του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Ένας νέος ενδιαφερόμενος εμφανίστηκε χθες στο σίριαλ του EuroAsia, το θολό τοπίο γύρω από το οποίο παραμένει, όπως και τα αναπάντητα ερωτήματα. Η είδηση είναι ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα «βλέπουν» επενδυτική ευκαιρία στην ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας.
Το ενδιαφέρον αυτό φέρεται να μετέφερε στον κύπριο υπ. Ενέργειας Γιώργο Παπαναστασίου ο υπ. Επενδύσεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Μοχάμεντ Χασάν Αλσουαΐντι, σε συνάντηση που είχαν στο Άμπου Ντάμπι στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης και Συνεδρίου για θέματα ενέργειας, ADIPEC 2023.
Σύμφωνα μάλιστα με όσα μεταφέρει η κυπριακή πλευρά, ο Αλσουαΐντι, ο οποίος ταυτόχρονα είναι και CEO του επενδυτικού ταμείου ADQ (Abu Dhabi Developmental Holding Company) εξέφρασε «ιδιαίτερο ενδιαφέρον», όχι μόνο για τον EuroAsia Interconnector, αλλά και για τις υποδομές που προτείνει να κατασκευαστούν η Κύπρος, με σκοπό την έλευση φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο για εξαγωγές και ηλεκτροπαραγωγή.
Το κατά πόσο το εμιρατινό ενδιαφέρον έχει βάθος μένει να φανεί. Για ένα σίριαλ ωστόσο, όπως ο EuroAsia, ακόμη και μια συζήτηση στο περιθώριο ενός συνεδρίου είναι ικανή να τροφοδοτήσει σενάρια για νέα επεισόδια και υποθέσεις, ακόμη και αν αποδειχθεί άνευ περιεχομένου. Σε tweet που ανέβασε ο κύπριος υπουργός ευχαριστεί τον Αλσουαιντί για το ενδιαφέρον του «για υποδομές-κλειδιά για την Κύπρο», όπως λέει, «συμπεριλαμβανομένων της ηλεκτρικής διασύνδεσης με Ισραήλ και Ελλάδα, καθώς επίσης τον υποθαλάσιο αγωγό για τη μεταφορά αέριου, πιθανώς και υδρογόνου».
Επί του εδάφους δεν φαίνεται να έχει προς το παρόν αλλάξει κάτι. Ο ΑΔΜΗΕ αναμένει πάντα την απάντηση της πλευράς Κτωρίδη στην πρόταση που του έχει καταθέσει, ενώ ο χρόνος πιέζει, καθώς η κυπριακή εταιρεία έχει συνάψει ένα καλό συμβόλαιο με τη Nexans, και οι Νορβηγοί δεν θα περιμένουν επ’ άπειρον πότε ο μέτοχος θα επιλύσει τα χρηματοδοτικά του προβλήματα. Ούτε πότε η Λευκωσία θα αποφασίσει τι είναι καλύτερο για την ενεργειακή αυτονομία της χώρας, η ηλεκτρική διασύνδεση ή η λύση των συστημάτων αποθήκευσης. Αν χαλάσει η συμφωνία με την Nexans, δύσκολα θα βρεθεί καλύτερο συμβόλαιο, ειδικά σε μια εποχή όπου υπάρχει έλλειμμα σε καλώδια στη παγκόσμια αγορά.
Από την πλευρά της η Λευκωσία υπολογίζει ότι το τοπίο γύρω από το μέλλον του EuroAsia θα έχει αποσαφηνιστεί προς τα τέλη του 2023, όταν και αναμένεται να γίνουν γνωστά τα πρώτα προκαταρκτικά αποτελέσματα των μελετών που έχει παραγγείλει.
Αντικρουόμενα σήματα από τη Λευκωσία
Το τελευταίο ωστόσο διάστημα η κυπριακή κυβέρνηση στέλνει κι αυτή με την στάση της αντικρουόμενα σήματα. Για παράδειγμα, η αρχική ανάθεση των μελετών σε συγκεκριμένο οίκο ακυρώθηκε, καθώς όπως είχε πει ο κ. Παπαναστασίου, το ποσό που απαίτησε η εταιρεία ήταν υψηλότερο εκείνου που προτίθετο να δώσει η κυβέρνηση, και η διαδικασία επαναλήφθηκε με την υποβολή νέων προτάσεων από άλλους ενδιαφερόμενους.
Επίσης εδώ και καιρό, ο κύπριος υπ. Ενέργειας δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει ότι η Λευκωσία θα αποφασίσει να μπει στο έργο, μόνο αφού πρώτα αυτό αξιολογηθεί από ξένο οίκο – ουδέποτε μέχρι σήμερα είχε γίνει αξιολόγηση – και αποσαφηνισθεί κατά πόσο θα μπορεί να προσφέρει χαμηλού κόστος ηλεκτρική ενέργεια, χωρίς ο καταναλωτής να επιβαρύνεται με πρόσθετα κόστη. Και εκτός από την ανάγκη αξιολόγησης της βιωσιμότητας και της γεωπολιτικής του αξίας, μιλά επίμονα και για την ανάγκη σύγκρισης του project με την λύση των μπαταριών αποθήκευσης ώστε να φανεί τι είναι πιο ωφέλιμο για την Κύπρο.
Τον τόνο από εδώ και πέρα θα δίνει η ίδια η Λευκωσία, η οποία έχει πάρει αποστάσεις από την πλευρά του βασικού μετόχου του φορέα υλοποίησης, Νάσου Κτωρίδη, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται η στάση που θα τηρήσουν απέναντι στο έργο η Κομισιόν, η οποία και το έχει χρηματοδοτήσει με 657 εκατ. καθώς και η Nexans.
Άγνωστο παραμένει επίσης, κατά πόσο η Euroasia Interconnector έχει ανακοινώσει στην κατασκευάστρια του καλωδίου Nexans, το «final payment decision», δηλαδή την οριστική της δέσμευση ως προς το πότε θα γίνουν οι πληρωμές για το σύνολο του συμβολαίου (έπρεπε να έχει γίνει στις 7 Σεπτεμβρίου, μαζί με την καταβολή της πρώτης δόσης των 50 εκατομμυρίων).
