Έμμεση επιδότηση σε ιδιωτικά έργα “βλέπει” η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) να προκύπτει από τη νομοθετική ρύθμιση ( άρθρο 139 Ν 5037/2023), για τη λεγόμενη κοινωνικοποίηση έργων διασύνδεσης υποδομών ΑΠΕ, δηλαδή τον επιμερισμό στους καταναλωτές του 50% του κόστους των έργων διασύνδεσης έργων ΑΠΕ στο δίκτυο μεταφοράς. “Οι όποιες επιδοτήσεις δίδονται για ιδιωτικά έργα οφείλουν να ακολουθούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και διαδικασίες εγκρίσεων και όχι τους κανόνες για έργα εθνικής σημασίας. Κάτι που δεν ακολουθήθηκε στην περίπτωση αυτή” αναφέρει η ΕΒΙΚΕΝ, που ουσιαστικά εκφράζει την αντίθεσή της με το μέτρο της κοινωνικοποίησης του 50% του κόστους διασύνδεσης με το δίκτυο μεταφοράς όλων των νέων έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ έως και τους μεγάλους καταναλωτές που συνδέονται στην Υψηλή Τάση.
Ουσιαστικά η ΕΒΙΚΕΝ απαντά στα επιχειρήματα που έχει καταθέσει στο δημόσιο διάλογο ο ΑΔΜΗΕ καθώς τόσο το ΥΠΕΝ όσο και η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχουν ενσκήψει στο θέμα και εξετάζουν τη διαμόρφωση ενός μοντέλου που δε θα φέρει επιβαρύνσεις στους καταναλωτές.
“Στηρίζουμε την πράσινη ενέργεια”
Η ΕΒΙΚΕΝ, πάντως, δηλώνει με ηχηρό τρόπο ότι είναι απαραίτητες οι επενδύσεις στο δίκτυο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, αλλά τονίζει παράλληλα ότι υποτιμάται η επίπτωση σε βάθος χρόνου στον απλό καταναλωτή, καθώς τα κόστη αυτά για τη διασύνδεση ιδιωτικών έργων ΑΠΕ δεν είναι εφάπαξ αλλά συνεχώς θα προστίθενται νέα.
Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ κ. Αντώνης Κοντολέων με αφορμή τη δημόσια συζήτηση που αναπτύσσεται ως προς την ορθότητα της νομοθετικής ρύθμισης δηλώνει ότι:
“H ΕΒΙΚΕΝ στηρίζει προφανώς την ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας όχι επειδή θα μειώσουν το τελικό κόστος ενέργειας, κάτι που μένει να αποδειχθεί, αλλά επειδή έτσι μειώνεται σίγουρα το ανθρακικό αποτύπωμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που αποτελεί εθνικό στόχο και υποχρέωση της χώρας.
Πλην όμως επειδή τα εν λόγω έργα είναι ιδιωτικά απαιτείται να υπάρχει απόλυτη διαφάνεια και σεβασμός στους κανόνες που διέπουν κάθε επιδότηση που δίδεται σε αυτά”.
Όπως αναφέρει ο κ. Κοντολέων, “σε κάθε περίπτωση διαφωνούμε με την κοινωνικοποίηση του 50% του κόστους διασύνδεσης αυτών των έργων σε όλους τους καταναλωτές μέσω των χρεώσεων δικτύου”.
Αναφορικά με την επιβάρυνση των καταναλωτών ο κ. Κοντολέων τονίζει:
“Θεωρούμε ότι έχει υποτιμηθεί η επίπτωση σε βάθος χρόνου στον απλό καταναλωτή καθώς τα κόστη αυτά δεν είναι εφάπαξ αλλά συνεχώς θα προστίθενται νέα (στόχοι ΕΣΕΚ, υπεράκτια αιολικά, αποθήκευση), πλέον του κόστους διασύνδεσης των νησιών τα οποία πράγματι είναι έργα εθνικής σημασίας”.
Καταλήγοντας ο κ. Κοντολέων σημειώνει ότι οι επιδοτήσεις που δίδονται για ιδιωτικά έργα οφείλουν να ακολουθούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και διαδικασίες εγκρίσεων και όχι έργα εθνικής σημασίας. Κάτι που όπως τονίζει δεν ακολουθήθηκε στην περίπτωση αυτή.
