«Σφήνα» στα προωθούμενα σχέδια για ηλεκτρική διασύνδεση της Αιγύπτου με την Ευρώπη μέσω Ελλάδας (με δυο ανταγωνιστικά μεταξύ τους projects να έχουν τεθεί επί τάπητος) έχει μπει η Ιταλία, η οποία έχει επίσης «ρίξει στο τραπέζι» πρόταση για ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου-Ιταλίας, μεταφορικής ικανότητας 3 GW που εμφανίζει ενδείξεις βαθμιαίας ωρίμανσης,
Σύμφωνα με ρεπορτάζ αιγυπτιακών ΜΜΕ, στο τέλος της περασμένης εβδομάδας το υπουργικό συμβούλιο της Αιγύπτου ενέκρινε Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) -που είχε υπογραφεί από το Νοέμβριο του 2022- μεταξύ του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Αιγύπτου (EETC) και της νορβηγικής εταιρείας Scatec για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών.
Έχοντας επιτύχει αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής άνω των 30 GW τα τελευταία έξι χρόνια, η Αίγυπτος κατέστη αυτόνομη από πλευράς αυτής το 2015 και διαθέτει πλέον πλεόνασμα της τάξης του 25% προς εξαγωγή και για αυτό μελετά διάφορα σχέδια διασυνοριακών διασυνδέσεων, με την Ευρώπη αλλά και με την Σαουδική Αραβία.
Τον περασμένο μήνα εκπρόσωπος του Υπουργείου Ηλεκτρισμού της Αιγύπτου είχε επιβεβαιώσει ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τη Ρώμη για μια πιθανή διασύνδεση Ιταλίας-Αιγύπτου, που θα καθιστούσε τη χώρα «γέφυρα» για τη μεταφορά «πράσινης» ενέργειας από την Αφρική προς την Ευρώπη. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες από το Κάιρο, η Ιταλία φέρεται να έχει εξασφαλίσει πόρους από εγχώριες και ευρωπαϊκές πηγές για το δικό της χρηματοδοτικό σκέλος, με το συνολικό κόστος του project να υπερβαίνει τα 3 δις. ευρώ. Κατά τις ίδιες πηγές, εφόσον υπάρξει συμφωνία, Αίγυπτος και Ιταλία θα μπορούσαν να υπογράψουν MoU τον Ιούνιο.
Σημειώνεται ότι κύκλοι της ελληνικής αγοράς ενέργειας με γνώση του θέματος χαρακτήρισαν το εν λόγω project ως μη ρεαλιστικό -μεταξύ άλλων λόγω και της μεγάλης απόστασης που χωρίζει την Αίγυπτο με την Ιταλία- προσθέτοντας ότι η διπλωματική πρωτοβουλία της Ρώμης επιβεβαιώνει την ορθότητα του σχεδιασμού της Ελλάδας να αναδειχθεί εκείνη σε πύλη εισόδου της πράσινης ενέργειας της Αφρικής προς την Ευρώπη.
Η Αίγυπτος φιλοδοξεί να μετασχηματιστεί σε διεθνή ενεργειακή κόμβο καθώς ενδυναμώνει το Σύστημα Μεταφοράς της, κατά τρόπο που να μπορεί να «σηκώσει» πολλές διασυνοριακές διασυνδέσεις σύμφωνα με το Υπουργείο Ηλεκτρισμού της χώρας. Και τούτο διότι σχεδιάζει να αναπτύξει σταθμούς ΑΠΕ ισχύος άνω των 90 MW που θα έχουν μεγάλο πλεόνασμα ενέργειας προς εξαγωγή.
H «μάχη» των ελληνικών projects
Όσον αφορά στα δυο ανταγωνιστικά projects της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου (που ανταγωνίζονται αμφότερα το project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ιταλίας-Αιγύπτου), την περασμένη εβδομάδα υπήρξαν εξελίξεις στο σχέδιο GREGY της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου μέσω Αττικής. Ο φορέας υλοποίησης του έργου, η εταιρεία Elica του Ομίλου Κοπελούζου υπέγραψε Μνημόνιο Κατανόησης με τον ΑΔΜΗΕ για την έναρξη αποκλειστικών συζητήσεων για την αξιολόγηση της εισόδου του Διαχειριστή στο μετοχικό κεφάλαιο της Elica. Στο πλαίσιο του Μνημονίου, προβλέπεται επίσης η διεξαγωγή συζητήσεων ανάμεσα στα δύο Μέρη και τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας της Αιγύπτου (EETC). Πρόθεση των Μερών είναι ο EETC, η ELICA και ο ΑΔΜΗΕ να συμμετέχουν στη μετοχική σύνθεση με ποσοστό 33,3% έκαστος.
Υπενθυμίζεται ότι το GREGY πέρασε στα τέλη Απριλίου από την πρώτη «κρησάρα» της DG Energy στο πλαίσιο της εκκίνησης της εσωτερικής αξιολόγησης των projects που έχουν προταθεί προς ένταξη στη λίστα των Έργων Κοινού/Αμοιβαίου (ευρωπαϊκού) ενδιαφέροντος (PCI/PMΙ).
Από τον ίδιο έλεγχο πέρασε και το ανταγωνιστικό project GAP (διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου μέσω Κρήτης) που υλοποιεί ο όμιλος Eunice, για το οποίο ο ΑΔΜΗΕ έχει ενημερώσει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη ότι η δυνατότητα του ηλεκτρικού Συστήματος της Κρήτης για υποδοχή ηλεκτρικών διασυνδέσεων εξαντλείται με τη «μικρή» διασύνδεση Κρήτη-Πελοπόννησος, τη διασύνδεση Κρήτη-Αττική (που υλοποιεί η θυγατρική του ΑΔΜΗΕ Αριάδνη Interconnection και θα μπει στην πρίζα εντός του 2024) και το καλώδιο Κρήτης-Κύπρου της κοινοπραξίας Euroasia Interconnector.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το θέμα έχει γίνει αντιληπτό από την εταιρεία GAP και αναμένεται συνάντηση το επόμενο διάστημα στελεχών της εταιρείας με στελέχη του ΑΔΜΗΕ –σε τεχνικό επίπεδο- για την εξέταση εναλλακτικών λύσεων. Την περασμένη Παρασκευή, εξάλλου, σε συνέντευξή του στο Bloomberg o επικεφαλής της GAP, o Ελληνοαμερικανός πρώην Γερουσιαστής Andreas Borgeas, τόνισε το υψηλό ενδιαφέρον των ΗΠΑ σε περιφερειακά έργα σαν τον GAP και εστίασε στην ελκυστικότητα του project το οποίο ως τώρα έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον από αρκετούς διεθνείς εταίρους, συμπεριλαμβανομένων κολοσσών, όπως η McDermott International Ltd. με έδρα το Χιούστον, η οποία έχει δηλώσει ότι θα παρέχει «μηχανική και κατασκευή καθοδήγηση» στο έργο. Η πράσινη ενέργεια από τον GAP θα μπορούσε να κατευθυνθεί, πέρα από την Ελλάδα, σε χώρες των Βαλκανίων και την Ιταλία, ενώ σημαντικές ποσότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου σε σχετικές εγκαταστάσεις που θα δημιουργηθούν στην Κρήτη.
