Η Ørsted, που θεωρείται ευρέως η πιο πράσινη ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο, αποφάσισε πρόσφατα να σταματήσει την κατασκευή μιας μονάδας παραγωγής εναλλακτικών καυσίμων. «Δεν υπάρχει πιο ξεκάθαρο σημάδι των τεράστιων προκλήσεων και εμποδίων για τα συνθετικά καύσιμα στην αεροπορία και τη ναυτιλία», τονίζει η ING.
Η Ørsted, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής υπεράκτιων αιολικών πάρκων στον κόσμο, ανακοίνωσε αυτόν τον μήνα ότι δεν θα κατασκευάσει το εργοστάσιο συνθετικής μεθανόλης (e-methanol) για την ανάπτυξη βιώσιμων καυσίμων για βιομηχανίες όπως η αεροπορία και η ναυτιλία.
Οι εργασίες στο σουηδικό εργοστάσιο ξεκίνησαν μόλις πριν από ένα χρόνο και το εργοστάσιο προοριζόταν να παράγει περίπου 55.000 τόνους e-μεθανόλης ετησίως από υδρογόνο και CO2. Ο Mads Nipper, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, ανέφερε ότι το αδύναμο επιχειρηματικό story αυτής της επένδυσης ως την κύρια αιτία για τη διακοπή του έργου. Η χαμηλότερη από την αναμενόμενη ζήτηση για πράσινη μεθανόλη, το κόστος της υψηλής τεχνολογίας -ακόμη και με επιδοτήσεις-, τα υψηλά επιτόκια και το κόστος κατασκευής αποτέλεσαν πρόσθετους αποτρεπτικούς παράγοντες.
Για την ING, η ίδια η ακύρωση του έργου δεν ήταν η μεγαλύτερη έκπληξη, καθώς, όπως υποστηρίζει, το καύσιμο με βάση το υδρογόνο είναι πολύ πιο ακριβό από τα ορυκτά καύσιμα σε κάθε τομέα όπου χρησιμοποιείται. Στην αεροπορία και τη ναυτιλία, θα μπορούσε να είναι έως και 10 φορές πιο ακριβό.
Η Ørsted θεωρείται ευρέως η πιο πράσινη ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο. Το γεγονός ότι ακόμη και αυτή η εταιρεία δυσκολεύεται πραγματοποιήσει την επένδυση είναι το σαφέστερο και το ισχυρότερο σημάδι της περίπλοκης επιχειρηματικής υπόθεσης για τα συνθετικά καύσιμα.
Μόλις έναν μήνα νωρίτερα, η Shell αποφάσισε και αυτή να σταματήσει την κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής βιοντίζελ στο Ρότερνταμ. Ωστόσο, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Shell, Wael Sawan, ήταν πολύ ανοιχτός σχετικά με τον στόχο της εταιρείας να αυξήσει την αξία των μετόχων και να απαλλαγεί από έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που αποφέρουν χαμηλές αποδόσεις.
Τα διδάγματα
«Τι σημαίνουν όλα αυτά;», επισημαίνει η ING. Πολύ απλά και ξεκάθαρα, ότι ο δρόμος προς τα βιώσιμα καύσιμα αποδεικνύεται πολύ πιο δύσκολος από ό,τι ήλπιζαν πολλοί, τονίζει χαρακτηριστικά. Αυτό δεν ισχύει μόνο από την πλευρά της παραγωγής, αλλά και από την πλευρά της ζήτησης, όπως ξεκαθάρισε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Boeing, David Calhoun: «Δεν υπάρχει φθηνός τρόπος για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στην παγκόσμια βιομηχανία των αερομεταφορών».
Ένα σημαντικό μάθημα για όλους όσους εμπλέκονται στη μετάβαση σε μια net-zero οικονομία είναι ότι η οικονομική βιωσιμότητα μίας επιχειρηματικής επένδυσης συχνά παραβλέπεται. Αυτό συμβαίνει σε πολλές στρατηγικές μετάβασης, τόσο σε επίπεδο κλάδου όσο και σε εταιρικό επίπεδο. Συνήθως, αυτά τα σχέδια απεικονίζουν τη στροφή ως μια απρόσκοπτη και ταχεία εξέλιξη προς τα έτη 2040 ή 2050. Ωστόσο, το πραγματικό ταξίδι αποδεικνύεται πιο ταραχώδες από το αναμενόμενο, τονίζει η ING.