Παρέμβαση στο ΥΠΕΝ
Σημειώνεται ότι η ΕΒΙΚΕΝ με επιστολή της από τις 8 Μαρτίου προς το ΥΠΕΝ αναφέρει ότι η κοινωνικοποίηση του κόστους των έργων διασύνδεσης στο Σύστημα των μονάδων ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ, των μονάδων αποθήκευσης καθώς και των καταναλωτών ΥΤ, αλλά και των θερμικών σταθμών εκτοξεύει τα τέλη χρήσης του δικτύου μεταφοράς.
“Η περιουσιακή βάση του ΑΔΜΗΕ να επιβαρυνθεί με ένα ποσό περίπου 400εκ € λόγω της κοινωνικοποίησης κατά 50% του κόστους διασύνδεσης των μονάδων ΑΠΕ, ΣΗΘΥΑ, των μονάδων αποθήκευσης καθώς και των θερμικών σταθμών και των καταναλωτών ΥΤ στο δίκτυο μεταφοράς. Συγκεκριμένα το άρθρο 98 του Ν 4951/2022, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 139 του Ν 5037/2023, προβλέπει ότι το κόστος κατασκευής των αναγκαίων έργων επέκτασης ή ενίσχυσης των Δικτύων Μεταφοράς για τη σύνδεση των ανωτέρω αναφερομένων κατηγοριών εντάσσεται στη ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση του ΑΔΜΗΕ κατά περίπτωση και ανακτάται μέσω των Χρεώσεων Χρήσης Συστήματος. Στην ουσία πρόκειται για επιδότηση κατά 50% του κόστους κάθε ανωτέρω κατηγορίας παραγωγών για το έργο της διασύνδεσης τους (γραμμή, Μ/Σ, ΚΥΤ) στο δίκτυο μεταφοράς μετά από αίτημα τους για λήψη όρων σύνδεσης και όχι εκ των προτέρων κατασκευή έργων από τον ΑΔΜΗΕ ενίσχυσης του δικτύου των οποίων το κόστος κοινωνικοποιείται κατά 100%” ανέφερε η επιστολή.
Η πρόταση για διαχωρισμό
Μάλιστα η ΕΒΙΚΕΝ συντάσσεται με την πρόταση, που έχει κατατεθεί στο δημόσιο διάλογο και με την οποία τα εν λόγω κόστη για σύνδεση στο δίκτυο μεταφοράς να μην προστίθενται στη ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση του ΑΔΜΗΕ, μια και τα έργα αυτά δεν αποτελούν άμεση υποχρέωση του Διαχειριστή. Αντίθετα, όπως αναφέρεται, οι εν λόγω δαπάνες θα πρέπει να καταχωρούνται σε ένα διακριτό κωδικό με αποτέλεσμα το έσοδο του ΑΔΜΗΕ για τα συγκεκριμένα κόστη να υπολογίζεται όχι βάσει του υψηλού WACC, αλλά με χαμηλότερο συντελεστή, όσο το κόστος δανεισμού του ΑΔΜΗΕ.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το θέμα αναμένεται να εξεταστεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και εντός της εβδομάδας αναμένεται η ηγεσία της Αρχής να συναντηθεί με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ προκειμένου να παρουσιάσει μια ενδιάμεση λύση.
Τι υποστηρίζει ο ΑΔΜΗΕ
Πάντως, ο ΑΔΜΗΕ έχει διαφωνήσει δημόσια με την συγκεκριμένη λύση εκτιμώντας ότι οποιοσδήποτε διαφορετικός μηχανισμός αποζημίωσης θα καθιστούσε τις συγκεκριμένες επενδύσεις μη βιώσιμες για τον ΑΔΜΗΕ.
