Σε τιμές που βρίσκονται κάτω από τα 30 ευρώ κινείται στο Ολλανδικό hub TTF η τιμή του φυσικού αερίου τα τελευταία 24ωρα, δίνοντας “ανάσα” κι ελπίδα στις αγορές ενέργειας, αλλά και σε νοικοκυριά, την ώρα που σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα επέκτασης δικτύων από τις ΕΔΑ.
Επενδύσεις σε δίκτυα
Ήδη, σε περιοχές των βορείων προαστίων της Αττικής “τρέχουν” οι εκσκαφές για τα αστικά δίκτυα που θα φέρουν τα οφέλη του φυσικού αερίου σε περισσότερα νοικοκυριά, και ειδικά σε περιοχές όπως π.χ. συγκεκριμένες οδικές αρτηρίες στη Νέα Κηφισιά, όπου η δόμηση είναι αραιή και άρα απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις για την κάλυψη το δυνατόν περισσότερων νοικοκυριών.
Ήδη, δε, συνεργαζόμενες εταιρείες των εταιρειών εμπορίας προσεγγίζουν τους καταναλωτές, ώστε να διακριβώσουν, εάν στις περιοχές που αναπτύσσεται το δίκτυο, υπάρχει ενδιαφέρον για σύνδεση.
Να σημειωθεί η ΔΕΠΑ Υποδομών, υπό τον νέο μέτοχο, Italgas, για την επέκταση των δικτύων διανομής αερίου σχεδιάζει επενδύσεις 800 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2023-2027. Το ποσό αφορά την ανάπτυξη δικτύων στις υφιστάμενες περιοχές και επέκταση σε νέες στην ηπειρωτική χώρα, με πρόβλεψη για μετά το 2027 και σε πέντε νησιά – στους τέσσερις νομούς της Κρήτης, στη Λέσβο, στη Χίο, στη Ρόδο και τη Σάμο.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΔΑ Αττικής, με συνολικές επενδύσεις για την περίοδο της τάξης των 159,59 εκατ. στοχεύσει στην αύξηση των ενεργών συμβάσεων σε 277.419 από 103.176 σήμερα.
Η ΕΔΑ ΘΕΣΣ προτείνει για τη Θεσσαλονίκη επενδύσεις 136,6 εκατ. και για τη Θεσσαλία 113,9 εκατ.
Η ΔΕΔΑ, που έχει υπό τη διαχείρισή της, το δίκτυο σε όλη την επικράτεια, πλην της Αττικής της Θεσσαλονίκης και της Θεσσαλίας, προβλέπει επενδύσεις της τάξης των 378,282 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2023-2027 εκ των οποίων τα 254 εκατ. τη διετία 2023-2024. Το σύνολο των τελικών πελατών της εταιρείας το 2027 προβλέπεται να φθάσει τις 99.170 από 2.412 σήμερα και οι διακινούμενες ποσότητες φυσικού αερίου από 1.853.455 MWh τον Σεπτέμβριο του 2022 σε 4.761.205 MWh το 2027.
Τέλη χρήσης
Να σημειωθεί ότι οι νέες επενδύσεις θα “αποπληρωθούν” μέσω των τελών χρήσης από τους καταναλωτές, αφού το κόστος είναι ρυθμιζόμενο. Ήδη, τα προγράμματα των τριών θυγατρικών της ΔΕΠΑ Υποδομών (ΕΔΑ ΘΕΣΣ, ΕΔΑ Αττικής και ΔΕΔΑ) ετέθησαν πριν από λίγους μήνες ε σε δημόσια διαβούλευση από ΡΑΑΕΥ και προβλέπουν αυξήσεις στα τέλη χρήσης δικτύου από 2% έως και 31% στις ώριμες αγορές Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας και έως 56% για κάποιες περιοχές στην υπόλοιπη χώρα.
Με βάση, δε, το αναπτυξιακό πλάνο, η συνολική διακινούμενη ποσότητα φυσικού αερίου μέσω των δικτύων της ΔΕΠΑ Υποδομών, προβλέπεται να αυξηθεί πάνω από 5,5 εκατ. μεγαβατώρες ετησίως μέχρι το 2027.
Προβληματισμός λόγω ΕΣΕΚ
Πάντως, η εθνική στοχοθεσία στο σχέδιο για το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, (ΕΣΕΚ) προβλέπει μείωση του εισαγόμενου καυσίμου κατά 50% έως το 2030, από 70 TWh το 2021 σε 36 TWh το 2030. Κάτι που αφορά, φυσικά, όλο το εύρος χρήσης.
