Σε μια εποχή που το φυσικό αέριο έχει και αναμένεται να έχει τιμές “εκλογικευμένες αλλά όχι λογικές”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει παράγοντας της αγοράς, ο νέος αγωγός φυσικού αερίου Υψηλής Πίεσης προς τη Δυτική Μακεδονία βάζει μπροστά ένα κρίσιμο στοίχημα. Την ανάπτυξη της χρήσης του μεταβατικού καυσίμου αυτού στη Δ. Μακεδονία με βιώσιμο και χωρίς υπέρμετρες επιβαρύνσεις για τον καταναλωτή τρόπο, την ώρα που το νέο ΕΣΕΚ με βάση τις ανακοινώσεις που έκανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας προβλέπει ενίσχυση της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ σε περίπου 25 GW το 2030, με συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή στο 80%, στη θέρμανση και ψύξη στο 47% και στις μεταφορές στο 32%. Βέβαια το ΕΣΕΚ προβλέπει ότι η συνολική ισχύς των μονάδων φυσικού αερίου το 2030 από 5 GW θα φτάσουν τα 7 GW και τον ίδιο χρόνο θα έχει μηδενιστεί η λιγνιτική παραγωγή. Το δε 2050, η ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο θα μειωθεί στα 5 GW.
Για την αντιμετώπιση της στοχαστικότητας των ΑΠΕ και τη διασφάλιση της επάρκειας του συστήματος, προβλέπεται η κατασκευή συστημάτων αποθήκευσης με μεγαλύτερο βάρος στην τεχνολογία με μπαταρίες. Τα συστήματα αποθήκευσης από αντλησιοταμίευση υπολογίζονται σε 2,5 GW το 2030 και τα συστήματα με μπαταρίες σε 5,6 GW. Προβλέπεται επίσης και αποθήκευση μέσω ηλεκτρόλυσης υδρογόνου.
Στο φόντο αυτό, και με δεδομένες τις κατά καιρούς ενστάσεις της ΡΑΕ για τα θέματα επενδύσεων του Διαχειριστή, (που ωστόσο δεν αφορούν τον νέο αγωγό) κατά την παρουσίαση, του νέου αγωγού φυσικού αερίου Υψηλής Πίεσης προς τη Δυτική Μακεδονία σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου στην Κοζάνη ο Ιωάννης Χωματάς, Διευθυντής Δραστηριοτήτων Διαχείρισης Έργων του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) Α.Ε. και επικεφαλής του έργου του αγωγού προς τη Δυτική Μακεδονία τόνισε, με αφορμή σχετική ερώτηση, ότι “ο ΔΕΣΦΑ εφαρμόζει και εκπονεί μελέτες βιωσιμότητας και δεν υλοποιεί έργα που δεν είναι εμπορικά βιώσιμα”. Παράλληλα με αιχμή τον νέο αγωγό ανέφερε ότι ο Διαχειριστής “λαμβάνει υπόψη το όλο σχέδιο πχ την τηλεθέρμανση, την παύση του λιγνίτη, τις αναπτυξιακές δυνατότητες για την περιοχή. Όλα αυτά τα έργα δείχνουν ότι το έργο είναι βιώσιμο”.
Σε σχέση με τον αριθμό των ωφελούμενων ο κ. Χωματάς ανέφερε ότι “ο αγωγός καταλήγει περιφερειακά των πόλεων και τα αστικά δίκτυα θα αναπτυχθούν από εταιρείες διανομής. Ο αριθμός θα προκύψει ανάλογα τον χρόνο της ανάπτυξης των δικτύων. Εμείς φέρνουμε στην αυλή των πόλεων το αέριο. Η ανάπτυξη στα δίκτυα γίνεται. Ήδη, η ΔΕΔΑ και η Hengas είναι εδώ. Είναι και θέματα σχεδιασμού το πόσο θα επεκταθεί” τόνισε χαρακτηριστικά. Στο μεταξύ με βάση πηγές από την πλευρά των ΕΔΑ υπάρχει αισιοδοξία για ανάπτυξη της ζήτησης καθώς μάλιστα, εκτιμάται, ότι η κατασκευή των δικτύων θα μπορέσει να ενταχθεί σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ μετά και τις μεταβατικές διατάξεις που πέρασε η Κομισιόν για τις ενισχύσεις σε έργα αερίου.
