«H διεθνής κοινότητα ενώθηκε γύρω από τον κοινό στόχο της εγκαθίδρυσης μιας έννομης τάξης για τις θάλασσες και τους ωκεανούς, η οποία προωθεί τις ειρηνικές χρήσεις των θαλασσών και των ωκεανών. Αυτός ο στόχος εξακολουθεί να είναι εξίσου επίκαιρος σήμερα όσο και τότε. Οι ωκεανοί και οι θάλασσες είναι από τις κορυφαίες γεωπολιτικές αρένες του κόσμου. Η πρόσφατη αύξηση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Θάλασσα της Νότιας και Ανατολικής Κίνας και στα στενά της Ταϊβάν το απέδειξε για άλλη μια φορά» τονίζουν στο μήνυμά τους για την 40η επέτειο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, ο Ζοζέπ Μπορέλ και ο Βιρτζίνιους Σινκεβίτσιους.
Ειδικότερα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ και ο Επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία σημειώνουν ότι «στις 10 Δεκεμβρίου 2022, γιορτάζουμε την 40η επέτειο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), που συνήφθη στο Montego Bay της Τζαμάικα το 1982.
Πριν από 40 χρόνια, κράτη από όλα τα μέρη του κόσμου, παράκτια κράτη, κράτη σημαίας, περίκλειστα κράτη συμφώνησαν σε αυτό που δικαίως ονομάζεται "Σύνταγμα για τους Ωκεανούς". Αυτή ήταν μια διπλωματική επιτυχία για την πολυμερή τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Παρά τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης, η διεθνής κοινότητα ενώθηκε γύρω από τον κοινό στόχο της εγκαθίδρυσης μιας έννομης τάξης για τις θάλασσες και τους ωκεανούς, η οποία προωθεί τις ειρηνικές χρήσεις των θαλασσών και των ωκεανών.
Αυτός ο στόχος εξακολουθεί να είναι εξίσου επίκαιρος σήμερα όσο και τότε. Οι ωκεανοί και οι θάλασσες είναι από τις κορυφαίες γεωπολιτικές αρένες του κόσμου. Η πρόσφατη αύξηση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Θάλασσα της Νότιας και Ανατολικής Κίνας και στα στενά της Ταϊβάν το απέδειξε για άλλη μια φορά. Από αυτή την άποψη, η πλήρης εφαρμογή της Στρατηγικής Πυξίδας της ΕΕ και της Στρατηγικής της ΕΕ για τη Συνεργασία στον Ινδικό Ειρηνικό είναι απαραίτητη, μαζί με τις συνεχιζόμενες εργασίες της ΕΕ για την ασφάλεια στη θάλασσα».
Επισημαίνουν ότι «η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας επηρεάζει επίσης και έχει επιδεινώσει την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα και ανασφάλεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της ζητούν σεβασμό της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και της υπερπτήσεως, καθώς και των δικαιωμάτων της αθώας διέλευσης και διέλευσης, για την ειρηνική επίλυση διαφορών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, και αντιτίθεται σθεναρά σε οποιαδήποτε μονομερή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει την παγκόσμια και περιφερειακή σταθερότητα και τη διεθνή τάξη πραγμάτων που βασίζεται σε κανόνες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της παραμένουν προσηλωμένα στον σεβασμό της έννομης τάξης που καθιερώθηκε από την UNCLOS δεδομένου του κεντρικού χαρακτήρα και της καθολικότητας της και στο σεβασμό της ακεραιότητάς της. Προτρέπουμε όλα τα κράτη να συμμορφωθούν με τις θεμελιώδεις αρχές και κανόνες του δικαίου της θάλασσας».
«Η επιταχυνόμενη φθορά του ωκεανού, η κλιματική αλλαγή, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι επιβλαβείς επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όλα συνεχίζουν να υποβαθμίζουν τον ωκεανό και να μας φέρνουν κοντά σε ένα σημείο καμπής. Ως εξελισσόμενο μέσο, η UNCLOS θα πρέπει να είναι κατάλληλη για τις αναδυόμενες προκλήσεις. Οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για ένα διεθνές νομικά δεσμευτικό μέσο στο πλαίσιο της UNCLOS σχετικά με τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της θαλάσσιας βιολογικής ποικιλότητας περιοχών πέρα από την εθνική δικαιοδοσία (Συνθήκη BBNJ) παρέχουν μια ιστορική ευκαιρία για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη» αναφέρουν οι κ. Μπορέλ και Σινκεβίτσιους.
Προσθέτουν ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της παραμένουν δεσμευμένα να συνάψουν, το συντομότερο δυνατό, μια φιλόδοξη, καθολική, αποτελεσματική, χωρίς αποκλεισμούς, δίκαιη, ισορροπημένη Συμφωνία BBNJ ικανή να αντιμετωπίσει τις παρούσες και τις μελλοντικές προκλήσεις. Καλούμε όλα τα κράτη να εξετάσουν το ενδεχόμενο ένταξης στον Συνασπισμό Υψηλής Φιλοδοξίας για το BBNJ, που ξεκίνησε η ΕΕ».
«Η επίτευξη τέτοιων αποτελεσμάτων θα εδραιώσει το πολυμερές σύστημα που βασίζεται σε κανόνες, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα την αποφασιστικότητα της διεθνούς κοινότητας να προστατεύσει τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και να ενισχύσει τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών» καταλήγει η κοινή δήλωση.
Ιστορικό
Η UNCLOS καθορίζει το νομικό πλαίσιο εντός του οποίου πρέπει να διεξάγονται όλες οι δραστηριότητες στους ωκεανούς και τις θάλασσες. Μέχρι σήμερα, η UNCLOS είναι μια από τις πιο ευρέως επικυρωμένες συνθήκες, με 168 υπογράφοντες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών έχει αναγνωρίσει την εξέχουσα συμβολή της UNCLOS στην ενίσχυση της ειρήνης, της ασφάλειας, της συνεργασίας και των φιλικών σχέσεων μεταξύ όλων των εθνών. Η Σύμβαση έχει συμβάλει στην προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής προόδου όλων των λαών του κόσμου, καθώς και στη βιώσιμη ανάπτυξη των ωκεανών και των θαλασσών.
Μόνο η αποτελεσματική εφαρμογή της UNCLOS, καθώς και η διεθνής συνεργασία σε περιφερειακό, υποπεριφερειακό και διμερές επίπεδο μπορούν να εγγυηθούν την παγκόσμια θαλάσσια ασφάλεια, ασφάλεια και βιωσιμότητα των ωκεανών και των θαλασσών μας. Η ΕΕ θα παραμείνει η κινητήρια δύναμη πίσω από μια πραγματικά περιεκτική πολυμέρεια και θα προσφέρει παγκόσμια ηγεσία, εν όψει ενός ασφαλέστερου, πιο σταθερού, βιώσιμου και ευημερούντος κόσμου για όλους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
