Οι επιχειρήσεις είναι αυτές που με βάση τα όσα ισχύουν μέχρι τώρα καλούνται να πληρώσουν το “μάρμαρο” από τον ανοδικό κύκλο στην χονδρεμπορική αγορά ρεύματος, μια και οι “αναμονές” για τα επαγγελματικά τιμολόγια, που ούτως ή άλλως είναι ψηλά, σε σχέση με ό,τι ίσχυε προ ενεργειακής κρίσης, δεν είναι και τόσο “ευοίωνες”. Χαρακτηριστικά, προ κρίσης οι τιμές ήταν από τα 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα ενώ τώρα ξεκινούν, με εκπτώσεις κτλ, κατ΄ελάχιστον, από τα 77 ευρώ ανά μεγαβατώρα φτάνοντας και στα 200 ευρώ ή και πιο πάνω ανάλογα το πρόγραμμα, και όπως αναφέρεται είναι άγνωστο τι θα γίνει τον Αύγουστο. Κι αυτό όταν από πολλές επιχειρήσεις ζητούνται και σωστά επιστροφές επιδοτήσεων ενώ και οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις είναι επίσης σε υψηλά επίπεδα.
Με τα δεδομένα τιμών, πάντως, μέχρι τώρα, και συγκεκριμένα, με τη μέση χονδρική τιμή περίπου στα 142 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 98,8 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Ιούνιο, η αύξηση των πράσινων τιμολογίων είναι δεδομένη. Βέβαια, ο “τελικός” λογαριασμός θα εξαρτηθεί από τις εκπτώσεις που θα κάνουν οι εταιρείες, (κάποιες από τις οποίες, όπως η Protergia έσπευσαν να ανακοινώσουν σταθερές τιμές τον Αύγουστο για οικιακούς καταναλωτές). Μένει να φανεί τι θα πράξουν για τις επιχειρήσεις, για τις οποίες ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, κατά την παρουσίαση των μέτρων, τόνισε ότι θα πρέπει να κινηθούν επιλέγοντας ανταγωνιστικά τιμολόγια, καθώς δεν προβλέπονται επιδοτήσεις ένεκα των ευρωπαϊκών κανονισμών.
“Οι ευνοϊκές διατάξεις για το ενεργειακό κόστος να επεκταθούν και στα επαγγελματικά τιμολόγια. Αφενός για να μην βρεθούν μπροστά στον κίνδυνο κλεισίματος χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αφετέρου για να μην αναγκαστούν να αυξήσουν τις τιμές τους, πρέπει να τύχουν των επιδοτήσεων που εξαγγέλθηκαν για τα νοικοκυριά, ώστε οι πολίτες να προστατευτούν ουσιαστικά από την αισχροκέρδεια των ενεργειακών εταιρειών” Τα παραπάνω, επίσης υπογράμμισε, η ΓΣΕΒΕΕ σε επιστολή της, πριν λίγες μέρες, προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θ. Σκυλακάκη, επισημαίνοντας πως όλα τα προηγούμενα χρόνια, ακόμη και σε περιόδους επιδοτήσεων, υπήρξε υπέρμετρη αύξηση του ενεργειακού κόστους που όξυνε αφόρητα το πρόβλημα ρευστότητας - ειδικά των πολύ μικρών & μικρών επιχειρήσεων.
Βασιζόμενη σε στοιχεία ερευνών που αποτυπώνουν ξεκάθαρα τόσο το μέγεθος του προβλήματος ρευστότητας, αλλά και τον μέσο όρο ενεργειακού κόστους σε συνδυασμό με τις δυσθεώρητες τιμές που θα κληθούν να καταβάλουν σύντομα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις για ηλεκτρική ενέργεια, η Γενική Συνομοσπονδία κρίνει πως επιβάλλεται να συμπεριληφθούν οι μικρομεσαίοι στις ευνοϊκές διατάξεις.
Για ενέργεια μία επιχείρηση εστίασης πλήρωσε κατά μέσο όρο (πρόσφατη έρευνα πεδίου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) το 2021: 9.000€, το 2022: 14.000€, το 2023: 17.500€ το 2024: άγνωστο πόσα ευρώ θα κληθεί να πληρώσει εξαιτίας των πρόσφατων αυξήσεων που επιβάλει το καρτέλ ενέργειας.
