Πέντε χρόνια μετά την πανδημία και την κατάρρευση της συμφωνίας παραγωγής μεταξύ ΟΠΕΚ και Ρωσίας που οδήγησαν τις τιμές του πετρελαίου σε ελεύθερη πτώση, οι αγορές πετρελαίου αντιμετωπίζουν ένα ακόμη σοκ, αυτή τη φορά από αλλαγές στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ και στα όρια παραγωγής του ομίλου του ΟΠΕΚ+, όπως σημειώνει ο οίκος αξιολόγησης Scope Ratings.
Αν και το σοκ δεν είναι τόσο δραματικό όσο αυτό του 2020, ο συνδυασμός πιέσεων από την πλευρά της προσφοράς και της ζήτησης θα δοκιμάσει τις ισορροπημένες προοπτικές για τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου παρά τα γενικά ισχυρά οικονομικά τους προφίλ, προειδοποιεί ο οίκος.
Από την πλευρά της ζήτησης, ο αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία της προστατευτικής τάσης της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του πλήρους εμπορικού πολέμου με την Κίνα, έχει εισαγάγει σημαντική αβεβαιότητα, υπονομεύοντας την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και τροφοδοτώντας φόβους για μια ευρύτερη οικονομική ύφεση, τονίζει η Scope.
Ο πλήρης αντίκτυπος των δασμών και των αντιποίνων από τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη φανεί - η κυβέρνηση Τραμπ ανέστειλε στις 9 Απριλίου τους περισσότερους από τους σαρωτικούς που είχαν αρχικά προταθεί - αλλά είναι πιθανό να μειώσει την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα και, κατ' επέκταση, τη ζήτηση πετρελαίου.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) μόλις αναθεώρησε την πρόβλεψή του για την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου το 2025 σε 0,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από 1,0 εκατ. βαρέλια την ημέρα πριν από ένα μήνα, προσθέτοντας ότι οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις παραμένουν έντονοι δεδομένων των ταχέως εξελισσόμενων μακροοικονομικών γεγονότων, επισημαίνει ο οίκος.
Από την πλευρά της προσφοράς, η αύξηση της παραγωγής του ΟΠΕΚ+ συμπίπτει με την αβεβαιότητα του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ. Οι οκτώ χώρες παραγωγής πετρελαίου του ΟΠΕΚ+ συμφώνησαν στις 3 Απριλίου να αυξήσουν τη συνδυασμένη παραγωγή αργού πετρελαίου κατά 411.000 βαρέλια την ημέρα, επιταχύνοντας τον ρυθμό των προηγουμένως προγραμματισμένων αυξήσεων.
Το γκρουπ με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, στην οποία περιλαμβάνεται και η Ρωσία, επικαλέστηκε «υγιή θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς και θετικές προοπτικές της αγοράς» ως δικαιολογία για την κίνηση. Αυτές οι αυξήσεις αποτελούν μέρος μιας σταδιακής και ευέλικτης αντιστροφής των εθελοντικών περικοπών παραγωγής κατά 2,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ενώ το γκρουπ δήλωσε ότι «οι σταδιακές αυξήσεις ενδέχεται να διακοπούν ή να αντιστραφούν ανάλογα με τις εξελισσόμενες συνθήκες της αγοράς».
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Scope Ratings, ακόμη και πριν από την ανακοίνωση του ΟΠΕΚ+ και τους «παγωμένους» πλέον «αμοιβαίους δασμούς» του Τραμπ, η αγορά πετρελαίου φαινόταν να είναι σε υπερπροσφορά. Τον Μάρτιο, ο ΙΕΑ ανέμενε πλεόνασμα προσφοράς περίπου 0,6 εκατ. βαρελιών την ημέρα το 2025. Οι πρόσφατες εξελίξεις είναι πιθανό να διευρύνουν σημαντικά το πλεόνασμα, εκτός εάν οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου περιορίσουν τη δραστηριότητα γεώτρησης και οι κυρώσεις των ΗΠΑ σε ορισμένους παραγωγούς (π.χ. Βενεζουέλα, Ιράν) περιορίσουν την προσφορά πετρελαίου, εκτιμά ο οίκος.
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου χρηματοδοτούνται άνετα – προς το παρόν
Οι ισχυροί ισολογισμοί και οι ευέλικτες οικονομικές πολιτικές των μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου μπορούν να απορροφήσουν προσωρινά σοκ προσφοράς και ζήτησης, π.χ. μειώνοντας τις επαναγορές μετοχών ή καθυστερώντας, αν όχι μειώνοντας, τις κεφαλαιουχικές δαπάνες – ή και τα δύο, όπως σημειώνει ο οίκος.
Και αυτό είναι το βασικό του σενάριο. Υποθέτει ότι θα επικρατήσει η ορθολογική χάραξη πολιτικής, καθώς καμία από τις κυβερνήσεις των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου που εμπλέκονται δεν έχει συμφέρον από μια παρατεταμένη ύφεση.
Επιπλέον, οι κυβερνήσεις των χωρών του ΟΠΕΚ+ βασίζονται στις υψηλές τιμές του πετρελαίου για τη χρηματοδότηση των δημόσιων δαπανών. Για παράδειγμα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η τιμή πετρελαίου για το δημοσιονομικό break-even είναι στα 96 δολάρια το βαρέλι για τη Σαουδική Αραβία και στα 90-100 δολάρια το βαρέλι για τη Ρωσία.
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου ξεκίνησαν το έτος με άφθονο χρηματοοικονομικό περιθώριο σε περίπτωση πτώσης των τιμών του πετρελαίου, μετριάζοντας την άμεση πίεση στις πιστοληπτικές τους αξιολογήσεις από τις πρόσφατες μειώσεις, όπως επισημαίνει η Scope.
Παρ' όλα αυτά, δεδομένης της σημαντικής αβεβαιότητας που επικρατεί στην παγκόσμια οικονομία λόγω των δραματικών αλλαγών στο εμπόριο των ΗΠΑ και σε άλλες πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας, μια παρατεταμένη περίοδος σημαντικής υπερπροσφοράς στην αγορά πετρελαίου θα ασκήσει περαιτέρω καθοδική πίεση στις τιμές, πιέζοντας πιθανώς το Brent πολύ κάτω από τα 60 δολάρια ΗΠΑ/βαρέλι.
Τέτοιες σχετικά χαμηλές τιμές πετρελαίου, εάν διατηρηθούν με την πάροδο του χρόνου, θα έχουν αρνητικές συνέπειες για την πιστοληπτική ικανότητα των εταιρειών του κλάδου, όπως προειδοποιεί η Scope, στέλνοντας έτσι εάν έμμεσο αλλά σαφές μήνυμα για υποβαθμίσεις προσεχώς.
