Ανοίγουν τα χαρτιά τους οι υπουργοί Οικονομικών σε Βορρά και Νότο για το νέο, διαφορετικής φύσεως, πλαφόν στην αγορά ενέργειας που είναι στο τραπέζι. Μετά τη συμφωνία για μία ανώτατη τιμή χονδρικής φυσικού αερίου, έρχεται η ώρα λοιπόν του «αντίβαρου» επιβολής πλαφόν στην κατανάλωση ενέργειας και στην επιδότηση λογαριασμών ενέργειας, δηλαδή και ρεύματος.
Η πρώτη συμφωνία επιτεύχθηκε στο Eurogroup του Δεκεμβρίου. Ο λόγος για ένα μοντέλο τιμολόγησης ενέργειας δύο επιπέδων σύμφωνα με το οποίο «οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα λαμβάνουν ένα βασικό πακέτο ενεργειακών υπηρεσιών σε επιδοτούμενη τιμή» μέχρι ένα όριο κατανάλωσης (που θα αποφασισθεί) και θα ισχύουν «τιμές αγοράς για την κατανάλωση ενέργειας που υπερβαίνει αυτό το βασικό όριο».
Η θέση της Ολλανδίας
Η συζήτηση ξεκινά τη Δευτέρα σε επίπεδο Eurogroup με στόχο τα κράτη μέλη να ανταλλάξουν απόψεις για το πως μπορεί να συντονιστεί αυτή η στήριξη. Πρώτο βήμα θα είναι μελέτες για το τι γίνεται σε κάθε κράτος μέλος. Επί τάπητος θα τεθεί, σύμφωνα με πληροφορίες και το ολλανδικό μοντέλο που ισχύει για το 2023. Το πλαφόν αυτόν, εξηγούν αρμόδιες πηγές, προϊδεάζει για τη στάση που έχει ο Βορράς της ΕΕ σε αυτή τη συζήτηση και επηρεάζει την Ελλάδα που εφαρμόζει οριζόντια στήριξη στο ρεύμα.
Στην Ολλανδία υπάρχει ανώτατο όριο τιμών (πλαφόν) στην ενέργεια για τα νοικοκυριά και για άλλους μικρούς καταναλωτές (επιχειρήσεις). Αυτό σημαίνει ότι δεν πληρώνουν περισσότερο από μια ανώτατη τιμή για φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια και τηλεθέρμανση μέχρι ένα ορισμένο επίπεδο χρήσης. Εξαιτίας αυτού του ανώτατου ορίου τιμών, τα περισσότερα νοικοκυριά λαμβάνουν έκπτωση στον λογαριασμό ενέργειας. Με άλλα λόγια, όσοι καταναλώνουν μέχρι αυτό το πλαφόν παίρνουν επιδότηση με τη μορφή έκπτωσης στο λογαριασμό ενέργειας.
Ωστόσο το πλαφόν αυτό δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό, ειδικά για το ρεύμα: είναι χαμηλότερο από το πλαφόν που ίσχυε στην πρώτη φάση των μέτρων στήριξης (300 κιλοβατώρες το μήνα), ενώ τώρα δεν υπάρχει όριο.
Στην Ολλανδία, οι μέγιστες τιμές που ισχύουν για το 2023 (ετησίως) είναι κατανάλωση 1.200 m3 φυσικού αερίου και 2.900 κιλοβατώρες (kWh) ηλεκτρικής ενέργειας. Ανάλογο όριο υπάρχει για την εκεί διαδεδομένη τηλεθέρμανση. Οδηγούν σε επιδότηση 0,40 ευρώ ανά kWh ηλεκτρικής ενέργειας και σε 1,45 ευρώ ανά m3 αερίου. Τα περισσότερα νοικοκυριά λαμβάνουν έκπτωση στον λογαριασμό ενέργειας τους και η κυβέρνηση πληρώνει για αυτήν την έκπτωση. Όσοι καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια πληρώνουν το ποσοστό σε τιμές «αγοράς», δηλαδή με βάση τα τιμολόγια.
Το μέτρο αφορά κτίρια με σύνδεση που προορίζεται για διαμονή ή εργασία. Για παράδειγμα, ένα σπίτι, ένα γραφείο ή ένα καφέ. Το πλαφόν μοιράζεται μέσα στο χρόνο με πρόβλεψη ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και τις ανάγκες κατανάλωσης. Η Ολλανδία θα εφαρμόσει τον Φεβρουάριο το σχέδιο και θα τεθεί σε ισχύ αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου.
Η θέση της Επιτροπής
Στη σύνοδο του Δεκεμβρίου στο θέμα αναφέρθηκε και ο επίτροπος Τζεντιλόνι. «Συστήσαμε την αντικατάσταση οριζόντιων μέτρων με ένα οικονομικά αποδοτικό σύστημα τιμολόγησης της ενέργειας δύο επιπέδων, το οποίο διασφαλίζει κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας είπε. Η Επιτροπή εξειδίκευσε πως προτείνεται η θέσπιση ενός συστήματος τιμολόγησης της ενέργειας δύο επιπέδων, το οποίο θα εξασφαλίζει κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας. Οι ευάλωτοι καταναλωτές θα επωφελούνται από τις ρυθμιζόμενες τιμές. Θα θεσπιστεί ανώτατο όριο για τη μείωση της κατανάλωσης και οι κανονικές τιμές θα ισχύουν πάνω από αυτό το ανώτατο όριο.
Αλλά και σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πολιτική του 2023 σε σχετικό κεφάλαιο επισημαίνεται σε αδρές γραμμές η σκέψη που υπάρχει στους κύκλους της Κομισιόν. Ζητείται συμφωνία για μια κοινή προσέγγιση για την αντικατάσταση των οριζόντιων μέτρων στήριξης «με ένα κατάλληλα βαθμονομημένο και στοχευμένο σύστημα τιμολόγησης ενέργειας δύο επιπέδων, με χαμηλότερη τιμή σε προκαθορισμένη κατανάλωση» το οποίο «θα βελτίωνε την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και εταιρειών» να διατηρήσουν τα κίνητρα για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και θα είναι πιο βιώσιμο από δημοσιονομική άποψη. «Η επιτυχία ενός τέτοιου συστήματος θα εξαρτηθεί από την ακριβή βαθμονόμηση, όσον αφορά την εφαρμοζόμενη ρυθμιζόμενη τιμή και από το σχετικό όριο που θα οριστεί» αναφέρεται. Επιπλέον, στις επιχειρήσεις τίθεται και παράγοντας βιωσιμότητας για να λάβουν στήριξη…