Το θέμα βέβαια της χρηματοδότησης αφορά και τον νέο Αγωγό. “Το έργο είναι το επενδυτικό πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ και έχει γίνει συζήτηση για ένταξη σε ευρωπαϊκά προγράμματα” τόνισε ο κ. Χωματάς, κάτι βέβαια που ενισχύεται κι από τη συμβατότητα του νέου αγωγού με το υδρογόνο.
Σε σχέση με την άμεση “απόδοση” του αγωγού, ο κ. Χωματάς ανέφερε ότι δεν αφορά εξαγωγές από αυτό το δίκτυο, αλλά καθώς είναι μεγέθους 30 ιντσών μπορεί να τροφοδοτήσει εγκαταστάσεις όπως Πτολεμαΐδα 5 σε περίπτωση που ληφθεί η απόφαση για μετατροπή του στο μέλλον σε μονάδα αερίου, με ένα βέβαια μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα. Βέβαια προς ώρας ήδη έχει τροχοδρομηθεί, μετά και τα νέα δεδομένα στην αγορά σε λιγνιτική, όπως ήταν και ο αρχικός σχεδιασμός.
Πάντως και η η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Maria Rita Galli, τόνισε ότι το έργο είναι συμβατό με το ΕΣΕΚ. Σημείωσε, πάντως ότι το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα είναι ένα προσχέδιο ακόμη, κι όπου στη διαμόρφωσή του μετέχει και ο ΔΕΣΦΑ. “Είναι ένα πολύπλοκο σχέδιο αλλά πιστεύουμε σε αυτό. Το φυσικό αέριο, πιστεύουμε εμείς, για τα επόμενα χρόνια, όπως πιστεύει και η Κομισιόν, θα παραμείνει στο ενεργειακό μίγμα για τις επόμενες 2 δεκαετίες.
Και ο λόγος δεν είναι ότι δεν πιστεύουμε στις ΑΠΕ, ίσα ίσα θα αυξηθεί η συμμετοχή τους, αλλά χρειάζεται ένας αξιόπιστος εταίρους για να καλύπτονται οι ελλείψεις όταν δε λειτουργούν οι ΑΠΕ. Και κάποιος να μπορεί να αποθηκεύει την ενέργεια από το καλοκαίρι ειδικά σε περιοχές με κρύο, όπως η Δ. Μακεδονία”.
“Και αυτός και ο ρόλος της επένδυσής μας στην Αλεξανδρούπολη για να στηριχθούν δηλαδή οι ΑΠΕ. Δεν εθελοτυφλούμε, δε θα γίνεται χρήση υδρογονανθράκων για πάντα, αλλά χρειάζονται καύσιμα όπως το υδρογόνο για να στηριχθούν πράσινες μορφές ενέργειας.
Υπάρχει κι ένα μεγάλο, άλλωστε, σχέδιο για ανάπτυξη υδρογόνου στην Ελλάδα. Γιατί έχουμε μεγάλους παίκτες που θέλουν να μετασχηματίσουν την αιολική ενέργεια και ηλιακή σε υδρογόνο” συμπλήρωσε λέγοντας ότι ο αγωγός “είναι ένα έργο που ανοίγει νέες προοπτικές ανάπτυξης για τις περιφέρειες της Κεντρικής και της Δυτικής Μακεδονίας, διασφαλίζοντας την ομαλή μετάβασή τους σε μια καθαρότερη ενεργειακή εποχή, ενώ παράλληλα παρέχει πρόσβαση σε φυσικό αέριο σε πολλά νέα σημεία και χρήστες στην ευρύτερη περιοχή. Καθώς ο νέος αγωγός είναι ο πρώτος στην Ελλάδα και ένας από τους πρώτους στην Ευρώπη που σχεδιάστηκε ως 100% έτοιμος για μεταφορά υδρογόνου, ο ΔΕΣΦΑ κάνει κάτι περισσότερο από το να ενισχύει περαιτέρω την ενεργειακή διασύνδεση αυτών των περιοχών: Ξεκινώντας από τη Δυτική Μακεδονία δημιουργεί μια ενεργειακή υποδομή έτοιμη να παίξει κεντρικό ρόλο στο μελλοντικό ενεργειακό σύστημα της χώρας, με πολλαπλά οφέλη για την περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, ο νέος αγωγός επιτρέπει την παραγωγή πράσινων αερίων όπως βιομεθάνιο και υδρογόνο, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για επενδύσεις και θέσεις εργασίας στην περιοχή, ενώ παράλληλα διαφοροποιεί και ενισχύει περαιτέρω την ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας με βιώσιμη ενέργεια”.
