Εν αναμονή της αποδέσμευσης κονδυλίων ύψους 700 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προκειμένου να τα κατευθύνει σε δράσεις «πρασινίσματος» των νησιών της χώρας. Τα ποσά προέκυψαν από την ενεργοποίηση μιας σημαντικής παρακαταθήκης που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση, όταν κατά την επαναδιαπραγμάτευση της οδηγίας 2003/87, που ρυθμίζει το καθεστώς διάθεσης δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων στην ηλεκτροπαραγωγή, πέτυχε να διασφαλίσει δωρεάν δικαιώματα για τα ελληνικά νησιά.
Η αναθεωρημένη οδηγία 2018/410, στην παράγραφο 9 του άρθρου 10, αναφέρει ρητώς ότι η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει έσοδα από τον εκπλειστηριασμό 24 εκατ. δικαιωμάτων ρύπων για τη συγχρηματοδότηση έως και 60% της απεξάρτησης των νησιών από τα συμβατικά καύσιμα. Η αποτίμηση αυτών των δικαιωμάτων βάσει της τρέχουσας τιμής CO2 υπολογίζεται σε 700 εκατ. ευρώ. Το ΥΠΕΝ ενεργοποίησε το άρθρο τής εν λόγω οδηγίας και, σύμφωνα με πληροφορίες, η Ε.Ε. έχει ανταποκριθεί θετικά. Η αξιοποίησή τους ωστόσο καθυστερεί, κι αυτό γιατί η Κομισιόν δεν διαθέτει μηχανισμό διάθεσης, καθώς δεν υπάρχει προηγούμενο από άλλο κράτος-μέλος. Το ΥΠΕΝ είναι σε συνεργασία με την Ε.Ε. προκειμένου να βρεθεί ο τρόπος αποδέσμευσης των κονδυλίων, ενώ παράλληλα αναζητάει τις καταλληλότερες δράσεις για την αξιοποίησή τους, με βασικό δίλημμα εάν θα πρέπει να κατευθυνθούν σε έργα AΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας, που σημαίνει τμηματική εκταμίευση, ή σε διασυνδέσεις, που προϋποθέτουν υψηλές επενδύσεις και μπορούν να εκταμιευθούν εφάπαξ.
Δράσεις για το «πρασίνισμα» των ελληνικών νησιών στο πλαίσιο της απανθρακοποίησής τους καταρτίζει αυτή την περίοδο η ειδική επιτροπή απολιγνιτοποίησης υπό τον κ. Κώστα Μουσουρούλη, στο πλαίσιο του προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τα νησιά του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και της Κρήτης, τα οποία κατηγοριοποιεί σε τρεις ομάδες:
Νησιά που είναι διασυνδεδεμένα, νησιά που πρόκειται να διασυνδεθούν έως το 2030 και μικρά νησιά που δεν προβλέπεται να διασυνδεθούν με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας. Η τελευταία αυτή κατηγορία περιλαμβάνει τα νησιά Αγαθονήσι, Αγ. Ευστράτιος, Ανάφη, Αντικύθηρα, Αρκιοί, Δονούσα, Ερεικούσσα, Μεγίστη, Οθωνοί και Γαύδος.
Οι δράσεις του προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης δεν συνδέονται με αυτές που προηγήθηκαν στα νησιά Τήλος, Αστυπάλαια και Χάλκη, αλλά θα είναι αντίστοιχου χαρακτήρα. Θα στοχεύουν, δηλαδή, στη μετάβασή τους στον πλήρη εξηλεκτρισμό, συνδυάζοντας εγκατάσταση υβριδικών συστημάτων (παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και αποθήκευση) και ηλεκτροκίνηση στις μεταφορές.
Για τη χρηματοδότηση του προγράμματος θα διασφαλισθούν περιορισμένοι πόροι από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, αφού η πλειονότητά τους θα κατευθυνθεί στις άμεσα εξαρτώμενες από τον λιγνίτη περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, και πόροι από τα τοπικά περιφερειακά προγράμματα των περιφερειών του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και της Κρήτης, και γίνονται ήδη συζητήσεις σε αυτή την κατεύθυνση με τους αρμόδιους φορείς. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον για την εγκατάσταση υβριδικών συστημάτων στα νησιά είναι αυξημένο και έχουν ήδη κατατεθεί εκατοντάδες αιτήσεις για αδειοδότηση.
Ο δρόμος για την υλοποίησή τους θα ανοίξει με την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου έως τον Ιούνιο του 2021, σύμφωνα με όσα έχει ανακοινώσει το ΥΠΕΝ. Μεταξύ των επενδυτών συγκαταλέγονται η γερμανική Αccusol, η οποία συνεργάζεται με τη Siemens και έχει εξασφαλίσει άδειες για εγκατάσταση υβριδικών μονάδων σε 9 ελληνικά νησιά, η πρωτοπόρος στις υβριδικές τεχνολογίες Siemens – Gamesa, που εγκατέστησε το 2007 το πρώτο υβριδικό πάρκο στα νησιά Γκαλαπάγκος και ολοκλήρωσε πρόσφατα μια νέα υβριδική μονάδα στο νησί Μιντόρο στις Φιλιππίνες, η Eunice, που προωθεί έργα αντίστοιχα με αυτό που λειτουργεί στην Τήλο και σε άλλα νησιά, καθώς και η γαλλική Akuo, που συμμετέχει στο project της Χάλκης.
ΠΗΓΗ: kathimerini
