Νησίδα σταθερότητας, μέσα σε ένα πυκνό, ρευστό και ευμετάβλητο ενεργειακό τοπίο αποτελεί η Αλεξανδρούπολη που διαδραματίζει ρόλο – κλειδί στις εισαγωγές LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) από τις ΗΠΑ, οι οποίες πρόσφατα διά στόματος Τραμπ διέψευσαν δημοσιεύματα πως θα τερματίσουν την παρουσία τους στην ακριτική πόλη.
Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό κόμβο τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για την Ελλάδα, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας (MDCA) μεταξύ των δύο χωρών έχει ενισχύσει τη σημασία του λιμανιού, το οποίο τώρα αποτελεί κρίσιμο σταυροδρόμι για στρατιωτικές, εμπορικές και ενεργειακές μεταφορές.
Μέσα σε δυσχερείς συνθήκες (σήμερα η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας αγγίζει τα 142,14 ευρώ ανά μεγαβατώρα ενώ την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου απογειώθηκε στα 207, 27 ευρώ) οι πλωτοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU Αλεξανδρούπολης και Ρεβυθούσας) «θωρακίζουν» την ενεργειακή άμυνα της χώρας μας.
Παρέχουν ταυτόχρονα την ευχέρεια για διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού. Το νευραλγικής σημασίας FSRU Αλεξανδρούπολης τροφοδοτεί με αέριο τα Βαλκάνια αλλά και το Κίεβο.
Ο Πλωτός Σταθμός Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU), επένδυση που ξεπέρασε τα 400 εκατ. ευρώ, στην Αλεξανδρούπολη ενδυναμώνει τον στρατηγικό ρόλο της Bόρειας Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου για την ευρύτερη περιφέρεια της ΝΑ Ευρώπης, λειτουργώντας ενισχυτικά με τον Κάθετο Διάδρομο.
Η υποδομή κατέχει τον ρόλο μίας εναλλακτικής πηγής εφοδιασμού της Ελλάδας και άλλων χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην εντεινόμενη προσπάθειά τους να απεξαρτηθούν από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Φορτία από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες παραγωγούς LNG φτάνουν με δεξαμενόπλοια στο FSRU, όπου και οι ποσότητές του μεταγγίζονται σε αυτό και στη συνέχεια μέσω του ΕΣΦΑ και του IGB (ελληνοβουλγαρικός αγωγός) μεταφέρονται στις αγορές των Βαλκανίων, της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Το FSRU Αλεξανδρούπολης διαχειρίζεται και λειτουργεί η Gastrade. Πρόκειται για εταιρεία με μετόχους, που κατέχουν από 20% ο καθένας, την κυρία Ελμίνα Κοπελούζου, την Gaslog, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, την Bulgartransgaz (Διαχειριστής του βουλγαρικού συστήματος φυσικού αερίου) και τον ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου).
Νέα πνοή στις εξαγωγές
Η πλωτή μονάδα διαθέτει τεχνολογία αιχμής, με μέγιστη δυναμικότητα επαναεριοποίησης 5,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως. Στα πλάνα της Gastrade είναι να προσελκύσει ως χρήστες του πρώτου ανεξάρτητου συστήματος φυσικού αερίου εταιρείες από τον κάθετο άξονα μεταφοράς φυσικού αερίου, δηλαδή από τη Βουλγαρία, τη Σλοβακία, τη Μολδαβία και σε επόμενη φάση ακόμα και από την Ουκρανία.
Με τις επενδύσεις που τρέχει ο ΔΕΣΦΑ οι εξαγωγικές δυνατότητες του ελληνικού συστήματος θα υπερβούν τα 8,5 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι το 2026 με το FSRU Αλεξανδρούπολης να σηκώνει το κύριο βάρος ενώ μέχρι το 2028 θα συνεισφέρει και το τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα.
Οι εξαγωγές LNG της Ελλάδας αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια, χάρη στην αναβάθμιση και την επέκταση των υποδομών φυσικού αερίου στη χώρα μέσα από έργα όπως ο αγωγός Καρπερή - Κομοτηνή, καθώς και οι Σταθμοί Συμπίεσης σε Αμπέλια, Κομοτηνή και Νέα Μεσημβρία (booster compression station), οι οποίοι θα ενισχύσουν περαιτέρω την εξαγωγική ικανότητα προς τις διεθνείς αγορές.
Βάσει πρόσφατης έκθεσης της Κομισιόν, «η Δια-Βαλκανική διαδρομή μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Ρουμανία προς τον Βορρά, τροφοδοτώντας τη Νότια και Κεντρική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, μέσω των υφιστάμενων σημείων διασύνδεσης υποδομών μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας, Μολδαβίας, Ουκρανίας και Σλοβακίας».
Σύμφωνα με ανάλυση του ΙΕΝΕ, η συνεισφορά των εισαγωγών LNG, μέσω των δύο πλέον σημείων εισόδου της χώρας (Αγία Τριάδα και Αμφιτρίτη), διαμορφώθηκε στο 56% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου τον περασμένο Δεκέμβριο, με το υπόλοιπο 36% από την πύλη του Σιδηροκάστρου (προερχόμενο από την Ρωσία) και το 8% από την Νέα Μεσημβρία (προερχόμενο από το Αζερμπαϊτζάν).
Η διαφοροποίηση και οι ΑΠΕ μειώνουν τους κραδασμούς
H Ελλάδα είναι από τις χώρες που έχει αναπτύξει διαφοροποιημένες πηγές ενεργειακού εφοδιασμού, κατά συνέπεια μπορεί να λειάνει πιο εύκολα ενδεχόμενους ενεργειακούς κραδασμούς ( δεν θα αντιμετωπίσει ζήτημα επάρκειας), χωρίς ωστόσο να μένει ανεπηρέαστη από αυξήσεις στις τιμές χονδρικής στο ρεύμα, ανεξαρτήτως αν το πρόβλημα «καλύπτεται» με τις επιδοτήσεις στα νοικοκυριά.
Η τροφοδοσία της χώρας μας με ρωσικό φυσικό αέριο γίνεται από τον αγωγό TurkStream που διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα, περνάει την Τουρκία για να καταλήξει στη Βουλγαρία και από εκεί το καύσιμο «ταξιδεύει» στην Ελλάδα, μέσω του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από το σημείο εισόδου στο Σιδηρόκαστρο. Μικρότερες ποσότητες υποδέχεται και από τον αγωγό TAP, ο οποίος φέρνει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν.
Ταυτόχρονα, η φρενήρης ανάπτυξη των ΑΠΕ, συμμετέχουν κατά 57% περίπου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας μας, αποτρέπει μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος, σε περιόδους έντονων ενεργειακών αναταραχών όπως η τωρινή.
