Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να αποκτήσει και νομική ισχύ το πλάνο για την δημιουργία δύο θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, τα οποία θα είναι από τα μεγαλύτερα στην Μεσόγειο, με βάση όσα ανέφεραν, την Τετάρτη το απόγευμα, κατά την καταληκτική συνέντευξη τύπου του 9ου “Our Ocean Conference” (OOC), που φιλοξενήθηκε στην Αθήνα (16-17/4), ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης και ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Πέτρος Βαρελίδης. Το δε σύστημα υπερσύγχρονο σύστημα παρακολούθησης, όπως αναφέρθηκε, θα είναι έτοιμο μέχρι το 2026.
Σημειώνεται πως όπως ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης στο OOC για την επιτήρηση των πάρκων θα αξιοποιηθεί υπερσύγχρονο σύστημα παρακολούθησης, με drones, ραντάρ, δορυφόρους και σκάφη, σε πραγματικό χρόνο (real time). Για την υλοποίηση αυτών των πρωτοβουλιών θα διατεθούν πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επιπρόσθετα, θα ενισχυθεί θεσμικά ο ρόλος του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), ενώ άμεση θα είναι η συνεργασία των αρμοδίων με το Λιμενικό Σώμα.
Τα μηνύματα στην Άγκυρα
Σε σχέση με την προσπάθεια ανακίνησης “γκρίζων ζωνών” από την Τουρκία με αφορμή τα θαλάσσια πάρκα του Αιγαίου και του Ιονίου ο κ. Σκυλακάκης τόνισε ότι το όλο πλάνο για τις ζώνες προστασίας γίνεται με την ευθύνη της χώρας και αφορά την κυριαρχία της. Κάλεσε, δε, και τις άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Ελλάδας. Να σημειωθεί ότι τα πάρκα, ουσιαστικά, διαμορφώνουν ζώνες προστασίας σε έκταση που ορίζεται από τα χωρικά ύδατα και βέβαια δεν αφορά τα διεθνή. Με βάση, δε, πληροφορίες, εκτιμάται ότι με τον ορισμό των ζωνών προστασίας, η Άγκυρα θα εστιάσει σε 3-4 νησίδες του Κεντρικού Αιγαίου, που θα ενταχθούν στις ζώνες προστασίας, αμφισβητώντας την κυριαρχία τους. Ωστόσο ήδη οι νησίδες αυτές τελούν σε καθεστώς natura και άρα υπάρχει σφραγίδα της ΕΕ σε σχέση με το ποιος έχει κυριαρχία.
Ακτοπλοΐα και θαλάσσιος τουρισμός
Ενδιαφέρον έχει πάντως σε σχέση με τις ζώνες το πώς θα διαμορφωθεί και η διαδικασία διελεύσεων από αυτές από την ακτοπλοΐα αλλά και τα σκάφη αναψυχής.“Θα έχουμε πρωτοβουλίες για τις περιοχές αυτές” τόνισε ο κ. Σκυλακάκης αναφέροντας ότι θα εκπονηθούν μελέτες για το πώς θα γίνονται και με ποια συχνότητα οι διελεύσεις. “Όλα θα συνεξεταστούν, κύρια στο Ιόνιο που είναι οι φώκιες κτλ, αλλά και στο Αιγαίο, όπως το θέμα έχει να κάνει με τα πτηνά. Πχ στο στενό Ελαφόνησος - Κύθηρα θα έχουμε σύστημα ειδοποίησης για τις κατάλληλες ταχύτητες διελεύσεων και το πόσο επηρεάζονται τα πτηνά” τόνισε.“Υπάρχει πρόβλεψη και βέβαια με βάση κανόνες ΙΜΟ για ναυτικούς δρόμους” συμπλήρωσε ο κ. Βαρελίδης.
