της Σύλβιας Χριστοφόρου
Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η διαδικασία αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», στο οποίο αναμένεται να ενταχθεί ένα νέο κεφάλαιο που θα αφορά στη χρηματοδότηση επενδύσεων για την επίτευξη των στόχων του REPowerEU.
Όπως προβλέπεται στις κατευθύνσεις αναθεώρησης του «Ελλάδα 2.0» που έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από τις 31 Ιουλίου, στο νέο κεφάλαιο REPowerEU προτείνονται οκτώ επενδύσεις και οκτώ μεταρρυθμίσεις.
«Εξοικονομώ» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, νέες αποθήκες και επενδύσεις για βιομεθάνιο και υδρογόνο
Ο συνολικός προϋπολογισμός των επενδύσεων ανέρχεται σε 1,59 δισ. ευρώ εκ των οποίων 795 εκατ. ευρώ θα εξασφαλιστούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Μεταξύ αυτών είναι η ενίσχυση των προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης και εξοικονόμησης ενέργειας για νοικοκυριά και ιδιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και νέες δράσεις για την επενδυτική και λειτουργική ενίσχυση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας για την πρόσθετη διείσδυση των ΑΠΕ.
Μία από τις νέες δράσεις αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης αποχέτευσης, οι οποίες πλέον θα πρέπει να υποβάλλουν αναλυτικά στοιχεία στη νεοσύστατη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Σε ό,τι αφορά τις ΑΠΕ, το κεφάλαιο REPowerEU περιλαμβάνει νέες επενδύσεις για την παραγωγή βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου, τα οποία εκτιμάται ότι θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση τα επόμενα έτη.
Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει την υλοποίηση επενδύσεων την επόμενη επταετία ύψους έως και 38 δισ. ευρώ για την κατασκευή αγωγών μεταφοράς υδρογόνου και έως και 11 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη υποδομών αποθήκευσης του καυσίμου. Ο στόχος που έχει τεθεί είναι ότι έως το 2030 θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί κατάλληλες υποδομές για την παραγωγή και μεταφορά 20 εκατ. τόνων υδρογόνου. Η μισή ποσότητα θα παράγεται στην Ευρώπη και η υπόλοιπη θα εισάγεται.
Εκτός από το υδρογόνο, το σχέδιο της Ευρώπης προβλέπει ότι μέρος των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου θα αντικατασταθεί και από την αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου. Σύμφωνα με το REPowerEU, έως το 2030 θα επενδυθούν 37 δισ. ευρώ για την παραγωγή 35 δισ. κυβικών μέτρων βιομεθανίου.
Μεταξύ των προτεινόμενων επενδύσεων είναι και δράσεις για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Πρόκειται για δράσεις που συνάδουν με τους βασικούς στόχους του REPowerEU, σύμφωνα με το οποίο η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από έργα ΑΠΕ στην Ευρώπη έως το 2030 θα ανέλθει σε 1.236 GW, αισθητά αυξημένη σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις του Fit for 55 για 1.067 GW. Σχεδόν η μισή εγκατεστημένη ισχύς, 600 GW, θα προέρχονται από τη λειτουργία φωτοβολταϊκών σταθμών.
Οι νέες τεχνολογίες στον πυρήνα των μεταρρυθμίσεων
Στη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και την προώθηση νέων τεχνολογιών και χρηματοδοτικών εργαλείων εστιάζουν οι οκτώ προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις που αναμένεται να ενταχθούν στο κεφάλαιο REPowerEU του «Ελλάδα 2.0».
Η αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης προβλέπει την παροχή ολιστικής υποστήριξης ως προς την ανάπτυξη της αγοράς δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα για τη σταδιακή απανθρακοποίηση της βιομηχανίας.
Στο υφιστάμενο σχέδιο «Ελλάδα 2.0» είναι διαθέσιμα 100 εκατ. ευρώ για τη μερική χρηματοδότηση του project σύλληψης και αποθήκευσης CO2 (CCS – Carbon Capture and Storage) που έχει δρομολογήσει η Energean στο πλαίσιο εκσυγχρονισμού του κοιτάσματος υδρογονανθράκων του Πρίνου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται σχέδιο παροχής οικονομικών κινήτρων σε επιχειρήσεις για την ανάπτυξη δράσεων δέσμευσης CO2, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις που προτείνει το υπουργείο Οικονομικών για την αναθεώρηση του «Ελλάδα 2.0» είναι οι εξής:
- Δημιουργείται το απαραίτητο ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο για την προώθηση των δράσεων και σχεδιαζόμενων επενδύσεων για το πράσινο υδρογόνο και το βιομεθάνιο στη χώρα μας.
- Δίνεται προτεραιότητα στην ανάπτυξη των ΑΠΕ περιλαμβανομένης της ολοκλήρωσης και εξειδίκευσης του ρυθμιστικού πλαισίου για τα υπεράκτια αιολικά, της προώθησης του πλαισίου για την αυτοκατανάλωση και τις ενεργειακές κοινότητες και της περαιτέρω ανάπτυξης του χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ.
- Έμφαση δίνεται στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για την απελευθέρωση και δημιουργία νέου κρίσιμου ηλεκτρικού χώρου για την περαιτέρω προώθηση των ΑΠΕ.
- Όσον αφορά στην εξοικονόμηση ενέργειας, οι σχετικές μεταρρυθμίσεις στοχεύουν στη δημιουργία καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων τα οποία θα μοχλεύουν ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά και στην ανάπτυξη στρατηγικής για την ενεργειακή αποδοτικότητα.
- Αναφορικά με τη δημιουργία ενός νέου έξυπνου δικτύου, βαρύτητα δίνεται στα εργαλεία και στις μεθόδους που διευκολύνουν τον καταναλωτή να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει δυναμικά και προσαρμοσμένα στις ανάγκες του συμβόλαια κοστολόγησης.
- Η απανθρακοποίηση της βιομηχανίας θα προωθηθεί μέσω της ανάπτυξης ενός ρυθμιστικού πλαισίου για την ευκολότερη σύναψη πράσινων διμερών συμβολαίων και μιας κεντρικοποιημένης πλατφόρμας για Διμερείς Συμβάσεις Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας (Power Purchase Agreements – PPAs)
- Προβλέπεται η ενεργοποίηση πλαισίου λειτουργίας του διαμοιρασμού ενέργειας που θα βοηθήσει τους πολίτες εντός ενός κτιρίου ή ομάδων κτιρίων να βελτιστοποιήσουν την κατανάλωση ενέργειάς τους και να μειώσουν ομαδικά το ενεργειακό τους κόστος.
Η διαβούλευση επί του σχεδίου με τις κατευθύνσεις αναθεώρησης του «Ελλάδα 2.0» θα ολοκληρωθεί στις 14 Αυγούστου.
