Επενδύσεις άνω των 10 δισ. ξεκλειδώνει το νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ - Τι πρόβλέπει για πλωτά φωτοβολταικά και αυτοπαραγωγή

Μείωση της γραφειοκρατίας για την αδειοδότηση κατασκευής φωτοβολταικών και αιολικών πάρκων σε 14 μήνες, πιλοτικό πλαίσιο για τα πρώτα 10 πλωτά φωτοβολταϊκά, έκρηξη επενδύσεων σε χώρους αποθήκευσης ενέργειας και ρυθμίσεις για την αυτοπαραγωγή, περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που συζητείται από αύριο στην Βουλή.

Στόχος του νομοσχεδίου είναι η ουσιαστική απλοποίηση και η μείωση του χρόνου για τις αδειοδοτήσεις επενδύσεων σε αναεώσιμες πηγές ενέργειας μέσω πιο σύντομων και απλούστερων διαδικασιών και της σημαντικής μείωσης των δικαιολογητικών που απαιτούνται σε κάθε αδειοδοτικό στάδιο που μεσολαβεί από την υποβολή αιτήματος χορήγησης Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, μέχρι και την έκδοση της Άδειας Λειτουργίας. Παράλληλα, προβλέπονται εύλογες προθεσμίες υλοποίησης προθεσμιών υλοποίησης, ώστε να εξασφαλίζεται ένα ασφαλές πλαίσιο επενδύσεων και προχωράει η ψηφιοποίηση των διαδικασιών.

Ειδικότερα προωθείται η μείωση του μέσου χρόνου αδειοδότησης νέων έργων ΑΠΕ σε 14 μήνες από 5 χρόνια με στόχο η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από ΑΠΕ, να τριπλασιαστεί, δηλαδή να ανέλθει σε 25 GW, από 8,62 GW που είναι σήμερα. Για την υλοποίηση νέων επενδύσεων ΑΠΕ συνολικής ισχύος άνω των 12 GW εκτιμάται ότι θα χρειαστούν επενδύσεις 10 δισ. ευρώ. Παράλληλα, έως το τέλος της δεκαετίας το ΥΠΕΝ στοχεύσει στη λειτουργία σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον 3,5 GW, επιπλέον των υδροηλεκτρικών.

Οι κύριες παρεμβάσεις του σχεδίου νόμου είναι:

• Τα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας μειώνονται σε 5 από 7.
• Ο χρόνος αδειοδότησης των έργων  μειώνεται σε 14 μήνες, από 5 χρόνια που φτάνει και πολλές φορές ξεπερνά σήμερα.
• Ο αριθμός των απαιτούμενων δικαιολογητικών, μειώνεται από 91 σε 54, με την υποβολή αυτών να είναι πλέον τυποποιημένη και ψηφιακή.
• Επιταχύνεται η διαδικασία αδειοδότησης των έργων καθώς: μειώνονται οι περιπτώσεις όπου απαιτείται τροποποίηση των αδειών δίνοντας  δυνατότητα απλής ενημέρωσης - επικαιροποίησης των φακέλων των επενδυτών. Μέχρι σήμερα, κατά την διάρκεια της αδειοδότησης και λόγω αλλαγής του σχεδιασμού του έργου, χρειάζεται τροποποίηση των αδειών δύο με τρεις φορές και συνεπώς επανάληψης όλης της αδειοδοτικής διαδικασίας από την αρχή.
• Για την υποβολή της αίτησης για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, ο κάτοχος του σταθμού υποχρεούται να υποβάλει στον αρμόδιο Διαχειριστή, εγγυητική επιστολή, με διάρκεια ισχύος κατ` ελάχιστον δυο έτη, η οποία υποχρεωτικά ανανεώνεται προ της λήξης της, μέχρι την υποβολή της Δήλωσης Ετοιμότητας ή τη θέση του σταθμού σε δοκιμαστική λειτουργία ή, εάν δεν προβλέπεται περίοδος δοκιμαστικής λειτουργίας, μέχρι την ηλέκτριση του σταθμού και την έκδοση της Βεβαίωσης Ηλέκτρισης.

Εξαιρούνται της υποχρέωσης προσκόμισης εγγυητικής επιστολής:

1. Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) A’ και Β’ βαθμού,
2. Νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημοσίου ενδιαφέροντος σκοπούς γενικής ή τοπικής εμβέλειας
3. Ενεργειακές Κοινότητες άνω των εξήντα (60) μελών, εκ των οποίων τα πενήντα (50) μέλη τουλάχιστον είναι φυσικά πρόσωπα ή συμμετέχουν σε Ο.Τ.Α.. Για τις ανωτέρω περιπτώσεις εξαιρέσεων και εφόσον έχει χορηγηθεί Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση των σταθμών ή η αλλαγή της μετοχικής ή εταιρικής σύνθεσης των κατόχων των σταθμών, μέχρι τη θέση των εν λόγω σταθμών σε λειτουργία.

