Η χορήγηση κρατικών εγγυήσεων για τις επενδύσεις σε δίκτυα ηλεκτρισμού -και ιδίως σε διασυνοριακές ηλεκτρικές διασυνδέσεις- ώστε αυτές να καταστούν πιο ελκυστικές προς τους επενδυτές και η ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με -μεταξύ άλλων- τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων τέθηκαν επί τάπητος κατά την άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ (15-16 Απριλίου). Καθώς έχει πλέον καταστεί κοινός τόπος ότι εάν οι χώρες της Ευρώπης δεν «πατήσουν γκάζι» στην αναβάθμιση και επέκταση των υποδομών ηλεκτρισμού οι στόχοι της ενεργειακής μετάβασης δεν θα επιτευχθούν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η βελγική προεδρία της ΕΕ επεξεργάζονται συγκεκριμένες προτάσεις για την επιτάχυνση των εν λόγω επενδύσεων, με στόχο να προκύψει «οδικός χάρτης» που θα εγκριθεί από το επόμενο προγραμματισμένο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας στις 30 Μάϊου και να εξειδικευτεί στη συνέχεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τη νέα της σύνθεση. Μεταξύ των θεμάτων που λαμβάνουν επείγοντα χαρακτήρα είναι και η επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών για τα δίκτυα καθώς και η ενίσχυση των εφοδιαστικών αλυσίδων μέσω κοινών προδιαγραφών.
Όπως τόνισαν η Υπουργός Περιβάλλοντος του Βελγίου Tinne van der Straeten και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Maros Sefcovic, οι επενδύσεις στα δίκτυα καθίστανται πλέον βασική προτεραιότητα και στο πλαίσιο αυτό η Κομισιόν, οι εθνικές κυβερνήσεις των «27», ο ACER (που εκπροσωπεί τις Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας σε επίπεδο ΕΕ), ο ENTSO- E (ως φορέας των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εστιάζουν στην υλοποίηση των προτάσεων που περιέχονται στο «Σχέδιο Δράσης για τα Δίκτυα» που παρουσίασε η Επιτροπή, με ειδική έμφαση στην καλύτερη χρηματοδότηση και μείωση των κινδύνων που εμπεριέχουν οι διασυνοριακές επενδύσεις. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Sefcovic, η μεταφορική ικανότητα ηλεκτρισμού μεταξύ των χωρών της ΕΕ πρέπει να διπλασιαστεί έως το 2030 -με προσθήκη τουλάχιστον 64 GW στην υφιστάμενη δυναμικότητα- και να πραγματοποιηθούν επενδύσεις της τάξης των 600 δις. ευρώ για τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού στην ίδια περίοδο.
Από τις δηλώσεις των δυο αξιωματούχων προέκυψε ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν «φρέσκα» κεφάλαια από τα ευρωπαϊκά ταμεία προς την κατεύθυνση αυτή. «Δεν χρειαζόμαστε ένα νέο ειδικό ταμείο για ηλεκτρικά δίκτυα, αλλά ένα ειδικό πλαίσιο αφιερωμένο στα ηλεκτρικά δίκτυα» ήταν η διπλωματική διατύπωση της κ. Van der Straeten που έκανε στη συνέχεια λόγο για «καινοτόμους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, εργαλεία περιορισμού του κινδύνου κλπ.» Επομένως ζητούμενο είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αναδεικνύεται ως το «πρώτο σημείο επαφής» για τη χρηματοδότηση των σχετικών επενδύσεων, όπως τόνισε η Βελγίδα ΥΠΕΝ. Ο κ. Sefcovic από την πλευρά του σημείωσε ότι πέραν της χορήγησης κρατικών εγγυήσεων, η ΕΤΕπ θα μπορούσε να αναπτύξει νέους μηχανισμούς για τη μείωση του επενδυτικού κινδύνου, αναδεικνυόμενη π.χ. σε senior πιστωτή, ώστε να ενθαρρυνθεί στη συνέχεια η εμπλοκή των εθνικών τραπεζών αλλά και ιδιωτικών κεφαλαίων. Ο ίδιος έκανε λόγο για την ανάγκη κινήτρων ώστε να επενδύουν θεσμικά χαρτοφυλάκια (π.χ. συνταξιοδοτικά ταμεία) σε «έργα υποδομών αντί να τοποθετούνται στα Χρηματιστήρια».
Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση για το πώς θα επιταχυνθούν οι επενδύσεις στα δίκτυα ηλεκτρισμού –και η προτεραιοποίησή τους σε σχέση με τις επενδύσεις σε ΑΠΕ- έχει τεράστιο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, με δεδομένο το πρόγραμμα διεθνών επενδύσεων του ΑΔΜΗΕ, που περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- την διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ Great Sea Interconnector (που είναι έργο κοινού Ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ από το Connecting Europe Facility και είναι σε εξέλιξη οι συζητήσεις για χρηματοδοτική στήριξή του και από την ΕΤΕπ), τη δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας χωρητικότητας 1 GW, και τον μακρόπνοο «ηλεκτρικό διάδρομο» Ελλάδας-Γερμανίας Green Aegean Interconnector. Μάλιστα, χθες έγινε γνωστό ότι ο ΑΔΜΗΕ ανέθεσε την προμελέτη βιωσιμότητας για το συγκεκριμένο έργο στην Grant Thornton (όπως γνωστοποίησε η συμβουλευτική εταιρεία με ανάρτησή της στα social media), με τα τελικά συμπεράσματα να αναμένονται μέσα στο φθινόπωρο…
