Φουντώνει η συζήτηση στην Ευρώπη, εν όψει της νέας περιόδου διακυβέρνησης των θεσμών της ΕΕ, για τα θέματα βιομηχανικής πολιτικής. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου με τον Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρμόδιο για την Εσωτερική Αγορά, Thierry Breton. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν ζητήματα ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, της Ενιαίας Αγοράς και της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής, με έμφαση στην άμυνα.
Επίσης, χθες Πέμπτη έλαβε χώρα η συνεδρίαση του Eurogroup, όπου η ημερήσια διάταξη περιελάμβανε συζήτηση για την πορεία της οικονομίας της ευρωζώνης, το ρόλο του ευρώ ως διεθνές νόμισμα και την εφαρμογή βιομηχανικής πολιτικής, ως μέσο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.
Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα, ήταν μια πέμπτη ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την ανταγωνιστικότητα της ζώνης του ευρώ, με επίκεντρο τον ρόλο της βιομηχανικής πολιτικής. Η Kristalina Georgieva, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ, μάλιστα, συμμετείχε σε αυτή τη συζήτηση. Με βάση την ανάλυση της Επιτροπής και του ΔΝΤ, οι υπουργοί συζήτησαν πιθανές προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη βιομηχανική πολιτική σε ευρωπαϊκό πλαίσιο.
“Αναγνωρίσαμε ότι μπορεί να υπάρξουν καταστάσεις στις οποίες οι προσεκτικά σχεδιασμένες βιομηχανικές πολιτικές μπορούν να διαδραματίσουν χρήσιμο ρόλο, για παράδειγμα για πανευρωπαϊκά δημόσια αγαθά. Ταυτόχρονα, οι υπουργοί γνωρίζουν ότι δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται – επομένως δόθηκε μεγάλη έμφαση στις υποστηρικτικές συνθήκες πλαισίου για τις επιχειρήσεις, ώστε να διατηρηθούν οι ίσοι όροι ανταγωνισμού εντός της Ενιαίας Αγοράς” τόνισε σε δήλωσή του ο Πρόεδρος του Eurogroup Paschal Donohoe.
Με βάση το σχετικό το ενημερωτικό σημείωμα, που κατέθεσε η Κομισιόν για τη χθεσινή συνεδρίαση, με τίτλο “Η ανταγωνιστικότητα της ζώνης του ευρώ, ευκαιρίες και προστιθέμενη αξία μιας Ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής”, στο φόντο των συζητήσεων για εθνικές ενισχύσεις, “οι εθνικές πολιτικές μπορούν να έχουν θετικές εξωτερικές επιπτώσεις για άλλα κράτη μέλη διάχυση γνώσης εντός ολοκληρωμένων αλυσίδων αξίας.
Πολλαπλές ταχύτητες επιδοτήσεων
Ταυτόχρονα, υπάρχει κίνδυνος ανταγωνισμού αρνητικού αθροίσματος με τα κράτη μέλη να προσπαθούν να προσελκύσουν το ένα από το άλλο δραστηριότητες που θεωρούνται ότι έχουν μεγάλο δυναμικό όσον αφορά την παραγωγικότητα ή την ανάπτυξη της αγοράς, γεγονός που παρέχει ισχυρή λογική για την ΕΕ.”
Όπως αναφέρει η Επιτροπή, χρειάζεται, “έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων για τη διατήρηση ίσων όρων ανταγωνισμού” μια και οι ισχυρές εθνικές πολιτικές υποστήριξης δημιουργούν κινδύνους υπονόμευσης της ενιαίας εσωτερικής αγοράς.
Στο φόντο αυτών των εξελίξεων ο κόσμος της βιομηχανία στην Ελλάδα, όπως καταφάνηκε και με αφορμή τις τελευταίες εκλογές στο ΣΕΒ, επισημαίνει διαρκώς την ανάγκη επαρκούς στήριξης του κλάδου. Ειδικά παράγοντες του κλάδου εστιάζουν στην ανάγκη μιας ενεργειακής πολιτικής που θα αποτελεί “βατήρα” ανάπτυξης για τη μεταποίηση.
Νέα παρέμβαση ΕΒΙΚΕΝ
Χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων σε ομιλία του στο συνέδριο του ΙΕΝΕ στη Θεσσαλονίκη εστίασε στις ανισορροπίες που δημιουργούνται από τις πολλαπλές ταχύτητες επιδοτήσεων στην ΕΕ. Αφού τόνισε ότι το ακριβό ενεργειακό κόστος προέρχεται αφενός από τις υψηλότερες τιμές της εγχώριας χονδρικής αγοράς, προσέθεσε ότι οι μεγάλες βιομηχανίες σε χώρες όπως η Γαλλία ή η Γερμανία τυγχάνουν πολύ πιο ευνοϊκών επιδοτήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του ύψους των επιδοτήσεων αποτελεί η ενίσχυση που δίδεται στις εγχώριες βιομηχανίες για να αντισταθμίσουν την επιβάρυνση από το κόστος του CO2, καθώς στην Ελλάδα το ποσό είναι μικρότερο κατά 60% από το αντίστοιχο γερμανικό. Το τελικό κόστος ηλεκτρισμού για τις μεγάλες βιομηχανίες στη Γερμανία είναι 48 ευρώ/MWh και στην Ελλάδα 90 ευρώ/MWh, ενώ στη Γαλλία το κόστος δεν ξεπερνά τα 32 ευρώ/MWh, επεσήμανε ο κ. Κοντολέων.
