"Μιας κακής συμφωνίας, μύρια έπονται". Η συμφωνία αφορά την πώληση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2017 του 24% του ΑΔΜΗΕ στην κινεζική State Grid.
Οι επιπτώσεις αυτής της συμφωνίας εμφανίζονται αυτή την περίοδο και αν δεν αλλάξει άμεσα η στάση των Κινέζων που συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο, τότε οδηγούμαστε σε κρίση διαρκείας στην εταιρεία που ελέγχει, ίσως την πιο βαριά ενεργειακή υποδομή της χώρας, το δίκτυο υψηλής τάσης.
Αφορμή η καταρχήν διαφωνία των κινέζων στην ανανέωση της θητείας του νυν διευθύνοντος συμβούλου Μάνου Μανουσάκη, στο τιμόνι της εταιρείας.
Περί στήριξης
Με την κυβέρνηση διά του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα να έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ του κ. Μανουσάκη και των συνεργατών του στον ΑΔΜΗΕ, καθώς εκτιμήθηκε όπως λένε το σημαντικό έργο που υλοποίησε στο μέτωπο των μεγάλων διασυνδέσεων και όχι μόνο, έχει ενδιαφέρον η ερμηνεία της στάσης των Κινέζων τα τελευταία 24ωρα.
Συγκεκριμένα οι εκπρόσωποι της κινεζικής εταιρείας στο διοικητικό συμβούλιο της Τρίτης υπερψήφισαν την πρόταση Μανουσάκη για το νέο 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας 2023-2032, κίνηση που εκλήφθη από κάποιους ως αλλαγή στάσης και από άλλους ως κίνηση τακτικής.
Ωστόσο ακόμα δεν είναι σαφές, αν έχουν άρει και τις επιφυλάξεις τους για το πρόσωπο του διευθύνοντος συμβούλου και κυρίως αν πίσω από την στάση τους κρύβεται κάποια άλλη επιδίωξη.
Που πατάνε
Ανεξαρτήτως της έκβασης της τωρινής – τεχνητής όπως φαίνεται – κρίσης, η κινεζική εταιρεία φαίνεται ότι «πατά» μετά από μια 4ετία σιωπής, στην συμφωνία του 2017 μετόχων Δημοσίου (μέσω της ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ) και State Grid (μέσω της επενδυτικής SGEL).
Αυτή άφηνε πολλά κενά για τα δικαιώματα του Δημοσίου σε μια σειρά από κρίσιμα θέματα στρατηγικής εταιρείας. Επιπλέον στο θέμα του επικεφαλής της ανέφερε ρητά ότι «η Εταιρεία ορίζει και παύει το Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΑΔΜΗΕ, με την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση της SGEL». Δηλαδή των Κινέζων.
Όπως ανέφερε το εν λόγω, ανισοβαρές για τα δικαιώματα του βασικού μετόχου, δηλαδή του ελληνικού Δημοσίου, κείμενο, «σε περίπτωση διαφωνίας της SGEL, η Εταιρεία υποδεικνύει τρεις επιπλέον υποψηφίους στην SGEL, προκειμένου να επιλέξει έναν εντός επτά ημερών, διαφορετικά ο ΑΔΜΗΕ προβαίνει σε μειοδοτικό διαγωνισμό διάρκειας το πολύ επτά ημερών για το διορισμό Ειδικού Συμβούλου Προσλήψεων για το σκοπό αυτό. Ο Ειδικός Σύμβουλος Προσλήψεων υποβάλλει στην Εταιρεία και την SGEL λίστα πέντε επιπλέον υποψηφίων και κάθε μία απορρίπτει από δύο υποψηφίους σε διαδοχικούς γύρους, μέχρι να απομείνει ένας, ο οποίος και διορίζεται Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ».
Οι υπόλοιπες κακές ρυθμίσεις
Το ίδιο κείμενο που καταρρίπτει τους ισχυρισμούς της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ περί διατήρησης ελέγχου του ΑΔΜΗΕ από το Δημόσιο, αναδεικνύει τον ενισχυμένο ρόλο των Κινέζων στις επιλογές προσώπων. Αλλά και το δικαίωμά τους για αποχώρηση μεταβιβάζοντας τις μετοχές τους σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, όπως επίσης και να αυξήσουν τη συμμετοχή τους σε περίπτωση που το Δημόσιο αποφασίσει να πουλήσει μετοχές.
Ειδικότερα, η συμφωνία μετόχων προβλέπει «δικαίωμα πρώτης προσφοράς (right of first offer) υπέρ των λοιπών μετόχων σε περίπτωση σκοπούμενης πώλησης μετοχών του ΑΔΜΗΕ, για χρονικό διάστημα τεσσάρων έως δέκα ετών, το οποίο θα καθοριστεί από την SGEL κατά την ολοκλήρωση της εκ μέρους της απόκτησης των μετοχών του ΑΔΜΗΕ». Πίσω από την συγκεκριμένη αναφορά κρύβεται σύμφωνα με πληροφορίες και το «πάγωμα» της περαιτέρω αποκρατικοποίησης της εταιρείας που είχε εξαγγελθεί από την σημερινή κυβέρνηση το 2020. Η συμφωνία δηλαδή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ εγκλώβισε τις κινήσεις των επόμενων κυβερνήσεων, βάζοντας σε θέση ισχύος την Κινεζική εταιρεία.
