Κατά 70 δισ. δολάρια (65,5 δισ. ευρώ) θα πρέπει να αυξηθούν οι ετήσιες επενδύσεις στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περίοδο 2026 – 2030 σε σχέση με το 2023, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της μετάβασης σε καθεστώς κλιματικής ουδετερότητας το 2050 σύμφωνα με τoν Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ).
Στην πρόσφατη έκθεση του IEA που αφορά στα κεφάλαια που πρέπει να κινητοποιηθούν για την ενεργειακή μετάβαση, επισημαίνεται ότι οι επενδύσεις στην Ευρώπη των 27 θα πρέπει να ανέλθουν σε 436 δισ. δολάρια ετησίως την πενταετία 2026 – 2030, αυξημένες κατά 19,1% σε σχέση με τα 366 δισ. δολάρια που επενδύθηκαν το 2023.
Ειδικότερα, ο IEA εκτιμά ότι για την επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μείωση κατά 55% των εκπομπών το 2030 σε σχέση με το 1990, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβουλίας Net Zero Industry Act, αλλά και του απώτερου στόχου της κλιματικής ουδετερότητας το 2050, τα κράτη μέλη πρέπει να υλοποιήσουν τις εξής επενδύσεις κάθε χρόνο από το 2026 έως το 2030:
- 200 δισ. δολάρια στην τελική κατανάλωση ενέργειας (κτίρια, μεταφορές, συσκευές σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις). Οι επενδύσεις στους τομείς αυτούς το 2023 ανήλθαν σε 164 δισ. δολάρια.
- 127 δισ. δολάρια σε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμα χαμηλών εκπομπών έναντι 121 δολαρίων το 2023.
- 92 δισ. δολάρια για την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και την ανάπτυξη αποθηκών έναντι επενδύσεων ύψους 81 δισ. ευρώ το 2023.
- 17 δισ. δολάρια σε παραγωγή ανανεώσιμων αερίων και τεχνολογίες μηδενικών ρύπων έναντι 4 δισ. δολαρίων το 2023.
Το ύψος των επενδύσεων καταδεικνύει το μέγεθος της πρόκλησης της ενεργειακής μετάβασης αλλά και τις μεγάλες ευκαιρίες που θα προκύψουν, δεδομένου ότι έως το 2030 θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια κοσμογονία επενδύσεων που θα οδηγήσει σε μεγάλες αλλαγές στην παραγωγή και την κατανάλωση.
Η Ευρώπη μπορεί να υπολείπεται στις επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση σε απόλυτους αριθμούς σε σχέση με την Κίνα και τις ΗΠΑ, ωστόσο καταγράφει τη μεγαλύτερη αναλογία στις δαπάνες για πράσινη ενέργεια συγκριτικά με εκείνες για ορυκτά καύσιμα.
Ειδικότερα, για κάθε ένα δολάριο που επενδύουν σε ορυκτά καύσιμα τα κράτη μέλη δαπανούν περισσότερα από 10 δολάρια για την ανάπτυξη συστημάτων καθαρής ενέργειας. Σύμφωνε με την έκθεση του IEA, το 2023 οι επενδύσεις σε ΑΠΕ ανήλθαν στην Ε.Ε. σε 110 δισ. δολάρια, σημειώνοντας αύξηση κατά 6% συγκριτικά με το 2022.
Η Δανία και η Γερμανία κατέγραψαν τις σημαντικότερες επιδόσεις στην ανάπτυξη συστημάτων αιολικής ενέργειας το 2023, με την Ισπανία να ηγείται στην αξιοποίηση του ηλιακού δυναμικού με την ταχύτατη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών.
Το περασμένο έτος οι επενδύσεις αυξήθηκαν στα κράτη μέλη και σε ό,τι αφορά την αναβάθμιση των δικτύων διανομής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Ανήλθαν σε περίπου 65 δισ. δολάρια σημειώνοντας αύξηση 20% σε σχέση με το 2022.
Στην Ελλάδα οι φιλόδοξοι στόχοι του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ που αναμένεται να εγκριθεί σύντομα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπουν ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ το 2030 θα πρέπει να ανέρχεται σε 23,5 GW προκειμένου το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας να παράγεται πρωτίστως από τον ήλιο και τον άνεμο.
Οι μονάδες αποθήκευσης θα πρέπει να ανέρχονται σε 5,3 GW, σε 7,7 GW η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο, ενώ υπεράκτια αιολικά πάρκα ισχύος 1,9 GW θα πρέπει να είναι σε λειτουργία έως το τέλος της δεκαετίας.
Για την επίτευξη των στόχων αυτών θα πρέπει να υλοποιηθούν επενδύσεις ύψους 92 δισ. ευρώ έως το 2030, ενώ κεφάλαια ύψους 100 δισ. ευρώ αναμένεται να κινητοποιηθούν για την απανθρακοποίηση των μεταφορών.