Τα πολεμικά πλοία
Ερωτηθείς ο υπουργός για την επιβάρυνση της Μεσογείου από την παρουσία πολλών πολεμικών πλοίων έκανε λόγο για μια σύνθετη κατάσταση. “Έχουμε τα θέματα εμπορίου. Επιλέγουν άλλους δρόμους που ίσως να μη βοηθούν περιβάλλον. Το να κρατάμε ανοιχτούς τους δρόμους τους θαλάσσιους είναι θέμα αυτού του συνεδρίου. Επιτρέπουμε έτσι μια πιο επαρκή λειτουργία της διεθνούς οικονομίας που είναι προϋπόθεση για το περιβάλλον.
“Τα θέματα δεν είναι από στρατιωτικά πλοία κυρίως αλλά κυρίως με υπερήχους από τα υποβρύχια ή drones” ανέφερε ο κ. Βαρελίδης.
Επανέλαβε, δε ο κ. Σκυλακάκης, σε σχέση με την ‘συμπόρευση” σεισμικών ερευνών και δράσεων προστασίας θαλασσών ότι δεν συμπίπτουν οι περιοχές των πάρκων με αυτές των σεισμικών ερευνών. “Στο Ιόνιο θα είναι πολύ σημαντικό και πιο ευρύ. Στο θέμα των ερευνών τιμούμε τις δεσμεύσεις μας” τόνισε ο κ. Σκυλακάκης. ‘Το φυσικό αέριο δε θα είναι για πάντα. είναι η τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα σε σχέση με την αξιοποίηση πόρων” τόνισε.
Οι δεσμεύσεις
Να σημειωθεί ότι τις βασικότερες δεσμεύσεις (commitments) της Ελλάδας για την προστασία των θαλασσών ανακοίνωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, στην έναρξη των εργασιών του 9ου “Our Ocean Conference” (OOC), που φιλοξενείται στην Αθήνα (16-17/4).
Ο Υπουργός, ανακοίνωσε πως η Ελλάδα λαμβάνει 21 δεσμεύσεις, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 800 εκατ. δολαρίων, οι οποίες καλύπτουν και τους έξι βασικούς θεματικούς τομείς της Διάσκεψης, δηλαδή: 1. Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές, 2. Βιώσιμη γαλάζια οικονομία, 3. Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, 4. Ναυτική Ασφάλεια, 5. Βιώσιμη αλιεία και 6. Θαλάσσια ρύπανση.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπογραμμίζοντας τη συνεισφορά των ωκεανών και των θαλασσών στη ρύθμιση του κλίματος και στη διασφάλιση της επιβίωσης μας στον πλανήτη, τόνισε πως πρέπει να ληφθούν, άμεσα, μέτρα για την προστασία τους.
«Η κλιματική αλλαγή, αλλά και η θαλάσσια ρύπανση, κυρίως από πλαστικά, και η μη βιώσιμη θαλάσσια μεταφορά, καθώς επίσης η ανεξέλεγκτη αλιεία, οδηγούν στην καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος και στην απώλεια της μοναδικής βιοποικιλότητας»,επισήμανε χαρακτηριστικά ο κ. Σκυλακάκης, για να προσθέσει: «Με το “9ο Our Ocean Conference” επιδιώκουμε να κρατήσουμε την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην κορυφή της παγκόσμιας, πολιτικής ατζέντας».
Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στην επιτυχημένη προσπάθεια διπλασιασμού -τα 30 τελευταία χρόνια-του πληθυσμού θαλάσσιων χελωνών στη χώρα μας, επισημαίνοντας την αναγκαιότητα για περισσότερες δράσεις σε αυτήν την κατεύθυνση. «Σήμερα, οι θαλάσσιες χελώνες υπάρχουν σε όλες μας τις θάλασσες ως σύμβολο της νέας μας περιβαλλοντικής προσπάθειας, την οποία πρέπει να ακολουθήσουμε και στο μέλλον» σημείωσε ο κ. Σκυλακάκης.
Στη συνέχεια, μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Πέτρο Βαρελίδη, συμμετείχαν σε ειδική εκδήλωση, όπου και εξειδικεύτηκαν μερικές από τις δεσμεύσεις της χώρας μας για τη διάσωση των θαλασσών.