Το ύψος της εγγυητικής επιστολής, ορίζεται ανά μονάδα ονομαστικής ισχύος του αιτήματος σε κιλοβάτ (kW), ως ακολούθως:

• 42 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος, έως και ένα (1) μεγαβάτ (MW),
• 21 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος από ένα (1) έως και δέκα (10) MW,
• 14 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος από δέκα (10) έως εκατό (100) MW,
• 7 ευρώ ανά kW, για το τμήμα της ισχύος πάνω από εκατό (100) MW. Ειδικά στην περίπτωση σταθμού αποθήκευσης, ως ισχύς του αιτήματος, νοείται η μέγιστη ισχύς έγχυσης στο σημείο σύνδεσης με το Δίκτυο ή Σύστημα.
• Δημιουργείται Υπηρεσία μιας Στάσης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που θα παρακολουθεί και θα εποπτεύει όλη την αδειοδοτική διαδικασία, από τη λήψη της πρώτης άδειας (Βεβαίωση παραγωγού), μέχρι και τη λειτουργία του έργου (Άδεια Λειτουργίας). Προβλέπεται η δημιουργία πληροφοριακού συστήματος που θα διαλειτουργεί με όλα τα επιμέρους πληροφοριακά συστήματα και τις βάσεις δεδομένων των αρμόδιων αδειοδοτικών φορέων. Δηλαδή με τη ΡΑΕ, τις Περιβαλλοντικές Διευθύνσεις, τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, τους Διαχειριστές Συστήματος και Δικτύου, και τον ΔΑΠΕΕΠ. Με τον τρόπο αυτόν διασφαλίζονται:

Τι προβλέπεται για τους σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας

Στόχος της χώρας, είναι έως το τέλος της δεκαετίας να έχουν τεθεί σε λειτουργία σταθμοί αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον 3,5 GW, επιπλέον των υδροηλεκτρικών.

Τα έργα αποθήκευσης θα συμβάλλουν στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και ως εκ τούτου στη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και την ενίσχυση της επάρκειας ισχύος και της ενεργειακής ανταγωνιστικότητας της χώρας.

Θα συμβάλλουν, επίσης, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, μειώνοντας συνεπώς το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές.Έως το τέλος του 2025, βάσει των προβλέψεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), θα έχουν εγκατασταθεί σταθμοί αποθήκευσης συνολικής ισχύος περί τα 1500 MW εκ των οποίων τα 800-900 MW θα προέρχονται κυρίως από συστήματα αποθήκευσης περιορισμένης χωρητικότητας (π.χ. συσσωρευτές) και περί τα 700 MW από συστήματα αποθήκευσης μεγάλης χωρητικότητας (π.χ. σταθμοί αντλησιοταμίευσης).

Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα μεταξύ των χωρών της ΕΕ που κοινοποίησε στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού καθεστώς ενίσχυσης των σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Ανάμεσα στις παρεμβάσεις του σχεδίου νόμου είναι:

• Αναμόρφωση της αδειοδοτικής διαδικασίας για την εγκατάσταση μεμονωμένων σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
• Εισαγωγή προβλέψεων σχετικά με την αδειοδότηση σταθμών παραγωγής ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με ενσωματωμένη αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, που είτε έχουν τη δυνατότητα να απορροφούν ενέργεια από το σύστημα μεταφοράς ή το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε όχι.
• Μεταβατικές διατάξεις για τη συμμόρφωση των υφιστάμενων αδειών και εκκρεμών αιτήσεων για την αδειοδότηση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με το νέο πλαίσιο.

Προώθηση της αυτοπαραγωγής και αύξηση του διαθέσιμου χώρου

Με δεδομένη την «ασφυξία» στο δίκτυο για την σύνδεση νέων ΑΠΕ, το νομοσχέδιο καθορίζει ειδικές ρυθμίσεις για τις ΑΠΕ που αφορούν αποκλειστικά σε αυτοπαραγωγή, ώστε να δημιουργούν μονάδες ΑΠΕ οι βιομηχανίες μόνο για τις δικές τους ανάγκες, χωρίς να συνδέονται με το ενεργειακό σύστημα της χώρας.