Επιπλέον η ταμειακή ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων είναι συνυφασμένη με το μέγεθός τους. Περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις δεν έχουν καθόλου (25,5%) ή έχουν το πολύ για ένα μήνα (25,1%) ταμειακά διαθέσιμα, σύμφωνα με την έρευνα που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα από το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ.
Κατά συνέπεια , όπως αναφέρει αναλυτικά η Γενική Συνομοσπονδία στην επιστολή: «Για να μην βρεθούν μπροστά στο κίνδυνο του κλεισίματος χιλιάδες μικρές & μεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να τύχουν των επιδοτήσεων που εξαγγέλθηκαν για τα νοικοκυριά. Οι ανακοινώσεις της ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας στις 17 Ιουλίου για τα νοικοκυριά, δημιούργησαν ελπίδες για συγκράτηση των τιμολογίων, έτσι ώστε να μην φτάσουν οι πολίτες να πληρώσουν την αισχροκέρδεια των ενεργειακών εταιριών, Οι ευνοϊκές διατάξεις πρέπει να επεκταθούν και στα επαγγελματικά τιμολόγια! Η συμπερίληψη των μικρομεσαίων επιβάλλεται επειδή κι αυτοί, όπως τα νοικοκυριά, καλούνται εντελώς αδικαιολόγητα να πληρώσουν κόστη για τα οποία δεν ήταν ενήμεροι, ούτε τα προκάλεσαν.
Πιθανή εξαίρεση των μικρών επιχειρήσεων από τις επιδοτήσεις θα έχει δραματικές επιπτώσεις σε πολλά επίπεδα: Πολλές επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε κλείσιμο, με σοβαρές επιπτώσεις στην απασχόληση και την κοινωνική συνοχή. Όλες δε, θα αναγκαστούν να αυξήσουν τις τιμές τους δίνοντας νέα ώθηση στο κύμα ακρίβειας που ήδη προκαλεί τριγμούς και αβεβαιότητα στο οικονομικό περιβάλλον».
Η Βιομηχανία
Πάντως η αγορά ήδη στέλνει μηνύματα κινδύνου. Άμεσα μέτρα άμεσης επίλυσης του προβλήματος με τις τιμές συμπεριλαμβανομένης και αποζημίωσης των βιομηχανιών έχει ζητήσει η Ένωση των Ενεργοβόρων Βιομηχανιών (ΕΒΙΚΕΝ) στο φόντο της νέας εκτίναξης των τιμών χονδρικής στο ρεύμα. Παράλληλα η Ένωση με ανακοίνωσή της κάνει λόγο για ολιγοπωλιακές καταστάσεις στην αγορά που οδηγούν σε τεχνηέντως ακριβές τιμές σε συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια του 24ωρου στο Χρηματιστήριο Ενέργειας.
Η επιστροφή των αναδρομικών και ο κίνδυνος για αποκοπές ρεύματος
Ορατός πάντως είναι ο κίνδυνος αποκοπών ρεύματος για πολλές επιχειρήσεις που έχουν κληθεί να επιστρέψουν αναδρομικά τις επιδοτήσεις για το ενεργειακό κόστος που έλαβαν την περίοδο της κρίσης χωρίς να το δικαιούνται.
Με δεδομένη την έλλειψη ρευστότητας σε μια δύσκολη περίοδο για τον επιχειρηματικό κόσμο αλλά και τις στενές προθεσμίες που έχουν λάβει για την επιστροφή της κρατικής βοήθειας, πολλές επιχειρήσεις δε θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο άμεσης διακοπής της παροχής ρεύματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη λειτουργία και τη βιωσιμότητά τους, όπως επισημαίνει η πρόεδρος του ΕΒΕΑ κ. Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου.
Σε επιστολή της στους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρο Σκυλακάκη, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Κωστή Χατζηδάκη, Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Τσιάρα και Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο, ζητά να αναθεωρηθεί η απαίτηση μέρους της κρατικής βοήθειας για την ηλεκτρική ενέργεια που έλαβαν χιλιάδες επιχειρήσεις και να βρεθεί μια δίκαιη συμβιβαστική λύση.
