Το φιλόδοξο κυβερνητικό σχέδιο για την "ενεργειακή αυτονομία" των νησιών αλλά και την απεξάρτησή τους από ρυπογόνα και πανάκριβα ορυκτά καύσιμα, καθώς και στη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας των νησιών ξεδίπλωσε η κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου.
Στο επίκεντρο της τοποθέτησής της βρέθηκε αρχικά το αυξημένο κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας που "καίει". "Έχουμε, 32 «Διακριτά Ηλεκτρικά Συστήματα» και έχουμε επιπρόσθετα αυτό της Κρήτης, το οποίο θεωρείται σήμερα μερικώς διασυνδεδεμένο με το Ηπειρωτικό σύστημα. Είναι συστήματα που όπως γνωρίζετε τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια από μονάδες υγρών καυσίμων, που καίνε μαζούτ και ντίζελ. Σε αυτά λειτουργούν συνολικά πέντε ατμοηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής, σε Κρήτη και σε Ρόδο και έχουμε επίσης και 32 αυτόνομους και τοπικούς σταθμούς παραγωγής στα υπόλοιπα νησιά. Συγκεκριμένα, η αιχμή της ζήτησης πολλές φορές μπορεί να φτάσει στο 1,4 Γιγαβάτ. Η μισή από αυτή προέρχεται από την Κρήτη και έχουμε βέβαια, θερμικές και υδροηλεκτρικές μονάδες παραγωγής, που λειτουργούν από τη ΔΕΗ. Τώρα, όπως ξέρετε το κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά, είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος παραγωγής της ενέργειας στο Ηπειρωτικό σύστημα, μπορεί, να είναι περίπου το τριπλάσιο" σχολίασε αρχικά.
Αυτός ο τρόπος παραγωγής ενέργειας είναι πέρα από ακριβός και αρκετά ρυπογόνος. Γι αυτό τον λόγο σχεδιάζεται η στρατηγική για την ενεργειακή μετάβαση των νησιών,με οδηγό το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (Ε.Σ.Ε.Κ.).
Προτεραιότητα
Για να πετύχει η απανθρακοποίηση των νησιών πρέπει να τρέξουν τα έργα ΑΠΕ, όπως σημείωσε η αρμόδια υφυπουργός. "Για τον λόγο αυτό, έχουμε ειδικές προβλέψεις μέσα στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (Ε.Σ.Ε.Κ.), οι οποίες κινούνται σε τρεις άξονες. Ο πρώτος άξονας είναι η μεγάλη έμφαση, η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών. Γιατί, κακά τα ψέματα, είναι ο βασικός τρόπος για να κλείσουμε τις ρυπογόνες μονάδες των ορυκτών καυσίμων στα νησιά. Ο δεύτερος στόχος μέχρι να γίνουν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις, είναι το πρασίνισμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να εγκαταστήσουμε επάνω στα νησιά υβριδικά συστήματα, όπου θα έχουμε ένα συνδυασμό Α.Π.Ε. με μονάδες αποθήκευσης, όπως είναι οι μπαταρίες. Ο τρίτος άξονας στρατηγικής είναι η απανθρακοποίηση, όχι μόνο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και άλλων τομέων της οικονομίας και αναφέρομαι στις μεταφορές και στα κτίρια. Οπότε στα νησιά τρεις είναι οι βασικοί πυλώνες, είναι η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, τα κτίρια και οι μεταφορές."
Στον σχεδιασμό του υπουργείου και της κυβέρνησης λαμβάνονται υπ όψιν και όλες οι ιδιαιτερότητες του κάθε νησιού, επιλέγοντας ποιες είναι οι πιο ταιριαστές λύσεις από ενεργειακής και περιβαλλοντικής πλευράς.
Το πρώτο βήμα έχει γίνει με την πρωτοβουλία «GR-eco Islands». Μέσα από αυτό το πρόγραμμα 109 κατοικημένα νησιά της χώρας μας θα βρεθούν στο μικροσκόπιο, με προσοχή και με ανάδειξη των συγκεκριμένων αναγκών του κάθε νησιού. "Έχουμε θέσει έναν στόχο στον Εθνικό Κλιματικό Νόμο (Ε.Κ.Ν.), ειδικά τα μη διασυνδεδεμένα νησιά να φτάσουν σε διείσδυση των Α.Π.Ε. στο 80% μέχρι το 2030, σε σύγκριση με το 2019.", σημείωσε η κυρία Σδούκου. Ήδη πραγματοποιείται μελέτη για 39 νησιά τα οποία έχουν πληθυσμό από 100 μέχρι 3.500 κατοίκους, μία ειδική μελέτη που θα είναι η βάση με βάση την οποία θα ενταχθούν αυτά τα νησιά στη χρηματοδότηση από τους πόρους του ΕΣΠΑ.
