Παρά τις βραχυπρόθεσμες προκλήσεις και την πιθανότητα νέας διόρθωσης, μεσοπρόθεσμα θα χρειαστούν υψηλότερες τιμές άνθρακα για να εξασφαλιστούν μειώσεις εκπομπών και να προωθηθούν οι επενδύσεις σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, εκτιμά η UBS.
Οι ευρωπαϊκές τιμές άνθρακα συσχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου, σημειώνει η UBS. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι υψηλότερες ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου συνήθως πυροδοτούν τη μετάβαση των καυσίμων στον τομέα της ενέργειας από το φυσικό αέριο στον άνθρακα - και αντίστροφα - καθώς η περισσότερη καύση άνθρακα οδηγεί σε μεγαλύτερη ζήτηση για δικαιώματα άνθρακα.
Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία λόγω των μειωμένων ροών φθηνού φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη. Με τις τιμές του φυσικού αερίου να ανακάμπτουν νωρίτερα φέτος, οι ευρωπαϊκές τιμές άνθρακα έχουν ανακάμψει από το χαμηλό του Φεβρουαρίου, αλλά παραμένουν κάτω από τα πρόσφατα υψηλά τους, επισημαίνει η UBS , προσθέτοντας πως πρόσθετη στήριξη στις τιμές προήλθε από funds που κάλυψαν τις short θέσεις που είχαν.
Οι αυξανόμενες ελπίδες για ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας θα μπορούσαν επίσης να έπαιξαν ρόλο στην άνοδο της τιμής του άνθρακα. Πράγματι, η επεξεργασία και η παραγωγή στον τομέα του αλουμινίου και του τσιμέντου έχουν δείξει κάποια σημάδια βελτίωσης φέτος σε σχέση με το τέλος του περασμένου έτους. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει επίσης ανακάμψει, ένας άλλος δείκτης βελτίωσης της οικονομικής δραστηριότητας: Το α’ εξάμηνο του, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 0,6% έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2023, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου ISE Fraunhofer.
Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης της ζήτησης καλύφθηκε από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η χρήση ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, φυσικό αέριο) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε σχεδόν κατά 18% το α’ εξάμηνο του 2024 έναντι του α εξαμήνου του 23, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξήθηκαν περισσότερο από 13% και οι πυρηνική ενέργεια αυξήθηκε κατά 3%. Ο κύριος μοχλός της αύξησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ήταν η υδροηλεκτρική ενέργεια (αύξηση σχεδόν 21%) λόγω των περισσότερων βροχοπτώσεων στην Ευρώπη, ακολουθούμενη από την ηλιακή ενέργεια (αύξηση σχεδόν 18%). Πάντως, όπως σημειώνει η UBS, μέρος της επιτυχίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σχετίζεται επίσης με την υποτονική πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παράγονται με βάση τις καιρικές συνθήκες και όχι τις οικονομικές συνθήκες. Έτσι, είναι ευκολότερο για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να αυξηθεί όταν υπάρχει έλλειψη ισχυρής αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.
Αλλά όπως λέει και η γνωστή φράση, ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη, τονίζει η ελβετική τράπεζα. Οι ευρωπαϊκές τιμές άνθρακα παραμένουν σημαντικά χαμηλότερες από το 2022 και το 2023 λόγω της ασθενούς οικονομικής δραστηριότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία περιορίζει τις εκπομπές. Η βιομηχανική παραγωγή και οι οικονομικοί δείκτες (PMI μεταποίησης) στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υποδηλώνουν σημαντική βελτίωση της βιομηχανικής δραστηριότητας τους επόμενους μήνες. Ως εκ τούτου, η UBS διατηρεί μια προσεκτική προοπτική για το βραχυπρόθεσμο διάστημα. Επίσης, ο αριθμός των δημοπρατούμενων δικαιωμάτων άνθρακα πρόκειται να αυξηθεί σημαντικά μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου. Ως εκ τούτου, εκτιμά ότι οι τιμές του άνθρακα θα διαπραγματεύονται σε στενό εύρος και βλέπει κινδύνους νέας διόρθωσης, εκτός εάν οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου εκτιναχθούν ξανά.
Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, οι εκπομπές άνθρακα θα αυξηθούν ξανά μόλις βελτιωθεί η οικονομική δραστηριότητα. Επίσης, ο αριθμός των νέων δικαιωμάτων εκπομπών θα μειωθεί με ταχύτερο ρυθμό στο επόμενο διάστημα. Οι στόχοι για χαμηλές εκπομπές άνθρακα και τα λιγότερα συνολικά δικαιώματα σε κυκλοφορία σημαίνουν ότι θα χρειαστούν υψηλότερες τιμές για να εξασφαλιστούν μειώσεις εκπομπών και να προωθηθούν οι επενδύσεις σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ιδίως καθώς καθίσταται πιο δύσκολη η μείωση των εκπομπών στον βιομηχανικό τομέα.
Εξετάζοντας τους τομείς που καλύπτονται από την ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει το υψηλότερο δυναμικό μείωσης των εκπομπών, λόγω της σταδιακής κατάργησης του άνθρακα και της μείωσης του φυσικού αερίου για την παραγωγή ενέργειας και από την επιτάχυνση της περαιτέρω επέκτασης της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, η UBS πιστεύει ότι το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να παίζει ρόλο ως παραγωγός ενέργειας.
Η βιομηχανία, ο δεύτερος μεγαλύτερος τομέας εκπομπών, είναι πιο δύσκολο να απελευθερωθεί από τον άνθρακα από ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στον συγκεκριμένο κλάδο, οι μεγαλύτερες εκπομπές CO2 περιλαμβάνουν τσιμέντο, κεραμικά, γυαλί, ασβέστη, σίδηρο, χάλυβα, διύλιση πετρελαίου και χημικές βιομηχανίες. Η απαλλαγή από τον άνθρακα αυτού του τομέα γίνεται επί του παρόντος μέσω βελτιώσεων στην ενεργειακή απόδοση ή μέσω υψηλότερων επιπέδων ηλεκτροδότησης. Καθώς οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας έχουν ήδη μειώσει σημαντικά τις εκπομπές τους, εναπόκειται πλέον σε άλλες βιομηχανίες να μειώσουν τις εκπομπές τους. Με άλλα λόγια, απαιτείται υψηλότερη τιμή για τον άνθρακα για να δοθούν κίνητρα στις εταιρείες να επενδύσουν σε εναλλακτικές τεχνολογίες για μείωση των εκπομπών.
Τέλος, αν και είναι μικρές, οι προσπάθειες απαλλαγής από τον άνθρακα στον τομέα των αερομεταφορών συνδέονται με βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα ή πιο αποτελεσματικά νεότερα αεροπλάνα. Ωστόσο, η υψηλότερη δραστηριότητα πτήσεων τα επόμενα χρόνια είναι πιθανό να δει αυξανόμενες εκπομπές από τον τομέα των αερομεταφορών, καταλήγει η UBS.
