Με τη φράση «μπορείτε να μειώσετε τους λογαριασμούς ενέργειας ήδη από σήμερα» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να επαναφέρει στο τραπέζι του δημόσιου διαλόγου την πρόταση για επιβολή πλαφόν 1 ευρώ/MWh για τα νοικοκυριά και 0,5 ευρώ/MWh για τις επιχειρήσεις στους φόρους που οι εθνικές κυβερνήσεις επιβάλλουν στους λογαριασμούς ενέργειας.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις 8 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες επιβάλλουν μεγαλύτερη φορολογία. Με το Νόμο 3833/2010 οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας επιβαρύνονται με Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και συγκεκριμένα, 5 ευρώ/MWh στους λογαριασμούς μη επιχειρηματικής χρήσης (νοικοκυριά) και 2,5 ευρώ/MWh στους λογαριασμούς επιχειρηματικής χρήσης. Ο ΕΦΚ, που όπως είναι προφανές υπολογίζεται επί της κατανάλωσης, υπόκειται μάλιστα σε ΦΠΑ 6%. Εισπράττεται από τους παρόχους και αποδίδεται στο κράτος.
Στον προϋπολογισμό του 2025 έχουν προβλεφθεί έσοδα 164 εκατομμυρίων ευρώ από τον ΕΦΚ στην ηλεκτρική ενέργεια, συνεπώς μείωση των φορολογικών συντελεστών όπως προτείνει η Κομισιόν θα οδηγούσε σε μείωση των δημοσίων εσόδων κατά 131,2 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται η μείωση στο ΦΠΑ.
Οι λογαριασμοί ενέργειας επιβαρύνονται ακόμη με ειδικό τέλος 5 τοις χιλίοις επί της αξίας του καταναλισκόμενου ρεύματος προσαυξημένης με τη χρέωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Το τέλος δεν υπόκειται σε χρέωση ΦΠΑ και υπολογίζεται ότι η μέση επιβάρυνση στους λογαριασμούς ανέρχεται στα 0,5 ευρώ/MWh.
Επιπρόσθετα, στους λογαριασμούς επιβάλλεται ΦΠΑ 6% στο σύνολό τους, άρα η φορολογική επιβάρυνση είναι τριπλή.
Υπάρχουν, βεβαίως, και άλλες επιβαρύνσεις που δεν έχουν άμεση σχέση με την ενέργεια, όπως το ειδικό τέλος για την ΕΡΤ ύψους 3 ευρώ/μήνα καθώς και οι χρεώσεις για τα δημοτικά τέλη και φόρους.
Οι συστάσεις και η μετάθεση της «καυτής πατάτας» από τις Βρυξέλλες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται κατά τη σημερινή παρουσίαση του σχεδίου για προσιτή ενέργεια να ζητήσει από τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν σε μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων στους λογαριασμούς ενέργειας προκειμένου να γίνουν φθηνότεροι.
Το «καμπανάκι» θα χτυπήσει για την Ελλάδα και άλλες 7 χώρες που επιβάλλουν φόρους μεγαλύτερους του πλαφόν. Στις 7 χώρες περιλαμβάνονται οι δύο επιδραστικότερες χώρες στην ΕΕ, Γερμανία με 20 ευρώ/MWh και Γαλλία με 32 ευρώ/MWh, η γειτονική Ιταλία με 22 ευρώ/MWh, το Βέλγιο με 23ευρώ/MWh και η Σουηδία με 36 ευρώ/MWh. Το μεγαλύτερο ζήτημα ανακύπτει, όμως, για την Ολλανδία με 108 ευρώ/MWh και την Δανία -ιδιαίτερη πατρίδα του Επιτρόπου Ενέργειας της ΕΕ Dan Jorgensen- με 93 ευρώ/MWh
Βεβαίως, το θέμα της φορολογίας είναι ένα ευαίσθητο θέμα για τα κράτη-μέλη καθώς βρίσκεται στο σκληρό πυρήνα των αρμοδιοτήτων τους, ενώ συνδέεται άμεσα με τις πολιτικές και οικονομικές προτεραιότητες κάθε κυβέρνησης. Άλλωστε, στη νέα «σφιχτή» δημοσιονομική αρχιτεκτονική της ΕΕ, οποιαδήποτε αλλαγή στον προϋπολογισμό μπορεί να ανατρέψει την δημοσιονομική ισορροπία ενός κράτους-μέλους, συνεπώς τα περιθώρια κινήσεων είναι ακόμη πιο περιορισμένα.
Μ’ αυτά τα δεδομένα και καθώς οι αποφάσεις σε επίπεδο ΕΕ για τη φορολογία χρειάζονται ομοφωνία, είναι συνήθως πάρα πολύ δύσκολο να επιτευχθεί ομόφωνη απόφαση των 27 χωρών για τέτοια θέματα.
Όμως, σύμφωνα με αναλυτές στις Βρυξέλλες, με τη σύστασή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει από τη μία να πιέσει τις κυβερνήσεις καθώς οι φόροι είναι αφ’ εαυτού αντιδημοφιλείς, και από την άλλη να μεταθέσει την «καυτή πατάτα» (ή έστω ένα τμήμα της) των υψηλών λογαριασμών ενέργειας στις εθνικές κυβερνήσεις.