Ειδικότερα, στις δεσμεύσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο και χρηματοδοτεί το OOC-9 συμπεριλαμβάνονται, οι εξής:
1. Απαγόρευση της μηχανότρατας σε όλες τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές έως το 2030, ξεκινώντας από τα Θαλάσσια Εθνικά Πάρκα έως το 2026.
2. Διεύρυνση του δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών της Ελλάδας για την επίτευξη του στόχου του 30% έως το 2024.
3. Καθιέρωση εθνικού συστήματος παρακολούθησης και επιτήρησης των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών
4. Χαρτογράφηση θαλάσσιων οικοτόπων των ελληνικών Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών
5. Δράση για τον εντοπισμό θαλάσσιων οικοτόπων, μεταναστευτικών διαδρομών και περιοχών αναζήτησης τροφής θαλάσσιων χελωνών και ανάπτυξη ψηφιακού Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS) για τον μετριασμό των επιπτώσεων της αλιείας στις θαλάσσιες χελώνες
6. Ανάπτυξη ειδικού προγράμματος μέτρων για την επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης στο θαλάσσιο περιβάλλον τεσσάρων συγκεκριμένων θαλάσσιων περιοχών: Κορινθιακός, Θερμαϊκός, Σαρωνικός και Παγασητικός Κόλπος
7. Εφαρμογή ψηφιακών τεχνικών και συνδυασμένων μεθόδων μέτρησης για τη βελτίωση της παρακολούθησης και επιθεώρησης της θαλάσσιας ρύπανσης
8. Παρακολούθηση παράκτιων και θαλάσσιων υδάτων, μέσω τηλεπισκόπησης, για την αντιμετώπιση θαλάσσιων, οικολογικών φαινομένων
9. Διαχείριση και χωροταξικός σχεδιασμός των ελληνικών Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών
10. Μέχρι το 2030 τουλάχιστον 12 λιμένες θα είναι εξοπλισμένοι με υποδομές παροχής ηλεκτρικής ενέργειας για τις θαλάσσιες μεταφορές (cold ironing).
11. Έως το 2030, μείωση κατά 50% των πλαστικών απορριμμάτων και των μικροπλαστικών κατά 30%, σε σύγκριση με το 2019
12. Αποκατάσταση του 30% συγκεκριμένων τύπων θαλάσσιων, οικοτόπων έως το 2030, με αύξηση του επιπέδου προστασίας των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, με αύξηση του μεγέθους τους και με οριζόντια μέτρα
13. Καθιέρωση συστήματος παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης διερχόμενων πλοίων για την έγκαιρη αναγνώριση μεγάλων, θαλάσσιων θηλαστικών, ώστε τα πλοία που βρίσκονται στα ελληνικά χωρικά ύδατα να επιβραδύνουν και να αποφύγουν τη σύγκρουση με αυτά στην περιοχή μεταξύ Κυθήρων, ακρωτηρίου Ταινάρου και ακρωτηρίου Μαλέα.
Ο τουρισμός
Στο μεταξύ η Υπουργός Τουρισμού κα Όλγα Κεφαλογιάννη μιλώντας στην 9η Διεθνή Διάσκεψη "Our Ocean Conference" (OCC-9), στο πάνελ "Sustainable Tourism- Sustainable Blue Economy”, η κα Κεφαλογιάννη, αναφέρθηκε στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα στο Παρατηρητήριο για τον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό στη Μεσόγειο, στην αναβάθμιση των τουριστικών λιμένων με όρους εξοικονόμησης ενέργειας και προσβασιμότητας, στον καταδυτικό τουρισμό αλλά και στην προσβασιμότητα στις παραλίες για όλους.
