Μεγάλες αλλαγές φέρνει στα τιμολόγια ρεύματος η άρση των έκτακτων μέτρων στην λιανική αγορά («ξεπάγωμα ρητρών αναπροσαρμογής και τέλος στο καθεστώς προαναγγελίας των κυμαινόμενων τιμολογίων για τον επόμενο μήνα στις 20 του προηγούμενου) στο τέλος του έτους.
Εκατομμύρια καταναλωτές με κυμαινόμενα τιμολόγια θα ενημερωθούν με επιστολή ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο από τους προμηθευτές τους έως την 1η Νοεμβρίου για τις αλλαγές που θα επέλθουν στα συμβόλαιά τους από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Η χθεσινή δυσνόητη για τον απλό καταναλωτή απόφαση της ΡΑΑΕΥ κρύβει στα ψιλά γράμματα αλλαγές ως προς τον τρόπο υπολογισμού των χρεώσεων με τη χρήση μαθηματικών τύπων.
Το πλαίσιο της μετάβασης που περιγράφει η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) που ανακοινώθηκε προβλέπει μεταξύ άλλων ότι οι προμηθευτές δεν έχουν υποχρέωση ενημέρωσης μόνο για τους καταναλωτές που είχαν κυμαινόμενα συμβόλαια μέχρι τον Αύγουστο του 2022 (όταν «πάγωσαν» οι ρήτρες), και στα οποία θα «αναβιώσουν» οι ίδιοι όροι που ίσχυαν πριν από την αναστολή. Το ίδιο ισχύει για τους καταναλωτές με σταθερά συμβόλαια, που έτσι κι αλλιώς δεν περιλαμβάνουν ρήτρες και δεν επηρεάστηκαν από τα έκτακτα μέτρα.
Αντίθετα, στην περίπτωση οποιαδήποτε τιμολογιακής αλλαγής σε ένα κυμαινόμενο πρόγραμμα ο προμηθευτής θα πρέπει να ενημερώσει για τις αλλαγές τους πελάτες του. Η σχετική προγνωστοποίηση απαιτείται ακόμα και αν αλλάξει ο μαθηματικός τύπος υπολογισμού της ρήτρας αναπροσαρμογής και παραμείνουν ίδιες όλες οι υπόλοιπες παράμετροι του προϊόντος.
Προϊόντα μετάπτωσης
Η ΡΑΑΕΥ προβλέπει επίσης λύση για τους καταναλωτές των οποίων έχει λήξει η σύμβαση, αλλά και για τους πελάτες εταιρειών που μεταφέρθηκαν προσωρινά προϊόντα για το διάστημα όπου θα ήταν «παγωμένες» οι ρήτρες (τα λεγόμενα «προϊόντα μετάπτωσης») που θα λήξουν όταν επανενεργοποιηθούν οι ρήτρες. Σύμφωνα με τον Κώδικα Προμήθειας θα έπρεπε οι αντίστοιχοι καταναλωτές να υπογράψουν νέα σύμβαση με τον προμηθευτή τους έως τις αρχές του νέου έτους, κάτι πρακτικό αδύνατο. Έτσι, λύση δίνεται μέσα από τη διαδικασία της προγνωστοποίησης, σε συνδυασμό με τη «μη εναντίωση». Πιο συγκεκριμένα, οι πάροχοι καταναλωτών που εμπίπτουν σε αυτές τις δυο κατηγορίες θα τους ενημερώσουν πως πρόκειται να τους «μεταφέρουν» σε νέο τιμολόγιο – χωρίς κάποιο περιορισμό στις εταιρείες, σχετικά με το προϊόν που θα επιλέξουν για αυτό τον σκοπό. Η ενημέρωση θα πρέπει να γίνει μέχρι την 1η Νοεμβρίου και πάλι με έντυπη ή ηλεκτρονική επιστολή και θα πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους όρους προμήθειας του νέου προϊόντος.
