Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας GreenYourAir.org με επιστημονικούς υπεύθυνους τον Αναπληρωτή Καθηγητή Γεώργιο Κ.Δ. Σαχαρίδη του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τον Καθηγητή Κωνσταντίνο Γουργουλιάνη Διευθυντή της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κατέθεσε την ετήσια έκθεση με τα στοιχεία για την ρύπανση στον Βόλο να σοκάρουν.
Οι μετρήσεις
Ο μέσος όρος των αιωρούμενων σωματιδίων διαμέτρου έως 2,5 μικρόμετρα (PM2.5) για το έτος 2023 ανήλθε σε 42μg/m3 με ετήσιο προτεινόμενο όριο βάση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και στόχο της ΕΕ τα 5μg/m3. Συμφωνά με τα παραπάνω, ο ετήσιος μέσος όρος για την πόλη του Βόλου ήταν 4.68 φορές παραπάνω σε σχέση με το προτεινόμενο όριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Ο αριθμός των ημερών που η μέση ημερήσια τιμή των PM2.5 ήταν πάνω από τα 15μg/m3 (το ημερήσιο όριο του παγκόσμιου οργανισμού υγείας – η ελληνική νομοθεσία δεν έχει ημερήσιο όριο) είναι ίσος για το 2023 με 195 ημέρες (δηλ. 53.52% του χρόνου).
Περίοδος Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου
Τους μήνες Ιανουάριο, και Μάρτιο 2023, 25 από τις 31 ημέρες τα επίπεδα των αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 ήταν από 2 και ως και 6 φορές παραπάνω σε σχέση με το όριο που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας φτάνοντας μέχρι και σε μέγιστη ημερήσια μέση τιμή ίση με 96,49μg/m3.
Κατά τους μήνες Φλεβάρη και Δεκέμβριο 2023 όλες τις μέρες τα επίπεδα των αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 ήταν από 2 και ως και 6 φορές παραπάνω σε σχέση με το όριο που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας φτάνοντας μέχρι και σε μέγιστη ημερήσια μέση τιμή ίση με 93,74μg/m3.
Παράλληλα, τους καλοκαιρινούς μήνες όπου η ατμόσφαιρα είναι αισθητά καλύτερα από ότι τις άλλες περιόδους του χρόνου, παρατηρούνται μέγιστες τιμές οι οποίες ξεπερνούν μέχρι και κατά 300% τα όρια που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Τέλος, η τυπική απόκλιση δηλαδή ο δείκτης που αποτυπώνει τη διασπορά των τιμών της κατανομής των μετρήσεων γύρω από τη μέση τιμή της, εμφανίζεται σημαντικά υψηλή κατά τους χειμερινούς μήνες γεγονός που οφείλεται στις βροχές που λαμβάνουν χώρα κατά την περίοδο αυτή. Οι βροχές αυτές από την μια καταφέρνουν να βελτιώσουν την ποιότητα της ατμόσφαιρας με ένα φυσικό τρόπο ενώ από την άλλη δίνουν μια σημαντική τυχαιότητα για το αν οι μέσοι όροι θα είναι σημαντικά ή πολύ σημαντικά υψηλοί κατά την χειμερινή περίοδο.
Οι ετήσιοι μέσοι όροι
Σημειώνεται ότι οι ετήσιοι μέσοι όροι για τα έτη 2019 (έτος αναφοράς του δικτύου GreenYourAir), 2020, 2021, 2022 και 2023 ανήλθαν σε 30,03 μg/m3, 23,46 μg/m3, 20,75 μg/m3, 22,04 μg/m3, και 23,04 μg/m3. Ο ετήσιος μέσος όρος για το 2023 εμφανίζει μια βελτίωση της τάξεως του 23,2% σε σχέση με το 2019 και μια βελτίωση της τάξεως του 1,7% σε σχέση με το 2020 αλλά παράλληλα εμφανίζει μια επιδείνωση της τάξεως του 11,03% σε σχέση με το 2021 και μια επιδείνωση της τάξεως του 4,5% σε σχέση με το 2022.
Παράγοντες βελτίωσης
Η βελτίωση σε σχέση με το 2019 και το 2020 αλλά και η επιδείνωση σε σχέση με το 2021 και το 2022 οφείλονται με βάση την πληροφόρηση και δεδομένα που έχουμε ως ερευνητική ομάδα, κυρίως στους παρακάτω παράγοντες:
α) Καιρικές συνθήκες όπως βροχοπτώσεις και κατεύθυνση ανέμων.
β) Υλοποίηση σε κάποιες περιπτώσεις και μη χρήση ή περιορισμός χρήσης σε κάποιες άλλες περιπτώσεις από βιομηχανικές μονάδες συγκεκριμένων τεχνολογικών λύσεων (αναφέρονται ως Best Available Technologies από την ΕΕ) που προτάθηκαν στο παρελθόν από την ομάδα μας.
γ) Μεγαλύτερη συμμετοχή βιομηχανικών δραστηριοτήτων στα συνολικά επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5
δ) Θετικά έχει βοηθήσει η βελτίωση του κυκλοφοριακού στο κέντρο της πόλης που οφείλετε κυρίως σε πεζοδρομήσεις οδών, στην δημιουργία των κυκλικών κόμβων και στην αύξηση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Σημειώνεται ότι στιγμιαίες τιμές που δίνονται μέσα από την εφαρμογή www.greenyourair.org δεν μπορούν να διαμορφώσουν κανένα έγκυρο επιστημονικό συμπέρασμα για την ποιότητα του αέρα σε μια περιοχή. Σε ότι αφορά τις 24ωρες μετρήσεις αυτές μπορούν να βοηθήσουν τις ευπαθείς ομάδες να προστατευτούνε, όταν τα επίπεδα ρύπανσης είναι πάνω από 15 μg/m3 το προτεινόμενο ημερήσιο όριο του
Πηγή: ΕΡΤ
