Σε μεγάλο πονοκέφαλο για την αγορά ενέργειας ενδέχεται να εξελιχθεί το “τσουνάμι” δικαστικών προσφυγών κατά της νομιμότητας της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Με τους λογαριασμούς να “καίνε” τα νοικοκυριά και τα επιχειρηματικά σχήματα, αλλά και τα ποσά που καλούνται να καταβάλλουν αμφότερα, να είναι για τον Απρίλιο φουσκωμένα λόγω της πορείας χονδρεμπορικής αγοράς, τα αυξανόμενα αιτήματα για διοικητική παρέμβαση της ΡΑΕ (υπερβαίνουν τα 1000 την εβδομάδα), αλλά και οι νομικές κινήσεις που έχουν ξεκινήσει, δημιουργούν έντονη αναστάτωση στην αγορά, σε μια φάση ιδιαίτερα δύσκολη για τους παρόχους.
Τι λέει η κυβέρνηση;
Το όλο θέμα ετέθη από το energymag.gr υπόψη βασικού στελέχους του οικονομικού επιτελείου σε σχετική δημοσιογραφική ενημέρωση με το ερώτημα εάν απασχολεί την κυβέρνηση.
Από την πλευρά του ο συγκεκριμένος παράγων θέλησε να κρατήσει αποστάσεις υποσημειώνοντας το δικαίωμα του κάθε πολίτη να διεκδικεί αυτό που θεωρεί ο ίδιος ως δίκαιο στα δικαστήρια, τονίζοντας παράλληλα τη δομική διάσταση του όλου ζητήματος, που δεν είναι άλλη από την εικόνα συνολικά της αγοράς φυσικού αερίου.
“Το πρόβλημα είναι ότι το φυσικό αέριο αφάνταστα ακριβότερο. Μπαίνει κατά 35-40% στο εθνικό μας μίγμα ως καύσιμο και αυξάνεται το ηλεκτρικό ρεύμα. Έχουμε κάνει λόγο για έρευνα για ουρανοκατέβατα κέρδη και κυρίως για τα υδροηλεκτρικά και τους λιγνίτες, μια και στο φυσικό αέριο είναι περιορισμένα. Αλλά και η ΔΕΗ δίνει τεράστιες εκπτώσεις πίσω. Άρα δεν περιμένουμε πολλά. Δε θα αργήσει σε κάθε περίπτωση η ανακοίνωση για τα κέρδη” σημείωσε.
Οι πάροχοι
Ουσιαστικά με τις όλες διαδικασίες ελέγχου και τις προσφυγές προστίθεται άλλος ένας συντελεστής δυσκολίας στην ήδη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν.
Όπως αναφέρει κορυφαίος παράγων, εναλλακτικού παρόχου ενέργειας, η εκτόξευση των τιμών ενέργειας έχει πολλαπλασιάσει τους τζίρους με αποτέλεσμα οι κίνδυνοι να έχουν κι αυτοί μεγαλώσει.
“Οι περισσότεροι μικρότεροι πάροχοι είχαν συνηθίσει με τζίρους στα 250 - 300 εκατομμύρια και σήμερα καλούνται να διαχειριστούν πωλήσεις της τάξης του 1 δισεκ. ευρώ. Αυτό από μόνο του θέτει ζητήματα, όπως της διαχείρισης της ρευστότητας, των πιθανών κινδύνων από τις χρηματοροές πληρωμών κτλ. Την ίδια ώρα το ποσοστό κέρδους επί της διαφοράς αγοράς και πώλησης της μεγαβατώρας είναι το ίδιο” αναφέρουν τονίζοντας ότι το ασταθές περιβάλλον τιμών είναι μεγάλος κίνδυνος.
“Οι εταιρείες δεν μπορούν να διαχειριστούν μεταβολές τιμών πάνω από 10 ευρώ τη μεγαβατώρα, ενώ είναι πολύ μικρό το ποσοστό των πωλήσεων όπου μπορεί να γίνει αντιστάθμιση ρίσκου” από στελέχη μικρότερων παρόχων.