Μεγάλο ρόλο στη μάχη για την απανθρακοποίηση θα παίξει και το ταμείο που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός." Έχουμε λάβει ως χώρα 25 εκατομμύρια δικαιώματα εκπομπών CO2 προς δημοπράτηση. Αυτά τα δικαιώματα μεταφράζονται, σήμερα, με τιμές CO2 σε 1,6 δισεκατομμύρια, αλλά αναμένεται να κινητοποιηθούν επενδύσεις που φτάνουν στα 3,8 δισεκατομμύρια από το Ταμείο Απανθρακοποίησης. Δεν το συζητώ πόσο σημαντικό είναι να πέσουν αυτά τα λεφτά σε παρεμβάσεις πάνω στα νησιά, σε δράσεις επωφελείς σε επίπεδο περιβαλλοντικό, ενεργειακό και κοινωνικό", ανέφερε η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Οι παρεμβάσεις από το ταμείο Απανθρακοποίησης
Οι βασικές παρεμβάσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το νεοσύστατο ταμείο είναι τα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Πρόκειται για έργα μικρά - φωτοβολταϊκά, μπαταρίες, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα σε επιχειρήσεις στα νησιά, και σε κατοίκους επίσης, να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος. Και βέβαια ένα πολύ μεγάλο κομμάτι αυτών των πόρων θα διοχετευθεί στα έργα της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Δωδεκανήσων, επιμέρους διασύνδεσης των Κυκλάδων και των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου. Ταυτόχρονα θα εγκατασταθούν συστήματα Cold Ironing στα νησιωτικά λιμάνια, ενώ προβλέπονται και υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά και κατασκευή φραγμάτων και ταμιευτήρων στα νησιά, έτσι ώστε να υπάρχει μια καλύτερη διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων.
Κατά την ομιλία της στην Επιτροπή η κυρία Σδούκου αναφέρθηκε και στο θέμα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, που είναι ένας από τους βασικότερους άξονες που περιλαμβάνει το ΕΣΕΚ για την ενεργειακή μετάβαση. Κομβικό ρόλο όμως θα παίξει το ενεργειακό δυναμικό της χώρας, αφού όπως σημείωσε η κυρία Σδούκου "Το δυναμικό, το αιολικό και ηλιακό που έχουν τα νησιά μας σήμερα είναι απαράμιλλο σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή. Έχουμε έναν τεράστιο και ανεξάντλητο εθνικό πόρο, αναφέρομαι φυσικά στον ήλιο και στον άνεμο."
Πως θα το πετύχουμε αυτό; Μέσω τον υβριδικών συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας - δηλαδή, ΑΠΕ με μπαταρία. Η ενέργεια θα αποθηκεύεται σε μπαταρία ειδικά στα νησιά που σήμερα είναι μη διασυνδεδεμένα. Με αυτόν τον τρόπο η διείσδυση των ΑΠΕ θα μπορούσε να ξεπεράσει το 80%,γεγονός που θα οδηγήσει στην απεξάρτηση των νησιών από την κατανάλωση συμβατικών καυσίμων. Τέτοια πιλοτικά έργα με υβριδικά συστήματα έχουμε ήδη υλοποιήσει στον Άγιο Ευστράτιο, στην Αστυπάλαια. Έχουμε λάβει την έγκριση από τις Βρυξέλλες για να επεκτείνουμε το σχήμα αυτό και παράλληλα βέβαια, με όλα αυτά τα έργα διασύνδεσης των νησιών, αυτό που είναι σημαντικό να πετύχουμε είναι η ενεργειακή επάρκεια στα νησιά μας.
Πέρα από τις υποδομές, στον δρόμο για την απανθρακοποίηση των νησιών έχει να γίνει ακόμα αρκετή δουλειά σε κτιριακές υποδομές, η εξοικονόμηση ενέργειας σε σπίτια και σε επιχειρήσεις.
