Εκταμιεύτηκε το 95% των ποσών που τελικά διατέθηκαν για το μέτρο της επιδότησης των επιλέξιμων βιομηχανιών, ήτοι της Αντιστάθμισης του κόστους του CO2.
Πιο συγκεκριμένα, με βάση την Ένωση Βιομηχανικών Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) μετά την απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) η οποία υπεγράφη στις αρχές Ιουλίου δρομολογήθηκαν οι πόροι από το μέτρο της Αντιστάθμισης ρύπων για το 2023.
Μάλιστα, ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων, με δήλωση του ευχαρίστησε, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΔΑΠΕΕΠ για τις ενέργειες του με τις οποίες έγκαιρα, όπως αναφέρεται, εκταμιεύτηκαν το 95% των ποσών.
Υπενθύμισε, δε, με σημασία την κωλυσιεργία εδώ και 10 μήνες από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών που έχει θέσει θέμα επιβολής χαρτοσήμου σε ποσά που αφορούν κρατική ενίσχυση με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η εκταμίευση των ποσών αυτών, ποσά απαραίτητα για την ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας τους.
Να σημειωθεί ότι από το Φεβρουάριο η ΕΒΙΚΕΝ είχε θέσει το θέμα αναθεώρησης της σχετικής Υπουργικής Απόφασης που κατένειμε τα σχετικά ποσά, καθώς θεωρούσε χαμηλά τα διαθέσιμα ποσά (11% των εσόδων από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα- CO2) τα οποία είχαν εγκριθεί με απόφαση του πρώην υπουργού Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα.
Όπως αναφερόταν σε σχετική επιστολή της ΕΒΙΚΕΝ, τα αρχικώς οριζόμενα ποσά δεν επαρκούσαν για την αποζημίωση των επιλέξιμων βιομηχανιών. Να σημειωθεί ότι από τον “κουμπαρά” αυτό πολλοί κλάδοι ζητούν ενίσχυση και είναι θέμα πολιτικών αποφάσεων πού θα δοθούν.
Τελικά η αναθεώρηση της Απόφασης ήλθε στα μέσα του καλοκαιριού, με “αναμονή” μηνών από το Φεβρουάριο κι έτσι οι βιομηχανίες έχουν λαμβάνειν το 16,8% των εσόδων από τις δημοπρασίες του περασμένου έτους. Ουσιαστικά με δεδομένο ότι 1,5 δισ. ευρώ είχαν συγκεντρωθεί το 2023 στο “ταμείο” των ρύπων, η αρχική απόφαση Σκρέκα έφερνε στη βιομηχανία το 11%, ήτοι περίπου 165 εκατ. ευρώ, αλλά πλέον με τη νέα απόφαση προστέθηκε άλλο ένα 5,8%, ανεβάζοντας το κονδύλι για το προηγούμενο έτος κατά περίπου 85 εκατ. ευρώ. Δηλαδή το συνολικό ποσό για τις επιλέξιμες βιομηχανίες θα φτάσει συνολικά τα 250 εκατ. ευρώ για το 2023.
Υπενθυμίζεται ότι η Αντιστάθμιση είναι μέτρο επιδότησης του κόστους ενέργειας της βιομηχανίας, το οποίο βασίζεται σε Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο την αποτροπή της διαρροής άνθρακα (carbon leakage), δηλαδή της μεταφοράς της παραγωγής σε χώρες με χαλαρότερο θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά τις εκπομπές ρύπων.
Πάντως, η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) με επιστολή της το Φεβρουάριο είχε ζητήσει τη θέσπιση από το 2024 σταθερού ποσοστού, της τάξης του 25%. από τα έσοδα των δημοπρασιών ρύπων για την κάλυψη των κονδυλίων που αφορούν στο μέτρο της αντιστάθμισης. Και αυτό, όπως αναφερόταν, καθώς το ποσοστό των εσόδων από τις δημοπρασίες ρύπων, που διατέθηκε στη βιομηχανία για την αντιστάθμιση τα προηγούμενα χρόνια, υπολειπόταν σημαντικά σε σχέση με το ποσό που εδικαιούτο η βιομηχανία.
Όπως τονιζόταν, συγκεκριμένα, στην επιστολή της ΕΒΙΚΕΝ, “η εξέταση κατά περίπτωση και μάλιστα μετά τη λήξη του έτους και τελικά η μη διάθεση των αναγκαίων ποσών για τη χρηματοδότηση του μηχανισμού της αντιστάθμισης μειώνει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των επιλέξιμων προς επιδότηση βιομηχανιών και ανατρέπει τα οικονομικά αποτελέσματα τους”.
Σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ τα έσοδα από την αντιστάθμιση αντιπροσωπεύουν έως και το 30% του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες. Η εμπειρία των προηγούμενων ετών, δε, με βάση την ΕΒΙΚΕΝ, δείχνει ότι τελικώς οι επιχειρήσεις λαμβάνουν πολύ μικρότερα ποσά από αυτά που δικαιούνται. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσό που τελικά διατέθηκε για την αντιστάθμιση το 2022 διαμορφώθηκε σε 70 εκ ευρώ, ενώ απαιτούνταν 190 εκ ευρώ.
Όσο δε για το 2023, όπως ανέφερε η ΕΒΙΚΕΝ αφού το σύνολο των εσόδων από τις δημοπρασίες ρύπων για το 2023 υπολογίζονται σε 1,5 δις ευρώ, το ποσό που απαιτείται για την αντιστάθμιση ανέρχεται σε 300 εκ ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η βιομηχανία, με βάση τα όσα έλεγε η ΕΒΙΚΕΝ, τελικώς θα λάβει περίπου 50-60 εκατ. ευρώ λιγότερα από αυτά που δικαιούται, με βάση την ίδια. Τόνισε, δε, το ποσοστό που θα έπρεπε να διατεθεί για την αντιστάθμιση για τη κάλυψη του συνόλου των αναγκών της βιομηχανίας θα έπρεπε να είναι στο 20% και όχι στο 17% όπως προβλέπεται, ώστε να είναι διαθέσιμα και τα 300 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για την πλήρη κάλυψη της αντιστάθμισης.
Όσο δε για το 2024 εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν επίσης 300 εκ ευρώ και ως εκ τούτου η ΕΒΙΚΕΝ στην επιστολή της σημείωνε ότι “θα πρέπει να εξαντληθεί κάθε περιθώριο διασφάλισης σε προτεραιότητα, των αναγκαίων ποσών για τα έτη 2023 και 2024”.
Επίσης, όπως ανέφερε η ΕΒΙΚΕΝ, ένα άλλο σημείο που χρήζει προσοχής εν όψει των κατανομών, είναι το γεγονός ότι από την αρχή του 2024 παρατηρείται μείωση των τιμών των δικαιωμάτων CO2. Έτσι εάν η τάση αυτή διατηρηθεί για όλο το 2024 θα υπάρξει μείωση των εσόδων από τις δημοπρασίες του 2024, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την ανάγκη να αυξηθεί περαιτέρω το ποσοστό επί των εσόδων που απαιτούνται για την Αντιστάθμιση του 2024 σε σύγκριση με το 2023.
Ταυτόχρονα όμως, το ποσό που θα απαιτηθεί για την Αντιστάθμιση του 2025 θα είναι μειωμένο σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη οπότε και πάλι θα υπάρχει ανάγκη να επαναπροσδιοριστεί το απαιτούμενο ποσοστό επί των εσόδων από τις δημοπρασίες. Με βάση αυτά τα δεδομένα η ΕΒΙΚΕΝ ζήτησε, ήδη, από το Φεβρουάριο, να θεσπιστεί σταθερός κανόνας για τον προσδιορισμό των διαθέσιμων κονδυλίων που θα είναι η διάθεση του 25% των εσόδων από τις δημοπρασίες ρύπων και ο οποίος θα αποδεικνύει την πολιτική βούληση για τη στήριξη των βιομηχανιών έντασης ενέργειας κατά προτεραιότητα και μονίμως.
Ουσιαστικά, με δεδομένο, ότι εφέτος περίπου στα 65 ευρώ ανά τόνο CO2, κινούνται τα “δικαιώματα”, εκτιμάται ότι θα συγκεντρωθούν περί το 1,2 δισ. ευρώ, δηλαδή σημαντικά χαμηλότερα από ότι το 2023 που διαπραγματεύονταν κοντά στα 80 ευρώ ανά τόνο. Oπότε η βιομηχανία εκτιμάται ότι θα λάβει για το 2024 περί τα 200 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, η βιομηχανία διαμαρτύρεται καθώς στα ποσά που έχει λαμβάνειν δεν περιλαμβάνεται η πρόσθετη αποζημίωσης περίπου 25% που υπολογίζεται με τη χρήση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (GVA), ποσό που λαμβάνουν άλλες ευρωπαϊκές επιλέξιμες βιομηχανίες, όπως της Γερμανίας. Σε κάθε περίπτωση, οι περίπου 30 ενεργοβόροι καταναλωτές της Ελλάδας (διυλιστήρια, μεταλλουργίες, βιομηχανία χαρτιού) υπολογίζεται ότι θα λάβουν συνολικά για το 2023 και το 2024 περισσότερα από 450 εκατ. ευρώ.
