Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε 85 έργα με σκοπό την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών για να λάβουν επιχορηγήσεις ύψους 4,8 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας.
Συγκεκριμένα, ανάμεσα σε αυτούς που λάβουν τη χρηματοδότηση βρίσκονται έργα διαφόρων κλιμάκων (μεγάλα, μεσαία και μικρά, καθώς και πιλοτικά), που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων από τις εξής κατηγορίες: ενεργοβόρες βιομηχανίες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποθήκευση ενέργειας, διαχείριση βιομηχανικού άνθρακα, κινητικότητα καθαρών μηδενικών εκπομπών (συμπεριλαμβανομένης της ναυτιλίας και της αεροπορίας) και κτίρια. Τα έργα αυτά βρίσκονται σε 18 χώρες: Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Ουγγαρία, Ολλανδία, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία και Νορβηγία.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το project της Sunlight για την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής μπαταριών λιθίου στη Δυτική Μακεδονία, επένδυση της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ καθώς και επένδυση της Advent.
Τα επιλεγμένα έργα πρόκειται να τεθούν σε λειτουργία πριν από το 2030 και κατά τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας τους αναμένεται να μειώσουν τις εκπομπές κατά περίπου 476 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2. Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτό θα ενισχύσει τη βιομηχανική ικανότητα παραγωγής της Ευρώπης, θα ενδυναμώσει την τεχνολογική ηγεσία και την ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας της Ευρώπης και θα συμβάλλει στους στόχους της ευρωπαϊκής απανθρακοποίησης, μειώνοντας τις εκπομπές σε τομείς που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να απανθρακωθούν.
Η Επιτροπή δήλωσε ότι αυτά τα έργα συμβάλλουν ιδιαίτερα στην επίτευξη των εξής στόχων της πολιτικής της ΕΕ:
- Ανανεώσιμο υδρογόνο: Τα επιλεγμένα έργα θα παράγουν 61 τόνους ανανεώσιμου καυσίμου μη βιολογικής προέλευσης (RFNBO) ετησίως, συμβάλλοντας στην αύξηση της χρήσης και παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας για υδρογόνο σε δύσκολες εφαρμογές σε βιομηχανία και μεταφορές.
- Κινητικότητα καθαρών μηδενικών εκπομπών: Τα έργα θα βοηθήσουν στη μείωση των εκπομπών στον τομέα της κινητικότητας, με τη ναυτιλία να επωφελείται περισσότερο. Τα έργα περιλαμβάνουν την κατασκευή και ανακαίνιση πλοίων για τη χρήση καυσίμων RFNBO και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και τη μείωση των εκπομπών στην κατασκευή εξαρτημάτων οδικών μεταφορών. Επιπλέον, τα έργα θα υποστηρίξουν βιώσιμα καύσιμα μεταφορών, παράγοντας 525 τόνους ανανεώσιμων καυσίμων ετησίως.
- Καθαρή τεχνολογία: Σύμφωνα με τον Νόμο για τη Βιομηχανία Καθαρών Μηδενικών Εκπομπών (NZIA), τα έργα καθαρής τεχνολογίας που επιλέχθηκαν θα αναπτύξουν, κατασκευάσουν και λειτουργήσουν μονάδες παραγωγής βασικών εξαρτημάτων για την αιολική και ηλιακή ενέργεια, καθώς και αντλίες θερμότητας, ηλεκτρολύτες, κυψέλες καυσίμου και τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας. Τα έργα αυτά θα συμβάλουν σε δυναμικότητα 3 GW ηλιακής φωτοβολταϊκής παραγωγής στην ΕΕ και 9,3 GW δυναμικότητας κατασκευής ηλεκτρολυτών.
- Ενεργοβόρες βιομηχανίες: Τα επιλεγμένα έργα θα υποστηρίξουν διάφορες τεχνολογίες για τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, θα στοχεύσουν στην ενσωμάτωση ανανεώσιμης ενέργειας, λύσεων αποθήκευσης θερμότητας και ενέργειας, καθώς και στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση και την ηλεκτροδότηση.
- Διαχείριση βιομηχανικού άνθρακα: Τα επιλεγμένα έργα θα συλλάβουν CO2 και θα συμβάλουν στο 13% του στόχου NZIA για αποθήκευση τουλάχιστον 50 εκατομμυρίων τόνων CO2 ετησίως από διάφορες πηγές δύσκολης απανθρακοποίησης σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως το τσιμέντο και ο ασβέστης, τα (βιο)διυλιστήρια, τα χημικά και η μετατροπή απορριμμάτων σε ενέργεια.
Οι νικητές της επιχορήγησης αναμένεται να υπογράψουν τις συμφωνίες τους με την Ευρωπαϊκή Εκτελεστική Υπηρεσία Κλίματος, Υποδομών και Περιβάλλοντος (CINEA) το πρώτο τρίμηνο του 2025. Επιπλέον, άλλα «υποσχόμενα αλλά ανεπαρκώς ώριμα» έργα θα λάβουν βοήθεια για την ανάπτυξη έργων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Μέχρι στιγμής, το Ταμείο Καινοτομίας έχει χορηγήσει περίπου 7,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε περισσότερα από 120 καινοτόμα έργα στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) μέσω προηγούμενων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, και όπως αποκαλύφθηκε, η επόμενη πρόσκληση θα ξεκινήσει στις αρχές Δεκεμβρίου 2024.
