Με μεγάλη επιφύλαξη υποδέχθηκε η Κομισιόν τη θέση της Ισπανίας (την οποία στηρίζει και η Ελλάδα) για την ενσωμάτωση στον μόνιμο σχεδιασμό των χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρισμού όπως θα προκύψει από την μεταρρύθμιση του σχετικού Κανονισμού (Electricity Market Design) ρυθμίσεων για την επιβολή πλαφόν στα υπερέσοδα σε περίπτωση κρίσης, όπως αυτές που είχαν θεσπιστεί στον έκτακτο Κανονισμό για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας ο οποίος έχει εκπνεύσει.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Επίτροπος Κάντρι Σίμσον κατά την εισαγωγική της τοποθέτηση στη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας των 27 που ξεκίνησε πριν από λίγο στο Λουξεμβούργο δήλωσε εμμέσως πλην σαφώς αντίθετη στην προοπτική αυτή, εκτιμώντας ότι οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι από τα πιθανά οφέλη και αναδεικνύοντας τον προσωρινό χαρακτήρα του μέτρου.
Λίγο μετά την κ. Σίμσον τοποθετήθηκε ο υπηρεσιακός Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παντελής Κάπρος, ο οποίος υπογράμμισε ότι ο μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων στις χονδρεμπορικές αγορές –που λειτούργησε επιτυχημένα την περίοδο της κλιμάκωσης της ενεργειακής κρίσης και αποτελεί πνευματικό του «τέκνο»- πρέπει να παραμείνει ως επιλογή και στον μόνιμο σχεδιασμό και να μπορεί να ενεργοποιηθεί υπό αυστηρές προϋποθέσεις και για περιορισμένο χρονικό διάστημα σε περίπτωση μιας νέας κρίσης τιμών, την οποία όπως τόνισε απεύχεται. Ο ίδιος έθεσε το ζήτημα της ένταξης και των μονάδων φυσικού αερίου (καθώς και των υδροηλεκτρικών) στους μηχανισμούς αποζημίωσης ευελιξίας, καθώς με τα σημερινά δεδομένα αυτοί περιορίζονται στην αποθήκευση και την απόκριση ζήτησης.
Προετοιμασία για το χειμώνα
Στη συνέχεια της συνεδρίασης, η Κομισιόν θα ενημερώσει τους Υπουργούς για τις προοπτικές των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού και τον βαθμό προετοιμασίας ενόψει του επόμενου χειμώνα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μήνυμα που θα στείλει η κ. Σίμσον είναι ότι ο κίνδυνος αναζωπύρωσης της ενεργειακής κρίσης δεν έχει εκλείψει, άποψη που φαίνεται να συμμερίζονται και οι αγορές αν κρίνει κανείς από την έντονη αστάθεια που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στις τιμές του φυσικού αερίου στον κόμβο TTF της Ολλανδίας και το άλμα των προθεσμιακών συμβολαίων για τους χειμερινούς μήνες πάνω από τα 50 ευρώ/MWh.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι το πλήρες κλείσιμο της ρωσικής «στρόφιγγας», συμβάντα στις υποδομές φυσικού αερίου της ΕΕ, το σενάριο ενός δριμύ χειμώνα, προβλήματα στις υδροηλεκτρικές και πυρηνικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και η αυξημένη ζήτηση φυσικού αερίου από τη Νοτιοανατολική Ασία είναι παράγοντες που θα μπορούσαν να απειλήσουν την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης, εάν λειτουργήσουν συνδυαστικά.
Στον αντίποδα, ως «ασπίδα» λειτουργεί η δραστική μείωση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου σε σχέση με τα προ της εισβολής στην Ουκρανία επίπεδα, η μείωση της κατανάλωσης του καυσίμου (τάση που αναμένεται να διατηρηθεί και τον επόμενο χειμώνα λόγω και της διαφαινόμενης επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη) και το υψηλό επίπεδο πλήρωσης των αποθηκών (70% στις αρχές του μήνα) που εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει το 90% στα τέλη Οκτωβρίου, ακόμα και χωρίς ρωσικό αέριο σύμφωνα με τον ENTSO-G. Συμπερασματικά, αν και η γενική αίσθηση είναι ότι ο βαθμός προετοιμασίας είναι καλύτερος από ότι ένα χρόνο πριν, οι κίνδυνοι παραμένουν και απαιτείται αυξημένη εγρήγορση.
Περισσότερο αισιόδοξη εμφανίζεται η Κομισιόν για το θέμα των τιμών ηλεκτρισμού, υπογραμμίζοντας ότι για τον επόμενο χειμώνα «αναμένεται πιο άφθονη και λιγότερο δαπανηρή ηλεκτρική ενέργεια», παρά τους κινδύνους για την ασφάλεια εφοδιασμού φυσικού αερίου που δημιουργούν προϋποθέσεις μετακύλισης των πιέσεων και στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, εμμένει στην εισήγησή της για άρση όλων των έκτακτων μέτρων στήριξης των τελικών καταναλωτών, θέμα για το οποίο οι τοποθετήσεις των Υπουργών αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον…
