του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Η εμπειρία λέει ότι πριν τις εκλογές τα κόμματα εξαγγέλλουν παροχές, αυξήσεις μισθών και μειώσεις φόρων για να αλιεύσουν ψήφους. Στις εκλογές αυτές συμβαίνει το αντίστροφο. Για να αποκρούσουν τον ισχυρισμό ότι κουνούν το «λεφτόδεντρο», ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ εξαγγέλλουν ότι θα φορολογήσουν το μεγάλο κεφάλαιο φόρους για να γοητεύσουν τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Κοινός παρονομαστής και στις δύο περιπτώσεις, από που θα προέλθουν τα χρήματα.
Η εξαγγελία Τσαπανίδου για επιβολή έκτακτου φόρου, ύψους 3,5 δισ. ευρώ στα υπερκέρδη των επιχειρήσεων, κυρίως των ενεργειακών, δεν ξεφεύγει από τον παραπάνω κανόνα. Από που θα προέλθουν αυτά τα 3,5 δισ. ; Είναι κέρδη τα οποία έχουν ήδη φορολογηθεί το 2022, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ κρίνει ότι πρέπει να ξαναφορολογηθούν γιατί πιστεύει ότι ήταν πολύ περισσότερα; Είναι νέα κέρδη; Ισχύουν και τα δύο μαζί; Πιθανόν τις επόμενες ημέρες ο ΣΥΡΙΖΑ να μάθουμε τι ακριβώς εννοεί.
Τι εννοεί ο ΣΥΡΙΖΑ;
Η πιθανότητα να πρόκειται για μια ακόμη συριζαική δημιουργική ασάφεια είναι μεγάλη, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε έδωσε λεπτομέρειες, ούτε είπε με ποιο συντελεστή θα φορολογήσει τα κέρδη, ούτε και ποιες επιχειρήσεις αφορά το σχέδιό του.
Και αν η κα Τσαπανίδου εννοούσε ότι το σχέδιο προβλέπει να διατηρηθεί ο μηχανισμός έκτακτης φορολογίας στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας και πέραν του Σεπτεμβρίου, οπότε και εκπνέει η ισχύ του; Ο μηχανισμός αφορά ως γνωστόν την φορολόγηση των υπερκερδών των ηλεκτροπαραγωγών, τα οποία καταλήγουν στο Ταμείο Ενεργειακής μετάβασης και χρησιμοποιούνται από τον περασμένο Αύγουστο για να επιδοτηθούν οι λογαριασμοί του ρεύματος.
Ο μηχανισμός όμως είχε νόημα να διατηρείται σε ισχύ, όσο οι τιμές φυσικού αερίου, και κατ’ επέκταση οι τιμές χονδρικής στο ρεύμα, παρέμεναν ψηλά. Τα υπερκέρδη, με τα οποία χρηματοδοτήθηκαν οι επιδοτήσεις στο ρεύμα, δημιουργήθηκαν στην καρδιά της ενεργειακής κρίσης, με το φυσικό αέριο να φτάνει τον Ιούλιο ακόμη και πάνω από 300 ευρώ/ Mwh. Σήμερα βρίσκεται σε χαμηλά διετίας και συγκεκριμένα στα 25-26 ευρώ/ Mwh. Από που θα βρεθούν έσοδα 3,5 δισ. ευρώ ; Είναι τέτοιες οι πτωτικές τάσεις των τιμών, ώστε εφόσον τον Ιούνιο ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδιζε τις εκλογές και αποφάσιζε να φορολογήσει τα εταιρικά υπερκέρδη, δεν θα μάζευε παρά μερικές δεκάδες εκατομμύρια.
Ένα άλλο σενάριο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να εννοεί τα υπερκέρδη στην λιανική των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία η ΝΔ είχε εξαγγείλει ότι θα φορολογήσει με συντελεστή 90%, ωστόσο το θέμα παραπέμφθηκε για την επόμενη κυβέρνηση. Ερώτηση: Ακόμη και αν πρόκειται γι' αυτό το θέμα, με ποιο τρόπο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υπολογίσει ότι τα κέρδη όλου του κλάδου προμήθειας το 2022 ανήλθαν σε περίπου 4 δισ. ευρώ, νούμερο βάση του οποίου το 90% αντιστοιχεί σε 3,5 δισ. ;
Τα παραπάνω φυσικά δεν είναι παρά ερωτήματα για μια πρόταση απολύτως ομιχλώδη. Εξάλλου, στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατέθεσε τον Απρίλιο η ελληνική κυβέρνηση στην Κομισιόν διαβάζουμε ότι τα μέτρα στήριξης για την ενέργεια το 2022 ήταν 4,8% του ΑΕΠ, δηλαδή 9,6 δισ. Εξ αυτών, το 1,6%, δηλαδή τα 3,2 δισ. ευρώ προήλθαν από την φορολόγηση των υπερκερδών των ηλεκτροπαραγωγών. Το ποσό είναι πολύ κοντά στα 3,5 δισ. του ΣΥΡΙΖΑ. Να πρόκειται για εκ νέου φορολόγηση των υπερκερδών; Να έχει κάνει λάθος η επιτροπή των «σοφών» του ΣΥΡΙΖΑ και των συνεργατών του κ. Τσίπρα, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα βαθύς γνώστης των δημοσιονομικών και να πρόκειται για κέρδη που έχουν ήδη φορολογηθεί; Άγνωστο.
Όσο για το 2023, σύμφωνα πάντα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, διαβάζουμε ότι το κόστος των μέτρων στήριξης στην ενέργεια ανέρχεται σε 1,2% του ΑΕΠ, δηλαδή σε 2,5 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, τα 840 εκατ. ευρώ έχει προϋπολογιστεί να προέλθουν από το φόρο στα υπερκέρδη των παραγωγών και τα 630 εκατ. ευρώ από τη φορολόγηση των κερδών των διυλιστηρίων. Eίναι τα χρήματα που θα χρηματοδοτήσουν το market pass. Το μέτρο έχει νομοθετηθεί και μένει να υποβληθούν οι δηλώσεις φορολογίας νομικών προσώπων ώστε να υπολογιστεί το ποσό με ακρίβεια.
