Η υψηλή προτεραιότητα που δίνει στις διασυνοριακές ηλεκτρικές διασυνδέσεις ο ΑΔΜΗΕ αποτυπώνεται και στο νέο Δεκαετές Σχέδιο Ανάπτυξης για την περίοδο 2024-2033 που αναρτήθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση: Στο μακροπρόθεσμο πλάνο του Διαχειριστή εντάσσονται για πρώτη φορά -με την απαραίτητη τεχνική εξειδίκευση- δυο νέες διεθνείς διασυνδέσεις,, η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας και η τρίτη διασύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας: Στην τελική ευθεία -με ορίζοντα θέσης σε εμπορική λειτουργία τους επόμενους μήνες- βρίσκεται ακόμα ένα κρίσιμο έργο, η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας που θα ενισχύσει τη διασυνδεσιμότητα της Ελλάδας με τις αγορές της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Την ίδια στιγμή, ο ΑΔΜΗΕ μελετά σχέδια ενίσχυσης των υφιστάμενων διασυνδέσεων και με τα υπόλοιπα γειτονικά κράτη (Βόρεια Μακεδονία, Τουρκία). Παράλληλα, συνδράμει δύο κρίσιμα έργα διηπειρωτικών διασυνδέσεων με νέους ενεργειακούς γείτονες στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρικής (διασυνδέσεις Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Αιγύπτου), ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει έναν διάδρομο πράσινης ενέργειας μεταξύ της Ευρώπης, της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Όλα αυτά τα έργα έχουν ως στόχο να μεγιστοποιήσουν την μεταφορική ικανότητα ηλεκτρισμού μεταξύ των γειτονικών συστημάτων στα Βαλκάνια καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με βασικό κόμβο την Ελλάδα. Πρόκειται δηλαδή για κρίσιμες υποδομές που ενισχύουν την περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία και επιτρέπουν την βέλτιστη χρήση ΑΠΕ, διαφοροποιώντας τις πηγές εφοδιασμού και συμβάλλοντας στην ταχύτερη απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα.
Οι νέες διεθνείς διασυνδέσεις
Δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας
Η ονομαστική μεταφορική ικανότητα της νέας υποθαλάσσιας καλωδιακής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας θα ανέρχεται σε 1.000 MW, τριπλασιάζοντας το υφιστάμενο περιθώριο ανταλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών, στα 1.500 MW (από 500 MW σήμερα).
Νέα διασύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας
Ο επικαιροποιημένος δεκαετής σχεδιασμός του Διαχειριστή τοποθετεί την ολοκλήρωση της νέας διασυνδετικής Γραμμής Μεταφοράς 400 kV μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας έως το 2030. Η διασύνδεση θα διαθέτει ονομαστική ικανότητα μεταφοράς 1.600 MVA και θα συνδέσει το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας με τον νέο Υποσταθμό Fier στη νότια Αλβανία. Το έργο προβλέπεται να αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα μεταξύ των δύο χωρών κατά τουλάχιστον 200 MW και στις δύο κατευθύνσεις (από και προς την Αλβανία).
Η πορεία των πιο ώριμων projects
Δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας
Το εγχώριο τμήμα της νέας διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας (Νέα Σάντα-Maritsa) βρίσκεται σε προχωρημένη κατασκευή και αναμένεται να λειτουργήσει τους επόμενους μήνες. Το έργο αφορά στην υλοποίηση δεύτερης εναέριας διασυνδετικής γραμμής 400 kV που θα υπερτριπλασιάσει τη μεταφερόμενη ενέργεια που ανταλλάσσουν οι δύο χώρες, αυξάνοντας τη μεταφορική ικανότητα σε 1.400 MW για την κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και σε 1.700 MW για την κατεύθυνση από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό το έργο θα συμβάλλει στην ασφαλή διακίνηση των αυξανομένων ροών της ισχύος στην κατεύθυνση Βορράς-Νότος της Βαλκανικής χερσονήσου, στη διεύρυνση του περιθωρίου επάρκειας και στην αύξηση της δυνατότητας περαιτέρω εγκατάστασης μονάδων ΑΠΕ στη βόρεια Ελλάδα. Ταυτόχρονα θα ενισχύσει το Ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς στο ανατολικό σύνορο.
Ελλάδα-Τουρκία
Τον Μάρτιο του 2022, ο ΑΔΜΗΕ και η TEIAS (Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς της Τουρκίας) συμφώνησαν για την υλοποίηση της νέας Γραμμής Μεταφοράς. 400 kV μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με ορίζοντα ολοκλήρωσης έως το 2029. Η νέα διασύνδεση θα διαθέτει ονομαστική ικανότητα μεταφοράς 2000 MVA και προβλέπεται ότι θα αυξήσει την μεταφορική ικανότητα μεταξύ των δύο χωρών κατά 600 MW και στις δύο κατευθύνσεις. Το έργο θα ενισχύσει την σύνδεση του Ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς με το μεγάλο σε έκταση σύστημα της Τουρκίας η οποία είναι σχετικά ασθενής.
Ελλάδα-Βόρεια Μακεδονία
Ένα ακόμη σημαντικό έργο που εξετάζει ο Διαχειριστής είναι η αναβάθμιση της μίας εκ των δύο υφιστάμενων διασυνδέσεων (ΚΥΤ Μελίτης-Bitola) μεταξύ Ελλάδας Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, δεδομένου ότι η γειτονική χώρα αποτελεί κρίσιμο κόμβο στο συνολικό Σύστημα των Δυτικών Βαλκανίων.
Οι δυο μεγάλοι «πράσινοι» διηπειρωτικοί ηλεκτρικοί διάδρομοι
Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ
Η διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ με φορέα υλοποίησης τον EuroAsia Interconnector είναι ένα ώριμο έργο στο οποίο η συμβολή του ΑΔΜΗΕ υπήρξε καθοριστική για την προνομιακή πρόσβαση του έργου σε ευρωπαϊκούς πόρους χρηματοδότησης ύψους 657 εκατ. ευρώ από το Connecting Europe Facility. Το προηγούμενο διάστημα ο Διαχειριστής έθεσε τις βάσεις και για την επενδυτική συμμετοχή του στο έργο της διασύνδεσης. Η διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ είναι ένα κρίσιμο ενεργειακό έργο που αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 2 διαδοχικές φάσεις (Κρήτη-Κύπρος και Κύπρος-Ισραήλ) μέχρι το 2029. Με τη λειτουργία του θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου ενώ η διασύνδεση του Συστήματος του Ισραήλ, θα αποτελέσει το πρώτο βήμα για την ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της ηπειρωτικής Ευρώπης.
Ελλάδα-Αίγυπτος
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε στάδιο μελετών. Ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται στενά με τον Διαχειριστή του Συστήματος της Αιγύπτου EETC με στόχο τη διασφάλιση της τεχνικής και οικονομικής βιωσιμότητας του έργου, το οποίο καταρχήν έχει συμφωνηθεί ότι θα βασίζεται στην πρόταση GREGY που έχει καταθέσει η εταιρεία Elica ως promoter στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρόσφατα οι δύο Διαχειριστές συμφώνησαν οι μελέτες βιωσιμότητας του έργου να χρηματοδοτηθούν από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία, κάτι που επιθυμεί η ελληνική κυβέρνηση και εκτιμάται ότι θα επιταχύνει την εκκίνησή του έργου.
