Σε τροχιά υπέρβασης του προηγούμενου ρεκόρ εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων του 2023 (1,59 GW) βρίσκεται η ελληνική αγορά, αφού αυτή η εγκατεστημένη ισχύς έχει σχεδόν «πιαστεί» ήδη κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2024 ! Όπως δήλωσε ο σύμβουλος πολιτικής του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταïκών, (ΣΕΦ) Στέλιος Ψωμάς στην ιστοσελίδα pv magazine, για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου η νέα «φωτοβολταϊκή ισχύς» που μπήκε στο σύστημα είναι 1,5 GW (έναντι 920,6 MW το πρώτο εξάμηνο του έτους). Εκτίμησε δε ότι πρόσθετη ισχύς 500 MW από μικρά φωτοβολταΪκά (αγροτικά και ενεργειακών κοινοτήτων) θα «μπουν στην πρίζα» έως το τέλος του έτους, αυξάνοντας την συνολική εγκατεστημένη ισχύ για το 2024 στα 2 GW τουλάχιστον, χωρίς να αποκλείεται το τελικό νούμερο να είναι ακόμα μεγαλύτερο. Και τούτο διότι άλλα 100 MW νέας φωτοβολταϊκής ισχύος που αφορούν σε εγκαταστάσεις για αυτοκατανάλωση αναμένεται να προστεθούν φέτος μέσω προγραμμάτων net metering. Υπενθυμίζεται ότι στο εν λόγω σχήμα στήριξης έπεσαν «τίτλοι τέλους» την περασμένη άνοιξη καθώς έδωσε τη θέση του στο net billing. Με δεδομένο ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών έχει φτάσει τα 8 GW στο τέλος Ιουνίου σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΦ, εάν οι προβλέψεις αυτές επαληθευθούν, τότε το 2024 μπορεί να κλείσει με την εγκατεστημένη ισχύ των φωτοβολταϊκών να ξεπερνάει το «φράγμα» των 10 GW, γράφοντας ένα ιστορικό ορόσημο για την εν λόγω αγορά.
Σε κάθε περίπτωση, η ραγδαία διείσδυση των φωτοβολταϊκών υποδεικνύει ότι ο στόχος του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για συνολική εγκατεστημένη ισχύ από φωτοβολταϊκά της τάξης του 13,5 GW το 2030 μπορεί να πιαστεί πολύ νωρίτερα, ήδη από το 2026, με την εγκατεστημένη ισχύ στο τέλος της δεκαετίας να προβλέπεται μεταξύ 19-21 GW, δηλαδή σε αρκετά υψηλότερα επίπεδα. Αυτή η εξέλιξη προϊδεάζει για ένταση του φαινομένου των περικοπών πράσινης ενέργειας (που έφτασαν ήδη τις 632 Γιγαβατώρες στα μέσα Σεπτεμβρίου (έχοντας ήδη σχεδόν τριπλασιαστεί σε σχέση με το 2023), με τις εκτιμήσεις του ΣΕΦ να «δείχνουν» υπέρβαση ενός άλλου ψυχολογικού φράγματος για τις περικοπές, αυτό της 1 Τεραβατώρας στα τέλη του έτους. Αυτό μεταφράζεται σε τετραπλασιασμό των περικοπών σε σχέση με τα επίπεδα του 2023, όταν η ενέργεια από ΑΠΕ που «πετάχτηκε στα σκουπίδια» ανήλθε σε 228 Γιγαβατώρες. Και προδιαγράφει περαιτέρω ένταση του φαινομένου το επόμενο έτος, κατά το οποίο οι περικοπές προβλέπεται να φτάσουν στο 5%. «Χέρι-χέρι» με τις περικοπές πηγαίνουν και οι μηδενικές/αρνητικές τιμές ενέργειας στη χονδρική αγορά, οι οποίες επίσης αυξάνονται εκθετικά, δημιουργώντας ένα διπλό «καυτό μέτωπο» για τους παραγωγούς ΑΠΕ. Μέτωπο που όπως εκτιμήθηκε μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ταχεία διείσδυση της αποθήκευσης -που αποτελεί μεγάλο «στοίχημα» για την ελληνική αγορά- καθώς ήδη καταγράφονται καθυστερήσεις στις διαδικασίες αδειοδότησης των μπαταριών που «κλείδωσαν» λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση κατά τους πρώτους δυο διαγωνισμούς που έλαβαν χώρα. Στο πλαίσιο αυτό, απομένει να φανεί εάν θα υλοποιηθεί η πρόβλεψη του ΕΣΕΚ για εγκατάσταση μπαταριών ισχύος 4,3 GW έως το 2030, η οποία σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς υπολείπεται των πραγματικών αναγκών, καθώς θα πρέπει το νούμερο αυτό να αυξηθεί στα 7,5-8 Γιγαβάτ κατά την ίδια περίοδο για να συμβαδίσει με την αύξηση των φωτοβολταϊκών.
Να σημειωθεί τέλος ότι σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ανανεώσιμης Ενέργειας (ΙRENA) για το κόστος των ΑΠΕ το 2023, η πτώση στο σταθμισμένο κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού (LCOE) από φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα το περασμένο έτος ανήλθε στο 48%, ήταν δηλαδή τετραπλάσια σε σχέση με τον μέσο όρο διεθνώς (12%).
Η «φωτοβολταϊκή υπεροχή» της χώρας αντανακλάται και στα στοιχεία των προσθηκών φωτοβολταϊκών ανά κεφαλή, καθώς η χώρα μας κατατάσσεται δεύτερη στην Ευρώπη -πίσω μόνο από τη Γερμανία, καθώς πρόσθεσε 15,4 ΜW φωτοβολταϊκής ισχύος ανά 100.000 κατοίκους, με τη Γερμανία να προηγείται με 16,9 ΜW φωτοβολταϊκά ανά 100.000 κατοίκους.