Βέβαια, η νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ θα πρέπει στείλει στην Κομισιόν το νέο προκαταρκτικό κείμενο με το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ,. ώστε, όπως έχει αναφέρει από το βήμα της Βουλής ο μέχρι σήμερα υπουργός ΠΕΝ, Κώστας Σκρέκας, αφού ληφθούν πρώτα υπόψη οι όποιες παρατηρήσεις της Κομισιόν, να ενσωματωθούν στο επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο, που θα τεθεί στη συνέχεια σε δημόσια διαβούλευση. Εκεί, θα φανεί ο τελικός στόχος για καταναλώσεις φυσικού αερίου, για ενεργειακές αναβαθμίσεις κτλ.
Πάντως, σε νέες π.χ. οικοδομές οι αντλίες θερμότητας, είναι εκείνες που προκρίνονται, ως πιο οικονομικό αλλά και πράσινο μέσο ψύξης - θέρμανσης, καθώς, δε, το ενεργειακό μίγμα, γίνεται όλο και πιο πράσινο, μέσα από την επέκταση των ΑΠΕ, ενώ, βέβαια, σε σχέση με την οικονομική επιβάρυνση υπάρχει η εμπειρία των επιδοτήσεων μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης.
Οικονομικό καύσιμο
Πάντως, με βάση όσα ανέφερε, η διοίκηση της εταιρείας “Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας” (ΦΑΕΕΕ) παρουσιάζοντας την Πέμπτη 4 Μαΐου, τα πεπραγμένα του 2022 αλλά και τις προβλέψεις για τη φετινή χρονιά, φαίνεται ότι το φυσικό αέριο ήταν το πιο φθηνό, πέρα κι από τις επιδοτήσεις και τα επιδόματα που δόθηκαν σε δικαιούχους ανεξάρτητα του μέσου θέρμανσης.
Να σημειωθεί ότι η ΦΑΕΕΕ, που στο πελατολόγιο της έχει 550.789καταναλωτές ρεύματος και φυσικού αερίου προέβλεψε τιμές ανάλογες με τις τρέχουσες για το επόμενο διάστημα.
“Οι τιμές αποκλιμακώνονται. Στην αγορά υπάρχει πολύ φυσικό αέριο. Έχουν ισορροπήσει οι αγορές καθώς έχει βρεθεί ο τρόπος να κυκλοφορεί στην Ευρώπη αέριο. Οι τιμές πέφτουν” τόνισε ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας, Ιωάννης Μητρόπουλος. Μάλιστα, αναφερόμενος στα αποτελέσματα του προηγούμενου έτους, υπογράμμισε τη δυναμική του φυσικού αερίου ως προϊόντος, το οποίο, όπως τόνισε, αναδείχθηκε και φέτος ως η πλέον ανταγωνιστική και ασφαλής επιλογή για τη θέρμανση, καθώς και για την κάλυψη άλλων ενεργειακών αναγκών. Ιδιαίτερα, με βάση την εταιρεία, οι καταναλωτές αερίου από το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας απόλαυσαν τη φετινή περίοδο θέρμανσης με τη χαμηλότερη τιμή της αγοράς εξασφαλίζοντας διψήφια ποσοστά εξοικονόμησης.
“Ένα σπίτι το χειμώνα συνέχισε να εξοικονομεί πόρους σε σχέση με το εάν χρησιμοποιούσε για τη θέρμανση πετρέλαιο” ανέφερε λέγοντας ότι από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο η εξοικονόμηση ανέρχεται περίπου στο 14%, ήτοι 160 ευρώ. Ακόμη όμως και να συνέχιζε η κρίση δεν θα έπρεπε να οδηγηθεί κάποιος/α σε συμπεράσματα, καθώς μια επένδυση σε εγκατάσταση δεν αξιολογείται σε ένα χρόνο” είπε ο επικεφαλής της ΦΑΕΕΕ. Όπως υπογράμμισε, εστιάζοντας στους επαγγελματίες, όπου υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό “γκρίνιας”, φέτος από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο, π.χ. ένα φούρνος έχει εξοικονόμηση 16%, ήτοι 2500 ευρώ κι ένα εστιατόριο 35,7%, ήτοι 6.600 σε σχέση με το εάν είχε άλλη πηγή ενέργειας για θέρμανση, παραγωγή κτλ.