Τούτων δοθέντων πολλές εταιρείες στον κλάδο της προμήθειας καλούνται αφενός να κινηθούν σε ¨κινούμενη” άμμο και να καταβάλλουν πολλαπλάσια ποσά σε σχέση με λίγους μήνες πριν (και πολύ περισσότερο σε σχέση με πέρυσι) ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους για συμμετοχή στην χονδρεμπορική αγορά.
Δικαστικές περιπέτειες
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και ένα δικαστικό “γαϊτανάκι” που έχει ξεκινήσει, καθώς καταναλωτικές οργανώσεις αλλά και δικηγορικοι σύλλογοι εγείρουν θέματα νομιμότητας στο πώς διαμορφώνονται οι λογαριασμοί.
Βέβαια το θέμα της μεταβίβασης εξ΄ ολοκλήρου του ρίσκου από τις διακυμάνσεις της τιμής στη χονδρεμπορική αγορά στη λιανική μέσω των ρητρών έχει σηκώσει” τόσο η Αξιωματική Αντιπολίτευση όσο και φορείς όπως η ΕΒΙΚΕΝ (ενεργοβόρες βιομηχανίες).
Οι ενστάσεις
Με βάση πάντως τη Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, που συνεδρίασε εκτάκτως πριν λίγες μέρες μέσω τηλεδιάσκεψης “οι τεράστιες αυξήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, σε ένα κοινωνικό αγαθό, λόγω της ρήτρας αναπροσαρμογής, αποτελούν το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα , που ταλανίζει το σύνολο των πολιτών και εκτροχιάζει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Γι αυτό αποφάσισε
Α) Να προσφύγει δικαστικά κατά της άνω ρήτρας αναπροσαρμογής.
Β) Να διοργανώσει εκδήλωση πανελλαδικής εμβέλειας, με τη συμμετοχή ειδικών νομικών επιστημόνων, προκειμένου να αναδειχθούν τα νομικά ζητήματα και η συμβατότητα ή μη της άνω ρήτρας αναπροσαρμογής με τους Γενικούς Όρους Συναλλαγών.
Στην Καλαμάτα
Δικαστική προσφυγή κατά της ρήτρας αναπροσαρμογής του ηλεκτρικού ρεύματος ετοιμάζει ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας, όπως ανακοίνωσε σε συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος του Συλλόγου Κώστας Μαργέλης. Αναλυτικά ο κ. Μαργέλης σημείωσε:
“Η ρήτρα αναπροσαρμογής ηλεκτρικού ρεύματος είναι ένας όρος στα συμβόλαια των παροχών ηλεκτρικής ενέργειας, που δίνει το δικαίωμα στις εταιρείες αυτές να αλλάζουν το κόστος πώλησης της κιλοβατώρας ανάλογα με το κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας ή τις διεθνείς τιμές.
Συνήθως η ρήτρα αναπροσαρμογής περιλαμβάνει έναν αλγόριθμο που υπολογίζει με μαθηματικό τύπο ποιο θα είναι το κόστος πώλησης του ρεύματος (σε σχέση με τις τιμές που το αγοράζουν ή το παράγουν οι εταιρείες – πάροχοι). Ταυτόχρονα στο παρελθόν οι εταιρείες – πάροχοι για να μπουν στην αγορά έκαναν προτάσεις ελκυστικές για να προσελκύσουν πελάτες χωρίς να διασφαλίζουν ότι μπορούν να τους δίνουν την υποσχόμενη ηλεκτρική ενέργεια στην προδιαγεγραμμένη τιμή.
Τώρα που αυξήθηκε κατά πολύ η τιμή του ρεύματος, προσπαθούν να αλλάξουν, και μάλιστα κρυφά, τους όρους στα συμβόλαια με ρήτρα σταθερής τιμής του ρεύματος. Πως το κάνουν;
Τα “ψιλά γράμματα”
Με μια ειδοποίηση στα ψιλά γράμματα μέσα στον λογαριασμό του ρεύματος, εκεί που δεν τα διαβάζει κανένας, τους ενημερώνουν ότι ένας όρος του συμβολαίου πολύ σημαντικός όπως είναι η τιμή, αλλάζει μονομερώς. Αυτό δεν το πήραν είδηση οι καταναλωτές παρά μόνο αργά, όταν τους ήρθε αυξημένος ο λογαριασμός.