Ένα άλλο «μάθημα» είναι ότι η συστημική αλλαγή προς ένα πιο πράσινο μέλλον είναι μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων, όπως προσθέτει ο ολλανδικός οίκος.
Η πρώτη φάση αφορά την εφεύρεση ενός εναλλακτικού καυσίμου που μπορεί να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα. Οι τομείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας έχουν περάσει αυτό το στάδιο ανάπτυξης και δοκιμής πιο βιώσιμων καυσίμων.
Η δεύτερη φάση επικεντρώνεται στην εισαγωγή αυτών των λύσεων στην αγορά, αναγνωρίζοντας και επιβραβεύοντας τις εταιρείες που το καταφέρνουν και… «σημειώνοντας» εκείνες που έχουν μείνει πίσω. «Από τη δική μας οπτική γωνία, είναι ανησυχητικό ότι ακόμη και κορυφαίες εταιρείες όπως η Ørsted δυσκολεύονται να ηγηθούν αυτής της φάσης του μετασχηματισμού», τονίζει η ING.
Ευτυχώς, υπάρχουν εταιρείες όπως η Maersk που δημιουργούν ενεργά συμμαχίες για να επεκτείνουν τη χρήση μεθανόλης και αμμωνίας ως καυσίμου. Επιπλέον, οι προηγούμενες παραγγελίες για πλοία «διπλού» καυσίμου αρχίζουν τώρα να λειτουργούν, κάτι που είναι κρίσιμο για αυτό το στάδιο της μετάβασης.
Η αρχή μίας τάσης;
Εάν οι αποφάσεις των Ørsted και Shell υποδεικνύουν μια ευρύτερη τάση ακύρωσης έργων, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι σημαντικές, υποστηρίζει ο οίκος. Μια τέτοια τάση μπορεί να εμποδίσει την πορεία του κλάδου στην τρίτη φάση, η οποία επικεντρώνεται στην επέκταση των πιο οικολογικών καυσίμων, με στήριξη από τις κυβερνητικές πολιτικές.
Κατά συνέπεια, αυτό θα μπορούσε να αναβάλει το τέταρτο και τελευταίο στάδιο, όπου το βιώσιμο καύσιμο καθιερώνεται ως η νέα «κανονικότητα» αντικαθιστώντας το τρέχον ορυκτό καύσιμο.
Αυτά τα εμπόδια στη βιωσιμότητα της επιχειρηματικής επένδυσης στο greentech δεν περιορίζονται μόνο στην αεροπορία και τη ναυτιλία, επισημαίνει η ING. Σύμφωνα με αναφορές, το 40% των μεγαλύτερων επενδύσεων πράσινης τεχνολογίας στο πλαίσιο του πολύκροτου νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ (IRA) έχουν καθυστερήσει ή σταματήσει. Και αυτό περιλαμβάνει έργα ηλεκτρόλυσης, ηλεκτρικά οχήματα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, βιώσιμα καύσιμα και ημιαγωγούς. Όλα είναι σημαντικά σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των πρόσφατων ανακοινώσεων-ακυρώσεων μένουν να φανούν, καταλήγει η ING. Εάν έγιναν απλώς στο πλαίσιο μίας επιχειρηματικής διορθωτικής κίνησης, ευθυγραμμίζοντας τις υπερβολικές προσδοκίες με την πραγματικότητα, τότε η αισιόδοξη προοπτική για τα εναλλακτικά καύσιμα μπορεί να διατηρηθεί. Ουσιαστικά θα μπορούσε να είναι και επωφελής εάν ανακατευθύνει την προσοχή των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των στελεχών σε πολιτικές που υποστηρίζουν απτή δράση. Η μεγαλύτερη έμφαση και η υποστήριξη πολιτικών για βιώσιμες επιχειρηματικές κινήσεις θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ευπρόσδεκτη ανακούφιση.
Ωστόσο, όπως τονίζει, δεν μπορεί να απορριφθεί η πιθανότητα ότι οι αποφάσεις των κολοσσών όπως οι Ørsted και Shell υποδηλώνουν ένα αναδυόμενο, ανησυχητικό μοτίβο, που ενδεχομένως προαναγγέλλει περαιτέρω δυσμενείς εξελίξεις και εμπόδια. Αυτό δεν είναι πρωτοφανές. Εξάλλου, το αρχικό «ταξίδι» των φωτοβολταϊκών και των ανεμογεννητριών ήταν επίσης γεμάτο προκλήσεις…
