως μετρητά, ποσό 185 εκατ. ευρώ, με το υπόλοιπο τίμημα να καλυπτεται με δεκαετές ομολογιακό δάνειο ύψους 350 εκατ. ευρώ από την Εθνική Τράπεζα.
Τέσσερα χρόνια μετά, οι μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ έχουν λάβει ως μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου 445 εκατ. ευρώ!
Στο πρόσφατο μάλιστα παρελθόν, οι χειρισμοί της διοίκησης υπό τη Μαρία Ρίτα Γκάλι, είχαν προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων στην αγορά, με πιο χαρακτηριστική, την ακριβή λύση για τη μίσθωση της υπόγειας αποθήκης στην Ιταλία, όταν είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει αυξημένη δυνατότητα να επιστρέφουν πίσω μεγάλες ποσότητες με το υπάρχον σύστημα αγωγών.
Αντιδράσεις είχαν εγερθεί και για το νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ για την περίοδο 2022-2031, με πολλές εταιρείες να του καταλογίζουν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις που υπονομεύουν την επέκταση των δικτύων αερίου σε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις της περιφέρειας.
Τώρα, οι ανακοινώσεις για τα αποτελέσματα των δημοπρασιών της περιόδου 2023 – 2027 και τα πολύ μεγάλα μισθώματα, βάζουν στο τραπέζι το θέμα κατά πόσο θα συνεχίσει να εξαιρείται από τη πολιτική επιβολής φόρου στα υπερκέρδη των εταιρειών της ενέργειας.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ακόμη και τα μικρής χωρητικότητας slots LNG στην Ρεβυθούσα, νοικιάστηκαν για το 2023 σε τιμές έως και 2 - 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Το αντίστοιχο ποσό για τη περυσινή χρονιά ήταν το πολύ έως 500.000 ευρώ. Δηλαδή, τα τιμήματα εκτινάχθηκαν σε μια χρονιά κατά 200- 300%.