“Τα τελευταία 10 χρόνια μια μέση κατοικία έχει εξοικονομήσει 3500 ευρώ σε σχέση με πετρέλαιο ή 350 ευρώ/ έτος. Μια πολυκατοικία έχει εξοικονομήσει 18.000 ευρώ, την ώρα που και σήμερα μπορεί να αλλάξει τον καυστήρα σε αέριο από πετρέλαιο με μια επένδυση που ξεκινά από 3-5000 ευρώ. Μπορεί, δε, η εξοικονόμηση να είναι και πιο πάνω από 18.000 έως και 25.000, ανάλογα την τεχνική ποιότητα των έργων εγκατάστασης” τόνισε ο κ. Μητρόπουλος, λέγοντας ότι “¨η τελευταία περίοδος θέρμανσης ήταν στη μεση της μεγαλύτερης ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη. Οι εκτιμήσεις πολλών ήταν ότι το αέριο θα ήταν ακριβό” κάτι που δεν επαληθεύτηκε”, σημείωσε. Μάλιστα, παρά τις παραινέσεις, συχνά από κυβερνητικά χείλη, τελικά, όπως αποδείχθηκε, ελάχιστες ήταν οι πολυκατοικίες που γύρισαν σε πετρέλαιο του καυστήρες. “Όλα αυτά με τη στήριξη ΔΕΠΑ Εμπορίας τα καταφέραμε” τόνισε ο κ. Μητρόπουλος.
Οι τιμές σε χαμηλή πτήση
Σε σχέση με τις τιμές διεθνώς, συνεχίζεται τις τελευταίες ημέρες η “χαμηλή πτήση” στο Ολλανδικό hub TTF, με καταγραφές κάτω από τα 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Συγκεκριμένα η τιμή του φυσικού αερίου στο Ολλανδικό hub TTF διαμορφώθηκε κινείται πέριξ των 29 ευρώ/MWh με πτώση 27% σε μηνιαία βάση και 65% περίπου σε ετήσια. Το ύψος της τιμής είναι κοντά στην τιμή που είχε διαμορφωθεί αφού είχε ξεσπάσει η κρίση και ειδικότερα τον Νοέμβριο του 2021. Βέβαια, η τιμή παραμένει σχεδόν ακόμη δύο φορές ακριβότερο από την προ κρίσης εποχή όταν η τιμή ήταν κοντά γύρω στα 16 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Πάντως, τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και η Διεθνής Οργάνωση Ενέργειας ΙΕΑ εμφανίζονται συγκρατημένες ως προς τις προβλέψεις τους καθώς εκτιμούν ότι η πτώση της τιμής του αερίου είναι επισφαλής και εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων όπως η ενδεχόμενη αύξηση της ζήτησης από την Κίνα, οι καιρικές συνθήκες αλλά και η πλήρης διακοπή των εισαγωγών από τη Ρωσία για πολιτικούς λόγους.
Σε ότι αφορά την εξέλιξη των τιμών του φυσικού αερίου, με βάση αναλύσεις στελεχών της αγοράς, ο ήπιος χειμώνας συνεισέφερε στην πτώση της τιμής. Μάλιστα, εκτιμάται, ότι η μείωση της κατανάλωσης και η διατήρηση των αποθηκών της Ευρώπης σε υψηλά επίπεδα αποθεματοποίησης, της τάξης του 65%, που είναι, ιδιαίτερα, αυξημένα σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2022 (37%) αλλά και συγκριτικά με τον μέσο όρο της πενταετίας 2016 – 2020 που άγγιξε το 43% βοηθούν σημαντικά.
Πάντως, όπως αναφέρεται, η συνέχιση ή μη της πολιτικής της ΕΕ για μείωση της κατανάλωσης κατά 15% και μετά τον Μάρτιο του 2024 σε σχέση με την πενταετία 2017 – 2021 λειτουργεί επιδραστικά στη διαμόρφωση των τιμών.
Σύμφωνα, δε, με τους περισσότερους αναλυτές η τιμή του φυσικού αερίου στη χονδρεμπορική αγορά θα διαμορφωθεί σε περίπου 50 ευρώ/MWh στο τέλος του χειμώνα 2023 – 2024, πέντε φορές χαμηλότερα από το ιστορικό υψηλό του Αυγούστου 2022, αλλά υπερδιπλάσιο σε σχέση με τις τιμές προ κρίσης.