Η πρόεδρος του ΕΒΕΑ, στην επιστολή της, τονίζει ότι «οι υψηλές τιμές ενέργειας είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική αγορά, για πάνω από μια διετία. Τα μέτρα στήριξης που έλαβε η κυβέρνηση, ιδιαίτερα την περίοδο 2022 - 2023 συνέβαλαν στην άμβλυνση των πιέσεων. Σήμερα, ωστόσο, μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού κόσμου αντιμετωπίζει την απαίτηση επιστροφής μέρους της κρατικής βοήθειας που έλαβαν κατά τη συγκεκριμένη περίοδο για την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Σε συνέχεια της απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΗΕ/62035/1037, πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις καλούνται, μέσω ανακεφαλαιωτικών λογαριασμών, να καταβάλουν στους παρόχους σημαντικά ποσά, τα οποία είχαν καταχωρηθεί ως κρατική επιδότηση.
Η εξέλιξη αυτή επιβαρύνει υπέρμετρα το λειτουργικό κόστος και τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, σε μια περίοδο αυξημένων αναγκών αλλά και νέων ανατιμήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα. Με δεδομένες, δε, και τις στενές προθεσμίες για την επιστροφή των απαιτούμενων ποσών, πολλές επιχειρήσεις δε θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο άμεσης διακοπής της παροχής ρεύματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη λειτουργία και τη βιωσιμότητά τους.
Αναγνωρίζουμε ότι ο επανυπολογισμός των κρατικών ενισχύσεων της περιόδου 2022 – 2023 εντάσσεται στο πλαίσιο της συμμόρφωσης με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, δε θα πρέπει οι επιπτώσεις της συγκεκριμένης εμπλοκής να επιβαρύνουν αποκλειστικά και υπέρμετρα τις επιχειρήσεις – καταναλωτές. Παρακαλούμε, λοιπόν, να αναθεωρηθεί η απόφαση και να βρεθεί μια δίκαιη συμβιβαστική λύση, η οποία δε θα δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα ρευστότητας στην αγορά», αναφέρει στην επιστολή της η κα Εφραίμογλου.
Επίσης, στην επιστολή τονίζεται ότι το ΕΒΕΑ θεωρεί απαραίτητο να εξεταστεί άμεσα η δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού μερικής επιδότησης της ενέργειας στις επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων, πάντα σε συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η ΓΣΕΒΕΕ
Ανάλογη παρέμβαση είχε κάνει πρόσφατα και η ΓΣΕΒΕΕ εκπέμποντας σήμα κινδύνου για το ενεργειακό κόστος που θα επιβαρυνθούν τον Αύγουστο σε αντίθεση με τα νοικοκυριά που θα λάβουν επιδοτήσεις σημειώνοντας ότι η απόφαση της Κυβέρνησης να θέσει τις επιχειρήσεις εκτός των ενισχύσεων για κάποιες μπορεί να σημαίνει «λουκέτο». Πιθανή εξαίρεση των μικρών επιχειρήσεων από τις επιδοτήσεις θα έχει δραματικές επιπτώσεις σε πολλά επίπεδα είχε επισημάνει τονίζοντας ότι πολλές επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε κλείσιμο, με σοβαρές επιπτώσεις στην απασχόληση και την κοινωνική συνοχή. «Όλες δε, θα αναγκαστούν να αυξήσουν τις τιμές τους δίνοντας νέα ώθηση στο κύμα ακρίβειας που ήδη προκαλεί τριγμούς και αβεβαιότητα στο οικονομικό περιβάλλον».
Πάντως η πρόεδρο του ΕΒΕΑ εκτός από έναν μόνιμο μηχανισμό επιδότησης για την ενίσχυση των επιχειρήσεων σε περιόδους ενεργειακής κρίσης, θεωρεί σημαντικό να συνεχιστούν οι πολιτικές για τις ΑΠΕ με επιτάχυνση των αναγκαίων επενδύσεων, ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και της χώρας.
