Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να έχει αλλάξει – ίσως μια για πάντα – τα διεθνή… δόγματα στους τομείς ενέργειας και άμυνας, διαφοροποιώντας νόρμες και σταθερές δεκαετιών, εύλογα και η χώρα μας, έχοντας στρατηγική γεωγραφική θέση στη Μεσόγειο καθώς αποτελεί «γέφυρα» τριών ηπείρων, χτίζει νέες συμμαχίες.
Μια από αυτές είναι η συμφωνία που υπέγραψε χθες στο Κάιρο ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Helleniq Energy Ανδρέας Σιάμισιης και ο πρόεδρος της κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Αιγύπτου EGPC (Egyptian General Petroleum Corporation), για την προμήθεια αιγυπτιακού αργού πετρελαίου προς τον ελληνικό όμιλο. Η συμφωνία επεκτείνει και ενισχύει τη σχέση του ελληνικού ομίλου με την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Αιγύπτου.
Τελευταία όμως, φαίνεται πως υπάρχει μια κλιμάκωση των ευρύτερων συνεργασιών και των συμπλεύσεων της χώρας μας, αλλά και ελληνικών εταιρειών, με τη χώρα του Ισραήλ, αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις της συγκεκριμένης χώρας. Οι ελληνοϊσραηλινές σχέσεις εξελίσσονται εδώ και αρκετά χρόνια στον αμυντικό τομέα, όμως εσχάτως υπάρχει μια ενδιαφέρουσα κλιμάκωση.
Μέσα σε λίγο σχετικά διάστημα, φαίνεται πως υπάρχουν αρκετές εξελίξεις που φέρνουν πιο κοντά τις δύο χώρες στους κρίσιμους τομείς της ενέργειας και της άμυνας.
Το έργο Ηλεκτρικής Διασύνδεσης EuroAsia Interconnector, η άντληση και η πώληση – για πρώτη φορά στα χρονικά – πετρελαίου από το Ισραήλ από την ελληνική εταιρεία «Energean Power», η προχθεσινή εξαγορά του 51% της Israeli Industrial Batteries από την ελληνική Sunlight, αλλά και το διαφαινόμενο ενδιαφέρον για την εξαγορά της Intracom Defense από την κρατική Israel Aerospace Industries, κατασκευάστρια του συστήματος αεράμυνας του Ισραήλ, δείχνουν και μαρτυρούν πολλά.
EuroAsia Interconnector
Στα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου εγκαινιάστηκε η έναρξη της κατασκευής των δύο υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, που θα διασυνδέσουν την Κύπρο με την Ελλάδα μέσω Κρήτης και το Ισραήλ. Το έργο Ηλεκτρικής Διασύνδεσης EuroAsia Interconnector είναι ένα Ευρωπαϊκό Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) και βρίσκεται στον κατάλογο υποδομών της ΕΕ από το 2013.
Με την πραγματοποίηση της τελετής εγκαινίων, άνοιξε ο δρόμος για την έναρξη των εργασιών εγκατάστασης, μέχρι το 2027, των δύο μεγαλύτερων υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος στον κόσμο, που θα διασυνδέσουν την Κύπρο με την Ελλάδα μέσω Κρήτης σε πρώτη φάση (έργο ισχύος 1000 MW). Σε μεταγενέστερο στάδιο θα ακολουθήσει η σύνδεση με το Ισραήλ, ενώ στο στάδιο της πλήρους εγκατάστασής του, το έργο θα έχει ισχύ 2000 MW.
Πρόκειται για ένα πολυτερματικό έργο, τελευταίας τεχνολογίας, ενώ το βάθος της τοποθέτησης του καλωδίου σε ορισμένες περιοχές μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου αναμένεται να φθάσει τα 2.200 μέτρα και σε ορισμένες περιοχές μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας τα 3.000 μέτρα, ενώ το έργο έχει μήκος 898 χιλιόμετρα! Το έργο εγγυάται την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της ίδιας της ΕΕ, ενώ προκύπτουν γεωπολιτικά, αλλά και οικονομικά οφέλη και είναι εφικτή η μείωση των λογαριασμών ρεύματος μέχρι 200 εκατ. ετησίως.
Η πρώτη εξαγωγή πετρελαίου στο Ισραήλ από την Energean
Ένα νέο ορόσημο επιτεύχθηκε στην πορεία της Energean στην Ανατολική Μεσόγειο, το οποίο είναι και ιστορικής σημασίας για το Ισραήλ, καθώς για πρώτη φορά η χώρα εξάγει αργό πετρέλαιο στην ιστορία της.
Συγκεκριμένα, με τη χρησιμοποίηση των αποθηκευτικών χώρων και των υποδομών εκφόρτωσης του FPSO “Energean Power”, οι παραχθέντες από το κοίτασμα Karish ρευστοί υδρογονάνθρακες εκφορτώθηκαν με απόλυτη ασφάλεια σε πετρελαιοφόρο πλοίο, με κατεύθυνση διεθνείς αγορές. Το φορτίο πωλήθηκε στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας με την Vitol και συνιστά την πρώτη εξαγωγή ενέργειας από μια νέα πηγή στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία δημιουργεί και ένα πρόσθετο έσοδο για την Energean. Σημειώνεται ότι, στην πλήρη ανάπτυξη των υποδομών του, το “Energean Power” θα έχει δυναμικότητα παραγωγής 32.000 βαρελιών ρευστών υδρογονανθράκων την ημέρα.
Η στρατηγική εξαγορά της Sunlight
Την πρώτη της εξαγορά στη χώρα του Ισραήλ ανακοίνωσε την περασμένη Τρίτη η Sunlight, που ανήκει στο Olympia Group συμφερόντων Πάνου Γερμανού, καθώς απέκτησε το 51% του μετοχικού κεφαλαίου της Israeli Industrial Batteries (IIB) Energy Storage Systems Ltd. Οι δύο εταιρείες συνεργάζονταν από το 2014, ενώ τώρα προχώρησαν στο επόμενο βήμα.
Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση που εδραιώνει την ελληνική εταιρεία στη μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής και έρχεται να «κουμπώσει» με τις υπόλοιπες εξαγορές αλλά και τις μεγάλες επενδύσεις που έχει υλοποιήσει την τελευταία διετία.
Η Israeli Industrial Batteries ιδρύθηκε το 1992 και πλέον διαθέτει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στο Ισραήλ για μπαταρίες ηλεκτρικών περονοφόρων, ως βασικός προμηθευτής Κατασκευαστών Αρχικού Εξοπλισμού. Αποτελεί έναν δυναμικό παραγωγό και διανομέα βιομηχανικών μπαταριών για διάφορες εφαρμογές και λειτουργεί πλήρως αυτοματοποιημένο εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών μολύβδου-οξέος για αποθήκευση ενέργειας.
Η εταιρεία διαθέτει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στο Ισραήλ για μπαταρίες ηλεκτρικών περονοφόρων, ως βασικός προμηθευτής Κατασκευαστών Αρχικού Εξοπλισμού (OEMs), όπως οι BT-Toyota, Hyster, Yale, Jungheinrich, Linde, και Still. Στους πελάτες της ΙΙΒ συγκαταλέγονται επίσης αλυσίδες supermarket και franchise, κέντρα logistics κλπ. Επιπλέον, η ΙΙΒ αποτελεί βασικό προμηθευτή μπαταριών αποθήκευσης ενέργειας για εφαρμογές τηλεπικοινωνιών και UPS.
Στα προϊόντα της εταιρείας συμπεριλαμβάνονται ακόμη καινοτόμες μπαταρίες και προηγμένες εφαρμογές για την αεροπορική βιομηχανία. Από το 2004 η ΙΙΒ δραστηριοποιείται επίσης στα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ενώ από το 2020 διαθέτει στις αγορές της και μπαταρίες ιόντων λιθίου για εφαρμογές βιομηχανικής ηλεκτροκίνησης και αποθήκευσης ενέργειας – ταχέως αναπτυσσόμενα τμήματα του κλάδου παγκοσμίως.
Το ενδιαφέρον της Israel Aerospace Industries για την Intracom Defense
Σε όλα τα ανωτέρω θα πρέπει να προστεθεί το ενδιαφέρον της κρατικής αμυντικής εταιρείας Israel Aerospace Industries (IAI), για τον βραχίονα του ομίλου Κόκκαλη στην αμυντική βιομηχανία, την Intracom Defense.
Ως γνωστόν με απόφαση του Σωκράτη Κόκκαλη, ο όμιλος Intracom Holdings μετατρέπεται σε επενδυτική εταιρεία και ρευστοποιεί όλες τις παραγωγικές της δραστηριότητες. Έτσι λοιπόν η ισραηλινή εταιρεία έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την Intracom Defense, με στελέχη της μάλιστα να έχουν επισκεφτεί τις εγκαταστάσεις στην Παιανία, με κύκλους της αγοράς να κάνουν λόγο για ένα τίμημα που ενδέχεται να κυμανθεί μεταξύ 60 και 70 εκατ. ευρώ.
Η Israel Aerospace Industries είναι ο κατασκευαστής αεροδιαστημικής και αεροπορίας του Ισραήλ, που παράγει εναέρια και αστροναυτικά συστήματα τόσο για στρατιωτική όσο και για πολιτική χρήση, ενώ έχει 15.000 υπαλλήλους. Η IAI ελέγχεται εξ ολοκλήρου από την κυβέρνηση του Ισραήλ και μαζί με την εταιρεία Rafael έχουν κατασκευάσει το ισραηλινό σύστημα αεράμυνας Iron Dome, που θεωρείται από τα αποτελεσματικότερα διεθνώς.
Υπενθυμίζεται ότι η Israel Aerospace Industries (IAI), έχει σύμβαση με την Intracom Defense για την προμήθεια ολοκληρωμένου Υβριδικού Συστήματος Παροχής Ενέργειας, βασισμένο στην προηγμένη τεχνολογία Hybrid Electric Power Systems (HEPS) οπότε γνωρίζει πάρα πολύ καλά ήδη τι παράγει η IDE.
Μετά και τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι Ισραηλινοί μέσω της Ελλάδας αναζητούν τρόπο ώστε να καλύψουν τις μεγάλες εξοπλιστικές ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στις ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο δεν είναι τόσο εύκολο να μπουν στην IDE καθώς υπάρχει το εμπόδιο ότι το Ισραήλ δεν είναι χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, ενώ η ελληνική αμυντική εταιρεία συμμετέχει στο πρόγραμμα αναβάθμισης των αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot, έχοντας υπογράψει σύμβαση με τη NATO Support and Procurement Agency (NSPA).
Μια λεπτομέρεια ιδιαίτερα σημαντική, η οποία θα πρέπει σίγουρα να διευθετηθεί αν η ισραηλινή εταιρεία θέλει να αποκτήσει την IDE. Πάντως, από το 2018 η κυβέρνηση του Ισραήλ έχει έλθει σε συμφωνία με την NSPA που επιτρέπει τη συμμετοχή αμυντικών εταιρειών του σε προγράμματα του NATO. Εξάλλου, η IAI πρόσφατα έκλεισε μεγάλη συμφωνία για την προμήθεια κατασκοπευτικών αεροσκαφών στην Ιταλία, ενώ διατηρεί σημαντική παρουσία στην Ευρώπη μέσω του γραφείου της στη Γερμανία.