Η υπουργός Τουρισμού πρόσθεσε ότι μέλημά της ελληνικής κυβέρνησης και του Υπουργείου Τουρισμού είναι η ανάπτυξη των ειδικών μορφών τουρισμού και η ανάληψη πρωτοβουλιών με στόχο την προσφορά εμπειριών υψηλής ποιότητας στον επισκέπτη, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ακόμα, αναφέρθηκε στην εξαγγελία του Πρωθυπουργού, που από το βήμα της Διεθνούς Διάσκεψης, γνωστοποίησε ότι η Ελλάδα εξασφάλισε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για το Ταμείο Απανθρακοποίησης (Decarbonization Fund) για τα νησιά, αλλά και στις πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης να θεσπίσει ένα ειδικό καθεστώς για 200 παραλίες σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της χώρας, όπου θα εμποδίζεται κάθε εμπορική εκμετάλλευση.
Σε ερώτηση που της τέθηκε αναφορικά με τη συμβολή του τουρισμού κρουαζιέρας σε σχέση με τις προτεραιότητες του 9ου Our Ocean Conference, η Υπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα με εκτεταμένη ακτογραμμή και μεγάλο αριθμό νησιών, αρκετά διαφορετικά το ένα από το άλλο, με συνεχώς αυξανόμενη ροή τουριστών κρουαζιέρας.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά: «Επιβάλλεται να διευρύνουμε αυτές τις ευκαιρίες κρουαζιέρας με βιώσιμο τρόπο, παρέχοντας ποιότητα εμπειρίας σε διάφορους τύπους προορισμών, διασφαλίζοντας παράλληλα την ταυτότητα και τη λειτουργία τους, καθώς και διασφαλίζοντας την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς».
Στο ίδιο ζήτημα, σημείωσε ότι η χώρα μας έχει ως στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών και τη θέσπιση κανόνων για τη διάχυση ευκαιριών για πιθανούς νέους τόπους ενδιαφέροντος για προσέλκυση κρουαζιέρας αλλά και τη δημιουργία ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου για την κρουαζιέρα και τη διαχείρισή της, ως μέρος του εθνικού σχεδίου για την τουριστική ανάπτυξη.
Για το συγκεκριμένο ζήτημα, η Υπουργός Τουρισμού επεσήμανε ότι «η αγορά κρουαζιέρας θα πρέπει να επιδιώκει συνεργατικά την διάχυση των προορισμών και να την προωθεί. Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη μας ότι ο σύγχρονος τουρίστας έχει πλέον ειδικά ενδιαφέροντα, ισχυρή περιβαλλοντική και πολιτιστική συνείδηση και αναζητά ποιότητα και ποικιλομορφία στην ταξιδιωτική εμπειρία».
Κλείνοντας, η κα Κεφαλογιάννη αναφέρθηκε στα Gr-Eco Islands, με αφορμή την επίσκεψη της στην Τήλο με τον Πρωθυπουργό, και σημείωσε ότι η τοπική κοινωνία έχει ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς το νησί ανακυκλώνει το 90% των απορριμμάτων, ενώ έκανε μνεία και στη Χάλκη όπου παράγεται ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταϊκό πάρκο που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες κατοίκων και επισκεπτών.
Στη συνέχεια, η Υπουργός Τουρισμού παραβρέθηκε σε γεύμα με την παρουσία της Α.Ε. Πρίγκηπα Αλβέρτο του Μονακό και άλλων αξιωματούχων. Στη διάρκεια της ομιλίας της ανέλυσε τη στρατηγική της χώρας μας για τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου για τον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό στη Μεσόγειο και επεσήμανε τον θετικό αντίκτυπο που θα έχει η συλλογή δεδομένων και η ανάλυση τους για την εφαρμογή βιώσιμων πολιτικών στον τουρισμό τα επόμενα χρόνια.
Η κα Κεφαλογιάννη δήλωσε χαρακτηριστικά: «Μέσα από ένα πλέγμα δράσεων και πολιτικών, δημιουργούμε τις συνθήκες για μία νέα αρχή για τον ελληνικό τουρισμό. Στόχος μας είναι η βιωσιμότητα των προορισμών και του τουριστικού προϊόντος εστιάζοντας στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, στα ποιοτικά στοιχεία και θεσπίζοντας κανόνες περιβαλλοντικής προστασίας».
