Τη Δευτέρα (25 Μαρτίου), το Συμβούλιο της ΕΕ ψήφισε ομόφωνα την έγκριση του αναθεωρημένου κανονισμού για τη μεταφορά αποβλήτων. Ο εν λόγω κανονισμός αποσκοπεί στην ενθάρρυνση περισσότερης τοπικής διαχείρισης αποβλήτων και μεγαλύτερης ανακύκλωσης πρώτων υλών, ενώ οι εξαγωγές αποβλήτων σε χώρες εκτός ΕΕ θα μειωθούν.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι μεταφορές αποβλήτων μεταξύ χωρών της ΕΕ θα απαιτούν την άδεια των εθνικών κυβερνήσεων τόσο της χώρας αποστολής όσο και της χώρας παραλαβής. Αντίθετα, οι διαδικασίες που αφορούν την ανακύκλωση των αποβλήτων θα διευκολυνθούν και θα επιταχυνθούν.
Αυστηρότεροι κανόνες για τις εξαγωγές αποβλήτων σημαίνουν περισσότερες ευκαιρίες ανακύκλωσης
Ο νέος νόμος επιβάλλει αυστηρότερους περιορισμούς στην εξαγωγή αποβλήτων σε χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ ή του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης). Οι χώρες που δεν ανήκουν στον ΟΟΣΑ είναι γενικά λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομικά από τις αντίστοιχες χώρες του ΟΟΣΑ.
Τα απόβλητα μπορούν να αποστέλλονται σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ μόνο εάν η χώρα παραλήπτης επιβεβαιώσει ότι είναι πρόθυμη να παραλάβει τις μεταφορές και μπορεί να εγγυηθεί ότι τα απόβλητα θα υποστούν επεξεργασία με βιώσιμο και περιβαλλοντικά ορθό τρόπο.
Οι διαδικασίες διαχείρισης των αποβλήτων στις χώρες αυτές πρέπει να ελέγχονται από ανεξάρτητο φορέα και η Επιτροπή θα έχει εξουσίες παρακολούθησης.
Ο Stéphane Arditi, Διευθυντής Πολιτικής Ολοκλήρωσης και Κυκλικής Οικονομίας στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος (EEB), χαιρέτισε την κίνηση αυτή, λέγοντας τα εξής:
«Η μεταφορά αποβλήτων εκτός της ΕΕ είναι […] μια χαμένη ευκαιρία να μετατρέψουμε τα απόβλητα σε δευτερογενείς πρώτες ύλες, μειώνοντας την εξάρτησή μας από εισαγόμενους φυσικούς πόρους και καθιστώντας τελικά την ΕΕ εξαγωγέα δευτερογενών πρώτων υλών».
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, μόνο το 46% των αποβλήτων ανακυκλώνεται σήμερα στην ΕΕ. Το Συμβούλιο σημειώνει ότι οι εξαγωγές αποβλήτων της ΕΕ έχουν αυξηθεί κατά 75% από το 2004.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Διαχείρισης Αποβλήτων, Claudia Mensi, επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις για τους εγχώριους ανακυκλωτές δηλώνοντας: «Ο ρόλος μας […] είναι τώρα να καταστήσουμε κατανοητό ότι οι περιορισμοί αυτοί απαιτούν βελτιωμένες δυνατότητες ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων, ισχυρή και σταθερή ζήτηση για ανακυκλώσιμα και βελτιωμένες διαδικασίες για να μπορέσουμε να επεξεργαστούμε αυτές τις αυξημένες ποσότητες αποβλήτων».
Έμφαση στο πλαστικό
Οι νέοι κανόνες εισάγουν επίσης απαγόρευση της εξαγωγής μη επικίνδυνων πλαστικών αποβλήτων σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ. Ωστόσο, η απαγόρευση αυτή μπορεί να αρθεί στο μέλλον για μεμονωμένες χώρες-παραλήπτες, εάν οι κυβερνήσεις τους επιβεβαιώσουν την προθυμία τους να δεχθούν πλαστικό και μπορούν να αποδείξουν στην Επιτροπή ότι πληρούν τα πρότυπα διαχείρισης αποβλήτων.
Η μεταφορά πλαστικών μεταξύ των χωρών της ΕΕ και των χωρών του ΟΟΣΑ θα αντιμετωπίζεται όπως οι άλλες μεταφορές αποβλήτων, αλλά η Επιτροπή θα ελέγχει τις δραστηριότητες αυτές πιο προσεκτικά.
«Είμαστε καθησυχασμένοι που η ΕΕ άκουσε τις εκκλήσεις μας και αναγνωρίζει τις φρικτές επιπτώσεις που προκαλούνται από την υπερκατανάλωση πλαστικού και την εξαγωγή των αποβλήτων του», εξήγησε η Pui Yi Wong από το Basel Action Network, μια ΜΚΟ.
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Βιομηχανιών Ανακύκλωσης (EURIC), αντιδρώντας στην έγκριση του νόμου από το Κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο, προειδοποίησε ότι «η πλήρης απαγόρευση των εξαγωγών πλαστικών χωρίς δυνατότητες διεξόδου εντός της Ευρώπης βλάπτει σοβαρά τους ανακυκλωτές πλαστικών της ΕΕ και την εγχώρια βιομηχανία ανακύκλωσης πλαστικών».
Παράνομες μεταφορές
Μια άλλη βασική εστίαση των κανόνων αφορά τις παράνομες μεταφορές αποβλήτων. Εκτιμάται ότι το 15% έως 30% των μεταφορών αποβλήτων είναι παράνομες.
Σύμφωνα με το Συμβούλιο, η παράνομη ναυτιλία αυξάνει τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και θέτει εκτός κυκλοφορίας υλικά που θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Ο κανονισμός υποστηρίζει διακρατικές δράσεις για τη διερεύνηση της παράνομης διακίνησης αποβλήτων και δημιουργεί μια ευρωπαϊκή ομάδα αρμόδια για την επιβολή των κανονισμών και την ενίσχυση της συνεργασίας.
Νόμος της ΕΕ με διεθνή βάση, αλλά απαιτεί εθνική εφαρμογή
Το παρόν κείμενο επικαιροποιεί τον κανονισμό της ΕΕ για τη μεταφορά αποβλήτων του 2006 και βασίζεται στη σύμβαση της Βασιλείας του 1989 και στην απόφαση του ΟΟΣΑ του 2001. Πρόκειται για διεθνείς συμφωνίες που αφορούν αντίστοιχα τις διασυνοριακές μετακινήσεις επικίνδυνων αποβλήτων και τα συστήματα ελέγχου των αποβλήτων που προορίζονται για ανάκτηση.
«Εναπόκειται πλέον στα κράτη μέλη της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι μελλοντικές εξαγωγές πλαστικών αποβλήτων της ΕΕ να διαχειρίζονται με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο και να μην επηρεάζουν αρνητικά τις δυνατότητες ανακύκλωσης των χωρών-παραληπτών», δήλωσε η Lauren Weir, ανώτερη υπεύθυνη εκστρατείας στην Υπηρεσία Περιβαλλοντικών Ερευνών (EIA) εκ μέρους της συμμαχίας Rethink Plastic.
Πηγή: euractiv.gr
