Η Κίνα εξετάζει σοβαρά την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στη Σελήνη, με στόχο την παροχή ενέργειας στον Διεθνή Σεληνιακό Σταθμό Έρευνας (International Lunar Research Station – ILRS), τον οποίο σχεδιάζει από κοινού με τη Ρωσία. Η ιδέα παρουσιάστηκε σε διάσκεψη στη Σαγκάη από τον Πέι Ζαογιού, επικεφαλής μηχανικό της αποστολής Chang’e-8, η οποία προγραμματίζεται για το 2028 και αναμένεται να θέσει τις βάσεις για την κατασκευή μιας μόνιμης, επανδρωμένης σεληνιακής βάσης.
Η παροχή ενέργειας στον ILRS σχεδιάζεται να βασιστεί σε μεγάλης κλίμακας ηλιακές συστοιχίες, καθώς και σε αγωγούς και καλώδια για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης στην επιφάνεια της Σελήνης. Ωστόσο, η δυνατότητα δημιουργίας πυρηνικού εργοστασίου ενισχύεται διαρκώς, καθώς θα μπορούσε να εξασφαλίσει αξιόπιστη και μακροπρόθεσμη ενεργειακή επάρκεια.
Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos είχε ήδη ανακοινώσει το 2023 πως σχεδιάζει, από κοινού με την Κινεζική Εθνική Υπηρεσία Διαστήματος (CNSA), την κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στη Σελήνη έως το 2035. Η αναφορά της πυρηνικής μονάδας στην παρουσίαση του Κινέζου αξιωματούχου, ενώπιον αντιπροσώπων από τις 17 χώρες και οργανισμούς που συμμετέχουν στο ILRS, υποδηλώνει πως το Πεκίνο στηρίζει πλέον ενεργά την πρωτοβουλία, παρόλο που δεν έχει υπάρξει επίσημη ανακοίνωση.
Ο επικεφαλής σχεδιαστής του κινεζικού προγράμματος σεληνιακής εξερεύνησης, Γου Γουεϊρέν, υπογράμμισε πως η Ρωσία διαθέτει τεχνολογικό πλεονέκτημα στους πυρηνικούς σταθμούς διαστήματος και υπερέχει ακόμη και των Ηνωμένων Πολιτειών. «Ελπίζω αυτή τη φορά οι δύο χώρες να καταφέρουν να στείλουν έναν πυρηνικό αντιδραστήρα στη Σελήνη», ανέφερε χαρακτηριστικά, εκφράζοντας αισιοδοξία για την εξέλιξη των διαβουλεύσεων που είχαν στο παρελθόν περιορισμένα αποτελέσματα.
Το κινεζικό χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή ενός φυλακίου στον νότιο πόλο της Σελήνης συμπίπτει χρονικά με το φιλόδοξο πρόγραμμα Artemis της NASA, που στοχεύει στην επαναπροσσελήνωση Αμερικανών αστροναυτών μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025. Ο Γου είχε ήδη δηλώσει ότι το «βασικό μοντέλο» του ILRS θα είναι έτοιμο ως το 2035, με επίκεντρο τον νότιο πόλο.
Παράλληλα, η Κίνα σχεδιάζει την πρωτοβουλία «Project 555», μέσω της οποίας θα προσκαλέσει 50 χώρες, 500 διεθνή ερευνητικά ιδρύματα και 5.000 επιστήμονες να συμμετάσχουν στο έργο του ILRS.
Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης στη Σαγκάη, Ρώσοι ερευνητές της Roscosmos παρουσίασαν σχέδια για την αναζήτηση μεταλλευμάτων και υδάτινων πόρων στη Σελήνη, καθώς και την πιθανή χρήση σεληνιακού υλικού ως καυσίμου. Αν και η συνεργασία Κίνας-Ρωσίας στο ILRS είχε ξεκινήσει πριν από την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, η επιβολή δυτικών κυρώσεων ενίσχυσε περαιτέρω την ανάγκη στενότερης συνεργασίας.
Η Κίνα, με τις ραγδαίες τεχνολογικές της εξελίξεις, φαίνεται πλέον ικανή να καλύψει τα κενά της Roscosmos σε διαστημική τεχνολογία, προσφέροντας κρίσιμη υποστήριξη στις κοινές τους φιλοδοξίες για τη Σελήνη και το βαθύ διάστημα.