Αν ο καταναλωτής δεν εναντιωθεί με τους συμβατικούς – τιμολογιακούς όρους της σύμβασης, τότε αυτό σημαίνει πως συναινεί και επομένως θα υπαχθεί το πρόγραμμα που του υπέδειξε η εταιρεία. Η εναντίωση μπορεί να γίνει εντός 30 ημερών από την προγνωστοποίηση, με τον πελάτη να δηλώνει γραπτώς στον πάροχο τη διαφωνία του. Σε αυτή την περίπτωση, ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει ελεύθερα πάροχο και τιμολόγιο. Αν δεν υπογράψει σύμβαση μέχρι την 1η Ιανουαρίου (αν όντως τότε «ξεπαγώσουν» οι ρήτρες), τότε θα μεταπέσει στην Καθολική Υπηρεσία.
Πολύχρωμα…τιμολόγια
Με την ίδια απόφαση, η ΡΑΑΕΥ σκιαγραφεί και τους τρεις τύπους των τιμολογίων που είναι πιθανόν να εμφανιστούν στην εγχώρια λιανική από τις αρχές του επόμενου έτους. Αυτό γίνεται μέσω της λεγόμενης «Σήμανσης Διαφάνειας», δηλαδή ένα συγκεκριμένο «χρωματικό κώδικα» για κάθε τύπο για να μπορούν οι καταναλωτές να ξεχωρίσουν εύκολα τα διάφορα είδη τιμολογίων μεταξύ τους.
Ο χρωματικός κώδικας θα ακολουθεί κάθε προϊόν που θα λανσαριστεί από τις αρχές του 2024, οπουδήποτε εμφανίζεται αυτό - σε όλα τα τυποποιημένα έντυπα του προμηθευτή, στην ιστοσελίδα του καθώς και στις προωθητικές ενέργειες. Έτσι, τα σταθερά τιμολόγια θα έχουν σήμανση με μπλε χρώμα, τα κυμαινόμενα προϊόντα σήμανση με πράσινο χρώμα και τα δυναμικά προϊόντα (για τους καταναλωτές με «έξυπνους» μετρητές) σήμανση με πορτοκαλί χρώμα.
Στα κυμαινόμενα προϊόντα, ο καθορισμός της τελικής τιμής γίνεται με βάση μία μαθηματική φόρμουλα, η οποία θα εξαρτάται από κάποιο μέγεθος της χονδρεμπορικής αγοράς (π.χ. την μέση μηνιαία τιμή της Αγοράς Επόμενης Ημέρας). Στον συγκεκριμένο τύπο υπάρχουν τρεις υποκατηγορίες.
Πρόκειται για προϊόντα κυμαινόμενης τιμολόγησης με ανακοίνωση τιμής ex-ante και ex post καθώς και για «μικτά» τιμολόγια. Στα τελευταία ένα τμήμα της χρέωσης θα είναι σταθερό (πιθανότατα μέχρι κάποια κατανάλωση), ενώ για τις υπόλοιπες κιλοβατώρες η επιβάρυνση θα είναι κυμαινόμενη.
Στα ex-ante τιμολόγια, ο μαθηματικός τύπος της ρήτρας συναρτάται με παραμέτρους της χονδρεμπορικής αγοράς που έχουν «κλειδώσει» πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης μέρας κάθε μήνα). Αντίθετα στα ex-post ο μαθηματικός τύπος εξαρτάται από παράμετρο (ή παραμέτρους) της χονδρεμπορικής αγοράς που οριστικοποιούνται μετά την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης μέρας κάθε μήνα).
Τέλος, η ΡΑΑΕΥ βγάζει «κόκκινη κάρτα» στις ποινές πρόωρης αποχώρησης στα κυμαινόμενα τιμολόγια, όπως και σε τυχόν χρεώσεις στην έκδοση έντυπων λογαριασμών.
Οι εταιρείες θα είναι υποχρεωμένες να δημοσιοποιούν τις χρεώσεις των κυμαινόμενων τιμολογίων τους (όταν αυτές οριστικοποιούνται), ενώ θα αναρτώνται και στην ιστοσελίδα της ΡΑΑΕΥ.