Φυσικά ο καταναλωτής έχει δικαίωμα να μην πληρώσει την αυξημένη τιμή και να καταγγείλει την εταιρεία που το έκανε. Το τελευταίο διάστημα η ελληνική κοινωνία βρίσκεται μπροστά σε ένα κύμα διαρκών ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, που δημιουργούν σημαντικά προβλήματα, ακόμη και κίνδυνο επιβίωσης, σε πολλούς συμπολίτες μας".
Όπως, ειδικότερα τόνισε ο κ. Μαργέλης, ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας σε συνεργασία με την Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, θα κάνει άμεσα τα εξής: Θα προσφύγει δικαστικά κατά της ρήτρας αναπροσαρμογής με κεντρικό αίτημα την κατάργηση της από τα συμβόλαια παροχής ρεύματος. Αμέσως μετά το Πάσχα, θα κοινοποιήσει εξώδικη διαμαρτυρία με αίτημα την κατάργηση της ληστρικής ρήτρας αναπροσαρμογής στις εταιρείες παρόχων ηλεκτρικού ρεύματος Ταυτόχρονα καλεί τους συμπολίτες να υπογράψουν σχετικές εξουσιοδοτήσεις, εντελώς δωρεάν, προς το Δικηγορικό Σύλλογο Καλαμάτας προσκομίζοντας αντίγραφο του λογαριασμού ρεύματος, «άνευ κανενός οικονομικού αντιτίμου».
Οι οργανώσεις καταναλωτών
Σε αντίστοιχη κατεύθυνση έχει κινηθεί και το ΙΝΚΑ αλλά και η ΕΚΠΟΙΖΩ που έχει καταθέσει ήδη συλλογική αγωγή προκειμένου να κριθεί η καταχρηστικότητα της ρήτρας αναπροσαρμογής σε συμβόλαιο κυμαινόμενου τιμολογίου με την αγωγή να συζητείται στις 18 Μαΐου. Μάλιστα έχουν στηθεί και ειδικές ιστοσελίδες που ζητούν την εγγραφή με 20 ευρώ στην οργάνωση και προκαταβολή 50 ευρώ για την συμμετοχή στην πρωτόδικη εκδίκαση.
Όπως σημείωσε η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ Παναγιώτα Καλαποθαράκου σε διαδικτυακή εκδήλωση της Ένωσης για την προστασία των καταναλωτών ενέργειας, η τεράστια στρέβλωση σε όλα τα επίπεδα της αγοράς ενέργειας οδηγεί σε νέα γενιά χρεών και αναγκάζει τους καταναλωτές στην επιλογή των λύσεων συλλογικών αγωγών και ασφαλιστικών μέτρων. Ανάμεσα στις καταγγελίες που φθάνουν από τους καταναλωτές είναι οι αδιαφανείς χρεώσεις ως αποτέλεσμα της χρήσης της ρήτρας αναπροσαρμογής, μη τήρηση της νομοθεσίας, οι –παράνομες– μονομερείς αλλαγές συμβάσεων και οι παραπλανητικές και αθέμιτες πρακτικές από τους παρόχους.
Ειδικότερα καταγγελίες αυτές κυρίως αφορούν στα εξής:
Τη λεγόμενη Ρήτρα Αναπροσαρμογής, που όταν εφαρμόζεται οδηγεί σε υπέρογκες, άδικες, αδιανόητες και αδιαφανείς χρεώσεις που διπλασιάζουν ή και τριπλασιάζουν το κόστος της kwh.
Τις “Ρυθμιζόμενες χρεώσεις” που επιβαρύνουν τους λογαριασμούς, ιδίως οι ΥΚΩ- Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας και το ΕΤΜΕΑΡ- Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων.
Επιβαρύνσεις των λογαριασμών με Δημοτικά Τέλη, Έμμεσους Φόρους, ΕΡΤ
Αθέμιτες και παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές των προμηθευτών ενέργειας.