Ο συνοριακός φόρος άνθρακα
Αναφορικά με τον νέο φόρο άνθρακα στα σύνορα της Ευρώπης το CBAM αλλά και την σταδιακή κατάργηση της διάθεσης δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων στις ενεργοβόρες βιομηχανίες, ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ τόνισε ότι οι αλλαγές κυρίως στο ETS που προτείνονται από την Κομισιόν συνεπάγονται τη σημαντική αύξηση των τιμών των δικαιωμάτων CO2 και του κόστους των βιομηχανιών για την αγορά τους ιδιαίτερα στους ενεργοβόρους κλάδους, που είναι εκτεθειμένοι στο κίνδυνο διαρροής άνθρακα. « Το άμεσο αποτέλεσμα είναι η αύξηση των τιμών σε μια σειρά βιομηχανικών προϊόντων, με την επιβάρυνση της τιμής εισαγωγής του σιδήρου, του αλουμινίου, των λιπασμάτων, του τσιμέντου και της ηλεκτρικής ενέργειας» δήλωσε ο κ. Κοντολέων, αναφερόμενος στις επιπτώσεις του CBAM
Όπως ανέφερε, η εξίσωση των όρων ανταγωνισμού και του κόστους άνθρακα εξαρτάται από το ποσοστό της παραγωγής τους που εξάγεται στην ΕΕ, τη ακρίβεια στην επιβεβαίωση των εκπομπών σε εγκαταστάσεις σε τρίτες χώρες και την αποτελεσματική αποτροπή της καταστρατήγησης του μέτρου, μέσω αναδιάταξης των πόρων (resource shuffling). Επισήμανε ότι σήμερα η Ευρώπη δεν προβλέπει μηχανισμό επιστροφής του κόστους εκπομπών για το τμήμα της παραγωγής που εξάγεται σε χώρες εκτός ΕΕ (rebate), αναδεικνύοντας τους κινδύνους που δημιουργούνται για τις αλυσίδες αξίας των προϊόντων που θα περιλαμβάνει.Τόνισε, δε,ότι, εξετάζεται και η κατάργηση της αντιστάθμισης του έμμεσου κόστους εκπομπών, πράγμα που θα σημάνει σημαντική επιβάρυνση των χαλυβουργιών και των smelers.
Κι αυτό την ώρα, που και στην Ελλάδα, σε ενεργοβόρους κλάδους, όπως οι χαλυβουργίες, υπάρχει δραματική συρρίκνωση, λόγω των μη ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας , παρά την τελευταία θετική συγκυρία με την πτώση των τιμών των καυσίμων και του ηλεκτρισμού, από τα υψηλά της ενεργειακής κρίσης. Πέρα από τη συρρίκνωση της Ελληνικής Χαλυβουργίας, ή την πάυση στης Χαλυβουργικής τα προηγούμενα χρόνια, ακόμη κι άλλες πολυεθνικές βιομηχανίες, με ενεργοβόρο δραστηριότητα βάζουν "λουκέτα" στα εργοστάσια τους στη χώρα μας, όπως η υαλουργία ΓΙΟΥΛΑ και οι μονάδες της Sonoco Alcore.
Αυτό που χρειάζεται είναι «ένα συνεκτικό σχέδιο αυτονόητων μέτρων στήριξης και θωράκισης των βιομηχανιών έντασης ενέργειας πριν είναι πολύ αργά» δήλωσε ο κ. Κοντολέων.
Τέλος, ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, εν όψει και των ρυθμίσεων για τα "πράσινα" διμερή συμβόλαια προμήθειας της βιομηχανίας, επισήμανε τη συμβολή της βιομηχανίας στην ενίσχυση της ζήτησης και της δυνατότητάς να συνεισφέρει μέσω της απόκρισης ζήτησης (demand response) στη διαχείριση του προβλήματος που δημιουργεί η υπερπροσφορά της ενέργειας από ΑΠΕ με τις αρνητικές τιμές και τις αναγκαστικές περικοπές στη παραγωγή των πράσινων μονάδων. «Χωρίς ουσιαστική αύξηση του φορτίου δεν θα αποφευχθούν οι περικοπές στις ΑΠΕ» υπογράμμισε, ζητώντας να αξιοποιηθεί ο τελευταίος ευρωπαϊκός κανονισμός για τη Μεταρρύθμιση της Αγοράς Ηλεκτρισμού και να δημιουργηθεί γρήγορα ένας μηχανισμός στήριξης της ευέλικτης ισχύος από μη ορυκτά καύσιμα.