Ειδικότερα, ορίζεται αύξηση κατά 10 MW ανά υποσταθμό (επιπλέον του ό,τι ισχύει έως σήμερα) για την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. αυτοπαραγωγών, αυτοπαραγωγών με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού, αυτοπαραγωγών με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού και παραγωγών του ειδικού προγράμματος ανάπτυξης φωτοβολταϊκών συστημάτων. Από αυτό εξαιρείται το δίκτυο των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Τα νέα περιθώρια κατανέμονται ως εξής

• Σταθμοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εγκαθίστανται από αυτοπαραγωγούς και αφορούν οικίες (νοικοκυριά) συμπεριλαμβανομένων σταθμών του ειδικού προγράμματος ανάπτυξης φωτοβολταϊκών συστημάτων, σε ποσοστό 30%
• Σταθμοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εγκαθίστανται από αυτοπαραγωγούς και αφορούν τον πρωτογενή τομέα (αγρότες), 30%,
• Σταθμοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που εγκαθίστανται από αυτοπαραγωγούς και αφορούν τον δευτερογενή – τριτογενή τομέα (λοιπές χρήσεις) σε ποσοστό 40%

Για την διάθεση του ως άνω περιθωρίου, ο Διαχειριστής του Δικτύου χορηγεί Οριστικές Προσφορές Συνδεσης με ανώτατο όριο ισχύος το 1 MW ανά παροχή κατανάλωσης. Μετά την παρέλευση 12 μηνών ο Διαχειριστής του Δικτύου αξιολογεί τα διαθέσιμα περιθώρια των ανωτέρω κατηγοριών ανά Υ/Σ.  Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να επανακαθορίζονται οι κατηγορίες σταθμών, καθώς και τα ποσοστά κατανομής των διαθέσιμων περιθωρίων ισχύος ανά Υποσταθμό και γεωγραφική περιοχή.

Πιλοτικό πλαίσιο για πλωτά φωτοβολταϊκά

Τέλος, θεσπίζεται πιλοτικό πλαίσιο για τη χωροθέτηση, αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία στη χώρα μας επενδύσεων που αφορούν στην καινοτόμα και πολλά υποσχόμενη τεχνολογία παραγωγής ενέργειας από πλωτά φωτοβολταϊκά σε θαλάσσιο περιβάλλον. Στο πιλοτικό αυτό στάδιο, το ΥΠΕΝ επιτρέπει τη χωροθέτηση, αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία μέχρι 10 Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών.

Ειδικότερα, προβλέπεται η χωροθέτηση, αδειοδότηση, εγκατάσταση και λειτουργία έως 10 πιλοτικών θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και των συνοδών τους έργων. Τα έργα αυτά που θα έχουν από 0.5 MW μέχρι 1 MW έκαστο και απαρτίζονται από πλωτές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις που αναπτύσσονται σε θαλάσσια έκταση και αγκυρώνονται στον πυθμένα ή/και σε χερσαίο τμήμα, οικίσκο στέγασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού επί χερσαίου χώρου που περιλαμβάνει τον υποσταθμό διασύνδεσης με το δίκτυο και λοιπό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό, καλώδια σύνδεσης των πλωτών φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων με τον οικίσκο στέγασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και συνοδά έργα, απαραίτητα για την πρόσβαση στον χώρο της εγκατάστασης και την ασφαλή λειτουργία του σταθμού.

Οι σταθμοί αυτοί απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας. Επιπρόσθετα, η χωροθέτηση Π.Θ.Π.Φ.Σ. επιτρέπεται και στις Ζώνες Προστασίας και Διαχείρισης χωρίς να απαιτούνται περιβαλλοντική αδειοδότηση και λήψη Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων, εφόσον δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής.

Οι σταθμοί αυτοί απαλλάσσονται από διαγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών και μπορούν να συνάψουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης έως το τέλος του έτους. Τέλος, η Οριστική Προσφορά Σύνδεσης ισχύει για 12 μήνες από την ημερομηνία χορήγησής της και παρατείνεται έως την ημερομηνία λήξης της Ενιαίας Άδειας Εγκατάστασης και Λειτουργίας. Με την αποδοχή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, εντός 2 μηνών από την έκδοσή της, οι Π.Θ.Π.Φ.Σ. συνυποβάλλουν στον διαχειριστή την εγγυητική επιστολή και συνάπτουν μέσα σε 2 μήνες Σύμβαση Σύνδεσης, για χρονικό διάστημα 20 ετών. Το αίτημα σύναψης Σύμβασης Σύνδεσης διεκπεραιώνεται κατά προτεραιότητα έναντι κάθε άλλου αιτήματος