Συγκεκριμένα, με βάση σχετική ενημέρωση, που έχει καταθέσει ο ΑΔΜΗΕ τονίζεται ότι “αμελητέα είναι η αύξηση των Χρεώσεων Χρήσης Συστήματος (ΧΧΣ) στους λογαριασμούς ρεύματος από την επέκταση του ηλεκτρικού δικτύου, η οποία είναι απαραίτητη για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας. Η αύξηση αυτή εξάλλου, δεν συμβαίνει επειδή ο ΑΔΜΗΕ αυξάνει τα τέλη, αλλά επειδή πραγματοποιούνται επενδύσεις απολύτως απαραίτητες για την ανάπτυξη του συστήματος. Μάλιστα η συζήτηση περί αύξησης των Χρεώσεων Χρήσης Συστήματος έχει ανοίξει τη στιγμή που η Πολιτεία και η αγορά ζητούν από τον ΑΔΜΗΕ να αναπτύξει το δίκτυο του προκειμένου να ενσωματωθούν σε αυτό περισσότερα έργα ΑΠΕ.”
Στο πλαίσιο αυτό ο ΑΔΜΗΕ διευκρινίζει τα εξής: “Οι καταναλωτές υψηλής τάσης με ετήσια κατανάλωση μεγαλύτερη από 13GWh είναι εκείνοι που έχουν ωφεληθεί από τη μεταβολή της μεθοδολογίας, βάσει της οποίας επιμερίζονται οι Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος. Ειδικότερα, οι μεγάλοι καταναλωτές λαμβάνουν ήδη εκπτώσεις από 33% έως και 54% επί των ΧΧΣ. Αυτό σημαίνει ότι επιβαρύνονται με ένα πολύ μικρό μέρος από την αύξηση των χρεώσεων αυτών. Αντίστοιχα για τους καταναλωτές Μέσης Τάσης η ΧΧΣ για το 2023 ανήλθε περίπου σε 6 €/MWh. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 4,5% της μέσης τιμής χονδρικής αγοράς ηλεκτρισμού η οποία πέρυσι διαμορφώθηκε στα 133 €/MWh. To ανωτέρω ποσοστό είναι πολύ μικρότερο στο σύνολο του τιμολογίου, αν ληφθούν υπόψη και χρεώσεις Χρήσης Δικτύου, ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ. Η μικρή αύξηση που προκύπτει στις Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος οφείλεται στον απαιτούμενο πολλαπλασιασμό των δικτύων τα οποία θα επιτρέψουν μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ, στηρίζοντας την ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
Παλαιότερα οι λίγοι και συγκεκριμένης τοποθεσίας συμβατικοί σταθμοί που λειτουργούσαν πριν από την μαζική διείσδυση των ΑΠΕ, απαιτούσαν περιορισμένα δίκτυα συγκεκριμένων οδεύσεων, όμως το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού από αυτά ήταν πολύ μεγάλο (και μεγαλώνει ολοένα με τις επιβαρύνσεις από τα δικαιώματα εκπομπών ρύπων και τις έντονες διακυμάνσεις των τιμών των ορυκτών καυσίμων), σε σχέση με το κόστος για τα δίκτυα που ήταν σχετικά περιορισμένο. Η ενεργειακή μετάβαση, με την ανάπτυξη ΑΠΕ σε ολόκληρη της έκταση της χώρας, αυξάνει προφανώς το κόστος δικτύων που είναι αναγκαία για τη σύνδεση των διεσπαρμένων σταθμών ΑΠΕ, αλλά μειώνει σημαντικά το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αφού ήδη αιολικά και φωτοβολταϊκά, αλλά και άλλες πηγές ΑΠΕ πλέον, είναι εξαιρετικά πιο ανταγωνιστικές από τη συμβατική παραγωγή. Η διαμόρφωση του ανταγωνιστικού σκέλους των λογαριασμών δεν συνδέεται καθόλου με τις Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος.
Τέλος η κοινωνικοποίηση του κόστους σύνδεσης των εν λόγω έργων ΑΠΕ ακόμη και εάν δεν γινόταν άμεσα μέσω των προβλέψεων του άρθρου 98 του ν. 4951/2022, θα γινόταν εμμέσως με μετακύλιση του κόστους αυτού στις προσφορές των μονάδων αυτών για την συμμετοχή τους στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας ή στις προσφορές κατά την συμμετοχή τους στους σχετικούς διαγωνισμούς.”