Τόσο το Δημόσιο δηλαδή όσο και η κινεζική εταιρεία, σε περίπτωση που κάποιος αποφασίσει να πουλήσει μετοχές, διατηρεί προτιμησιακό δικαίωμα αγοράς. Αυτό μπορεί να γίνει σε διάστημα τεσσάρων έως δέκα ετών, κάτι που θα αποφασιστεί από την SGEL και όχι από το Δημόσιο!
Πως μπορεί να λυθεί το αδιέξοδο
Αν οι εκπρόσωποι των Κινέζων επιμείνουν στην αρνητική τους στάση έναντι του κ. Μανουσάκη, τότε, δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος.
Η συμφωνία δεν προβλέπει την διευθέτηση υπέρ του βασικού μετόχου, αλλά μπορεί να λυθεί ή με υποχώρηση της ελληνικής πλευράς ή με αποχώρηση των Κινέζων. Συγκεκριμένα: «Κατ’ εξαίρεση, σε περίπτωση αδυναμίας λήψης απόφασης είτε σε επίπεδο Δ.Σ. είτε σε επίπεδο Γ.Σ., παρέχεται στην SGEL ειδικό δικαίωμα μεταβίβασης των μετοχών του ΑΔΜΗΕ που κατέχει, χωρίς τους περιορισμούς της Συμφωνίας Μετόχων ΑΔΜΗΕ, εντός έξι μηνών από την πάροδο της προθεσμίας των 30 ημερών που προβλέπεται από τη Συμφωνία Μετόχων ΑΔΜΗΕ για τη φιλική διευθέτηση ενός αδιεξόδου».
Το δικαίωμα αυτό συνδέεται με την απαιτούμενη από τη συμφωνία μετόχων έγγραφη συγκατάθεση της SGEL για μείζονος σπουδαιότητος θέματα (ειδικά θέματα) που απαιτούν απόφαση γενικής συνέλευσης με αυξημένη απαρτία (95% κατ’ ελάχιστον για την πρώτη και 80% για τη δεύτερη), όπως και ειδικά θέματα που τίθενται υπό την έγκριση του διοικητικού συμβουλίου του ΑΔΜΗΕ. Σε περίπτωση αδυναμίας λήψης απόφασης για την επίλυση του αδιεξόδου, το ζήτημα θα προωθείται σε ειδική επιτροπή ανώτερης διοίκησης για φιλική διευθέτηση εντός 30 ημερών. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει φιλική διευθέτηση, στην SGEL παρέχεται το ειδικό δικαίωμα μεταβίβασης των μετοχών που κατέχει στον ΑΔΜΗΕ σε διάστημα έξι μηνών, χωρίς τους περιορισμούς της συμφωνίας μετόχων (του προτιμησιακού δικαιώματος και της παρόδου τουλάχιστον 4 ετών).
Ο ειδικός αυτός όρος, ήταν σαφές από το 2017 ότι αφήνει τα περιθώρια στην SGEL να δημιουργήσει ακόμη και μια τεχνητή κρίση σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο αποφασίσει να αποχωρήσει από τον ΑΔΜΗΕ.
Το ερώτημα οπότε σε αυτή τη φάση είναι εάν η κινεζική εταιρεία επιθυμεί να διαπραγματευτεί κάτι άλλο προκειμένου να υποχωρήσει ή είναι αποφασισμένη να φτάσει την κατάσταση στα άκρα επιδιώκοντας να αποχωρήσει, βάσει της «λεόντειο» υπέρ των συμφερόντων της συμφωνία του 2017.
Ο ρόλος Μανουσάκη
Το παράδοξο είναι ότι ο εν δυνάμει πληττόμενος από τυχών άσκηση από τους Κινέζους των δικαιωμάτων της συμφωνίας ΣΥΡΙΖΑ του 2017 θα είναι ο κ. Μανουσάκης, στενός συνεργάτης αρχικά και μετέπειτα γενικός γραμματέας του αρχιτέκτονα της συμφωνίας, υπουργού Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη.
Να σημειωθεί ότι ο κ. Μανουσάκης ήταν γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομίας, Ναυτιλίας, Υποδομών και Τουρισμού, την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Μανουσάκης τον Ιούλιο του 2015 είχε παραιτηθεί, διαφωνώντας με το περιεχόμενο της συμφωνίας που είχε υπογράψει η κυβέρνηση με τους θεσμούς.
