Στα “σκαριά” είναι μια «πράσινη» φορολογική μεταρρύθμισης με βάση όσα αναφέρει το νέο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό - Διαρθρωτικό Πρόγραμμα 2025-2028. Θα γίνει, σε, μέσω του έργου «Πράσινοι φόροι (Greening of taxes) – Ανάπτυξη μιας νέας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης», που χρηματοδοτείται από το Εργαλείο Τεχνικής Υποστήριξης (TSI) της ΕΕ και σε συνεργασία με τον ΙΟΒΕ.
Όπως αναφέρεται στο κείμενο (σελ 48)που παρουσίασε χθες η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, “αυτό το έργο στοχεύει να αναπτύξει ένα οικονομικό μοντέλο για την αξιολόγηση και την εφαρμογή μιας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης, επιδιώκοντας να ενισχύσει τις ικανότητες της δημόσιας διοίκησης για τη δημιουργία και την επίβλεψη πράσινων οικονομικών πολιτικών. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.
Σήμερα μια σειρά από φόροι και τέλη έχουν ένα πράσινο “πρόσημο” έχοντας να κάνουν είτε με μια προσπάθεια αποτροπής δράσεων που επιβαρύνουν το περιβάλλον είτε έχουν στόχο τη συλλογή πόρων για την προώθηση “πράσινων” πολιτικών. Μια πρόχειρη σταχυολόγηση τέτοιων φόρων παραπέμπει στο πράσινο τέλος επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης («diesel»), που έχει επιβληθεί από το 2021, το Τέλος Ανθεκτικότητας, με αναφορά σε ξενοδοχεία και Airbnb, τα τέλη για τους ρύπους σε μεταφορές,. βιομηχανία κτλ στη βάση του Ευρωπαϊκού κανονισμού, που ωστόσο πάνε σε “εθνικό κουμπαρά”. Ακόμη και οι ΕΦΚ καυσίμων δυνητικά μπορούν να μπουν σε μια διαδικασία “αξιολόγησης” και μεταρρύθμισης των “πράσινων” φόρων, καθώς σε βάθος χρόνου λόγω των πιο μειωμένων καταναλώσεων ανά αυτοκίνητο ένεκα της ηλεκτροκίνησης, των νέων κινητήρων κτλ αναμένεται να έχουν μια μειωμένη απόδοση και άρα θα πρέπει να αναζητηθεί δημοσιονομικό ισοδύναμο.
Κλιματική κρίση
Παράλληλα βέβαια θα πρέπει να αναζητηθούν πόροι για την κάλυψη των δαπανών από την κλιματική κρίση.
“Τα επαναλαμβανόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές έχουν αναδείξει την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις στους τομείς της προσαρμογής και του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Για το λόγο αυτό, παράλληλα με τα προγράμματα αποζημίωσης που ανακουφίζουν τον πληγέντα πληθυσμό, έχει θεσπιστεί αύξηση του κονδυλίου του Εθνικού Αναπτυξιακού Προγράμματος 2021-2025 για την κάλυψη επισκευών και βελτιώσεων υποδομών. Επιπλέον, η προτεινόμενη νομοθεσία εισάγει νέα συστήματα διαχείρισης έργων, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης φυσικών καταστροφών, με σκοπό τη διαχείριση και την παρακολούθηση αυτών των έργων ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. Επιπλέον, ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που αφορά σε φυσικά πρόσωπα μειώθηκε κατά 10% για το 2024 και αναμένεται να μειωθεί κατά 20% από το 2025, για κατοικίες ασφαλισμένες έναντι σεισμών, πυρκαγιών και πλημμυρών. Αυτή η μείωση είναι μέρος των ευρύτερων δεσμεύσεων της κυβέρνησης για την προώθηση της ασφαλιστικής ευαισθητοποίησης και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας της οικονομίας έναντι της κλιματικής αλλαγής” αναφέρει το Μεσοπρόθεσμο..
Παράλληλα με βάση το Μεσοπρόθεσμο“ζυγίζεται” κάθε δράση πολιτικής, όπως αποτυπώνεται στον προϋπολογισμό. “Αναπτύχθηκε και η πρωτοβουλία Πράσινος Προϋπολογισμός (Green Budgeting) με στόχο την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δημόσιων πολιτικών στον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό συνεπάγεται ταξινόμηση των κυβερνητικών προγραμμάτων που εκτελούνται από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης με βάση τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2025 και μετά. Περαιτέρω σχέδια περιλαμβάνουν καταχώριση και επισήμανση εσόδων και φορολογικών δαπανών για την περαιτέρω ενσωμάτωση περιβαλλοντικών παραμέτρων στη δημοσιονομική πολιτική.
Η μεθοδολογία και τα πρότυπα για τον Πράσινο Προϋπολογισμό αναπτύσσονται ακόμη, υποδεικνύοντας τη μακροπρόθεσμη δέσμευση για βελτίωση αυτών των διαδικασιών σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ΟΟΣΑ. Συνολικά, η μεταρρύθμιση αναμένεται να προωθήσει βιώσιμες πρακτικές δαπανών και να συμβάλει στον μετριασμό του κόστους που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή” αναφέρει το Μεσοπρόθεσμο.
