Στο αφήγημα των αγροτικών φωτοβολταϊκών έχουν επενδυθεί πολλές προσδοκίες και πολλά εκατομμύρια, τα περισσότερα εκ των οποίων εξαϋλώθηκαν χωρίς να γίνουν ποτέ έργα.
Ανύπαρκτος σχεδιασμός, λανθασμένες επενδυτικές αποφάσεις, άγνοια, επιτήδειοι μελετητές, ένα κοκτέιλ κερδοσκοπίας χαρακτηρίζει το κεφάλαιο agrivoltaics τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, με λίγους κερδισμένους και πάρα πολλούς χαμένους.
Τώρα η κουβέντα ανάβει ξανά, καθώς η κυβέρνηση εντάσσει στο πακέτο μείωσης του ενεργειακού κόστος των αγροτών και την ένταξη τους στο πρόγραμμα «Απόλλων».
Είναι το φιλόδοξο πρόγραμμα συμψηφισμού της κατανάλωσης με παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά που είχε ανακοινωθεί το περασμένο Σεπτέμβριο από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με αποδέκτες τους Δήμους και προϋπολογισμό 120 εκατ ευρώ.
Τώρα σε αυτό μπαίνουν και αγρότες. Τις ανακοινώσεις θα κάνει σήμερα από τη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της έκθεσης Agrotica ο υπουργός Θόδωρος Σκυλακάκης, με τις πληροφορίες να μιλούν για 3 κατηγορίες αγροτών, που θα μπορούν να ενταχθούν στο «Απόλλων», και οι οποίοι προφανώς έχουν την οικονομική δυνατότητα ή βρίσκονται ήδη στο παιχνίδι των φωτοβολταϊκών.
Ποιο είναι το κίνητρο; Ο συμψηφισμός, μέσω virtual net-billing, σημαντικού ποσοστού της κατανάλωσης των αγροτών με την παραγωγή φωτοβολταϊκών με μπαταρίες. Έτσι, θα μειωθεί ο λογαριασμός τους στο ρεύμα.
Ένταξη στο σχέδιο Απόλλων
Τι προϋποθέτει η ένταξή τους; Καταρχήν, μια ομαδοποίηση ανά Περιφέρεια των αγροτικών περιοχών, ανάλυση του προφίλ κατανάλωσης των υποψηφίων δικαιούχων, ώστε να διαστασιολογηθεί το απαιτούμενο χαρτοφυλάκιο φωτοβολταϊκών και φυσικά διενέργεια ξεχωριστών διαγωνισμών.
Τι θα αφορούν οι διαγωνισμοί; Ώριμα φωτοβολταϊκά πάρκα με μπαταρίες (επιπλέον όσων προβλέπει ο αρχικός «Απόλλων»), τα οποία θα κλειδώσουν 20ετή ταρίφα, ώστε με την παραγωγή τους να απομειώνονται οι λογαριασμοί των αγροτών- παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας.
Στις σημερινές ανακοινώσεις θα διευκρινιστεί ποιες κατηγορίες αφορά το πρόγραμμα, πως θα δουλέψει, τι αλλά κίνητρα θα περιλαμβάνει και γενικώς το υπόβαθρο και το σκεπτικό πάνω στο οποίο στηρίζεται η πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ για μείωση του ενεργειακού κόστους του αγροτικού πληθυσμού.
Το πρόγραμμα που είχε ανακοινωθεί το Σεπτέμβριο προέβλεπε επιδοτήσεις ύψους 120 εκατ. ευρώ με στόχο οι Δήμοι της χώρας να παράγουν τη δική τους φθηνή ενέργεια και να καλύπτουν με αυτή τις ενεργειακές των ευάλωτων νοικοκυριών - δημοτών τους. Το μπάτζετ αφορούσε επενδύσεις σε 11 φωτοβολταϊκά πάρκα, συνολικής ισχύος 1,1 GW με μπαταρίες συνολικής χωρητικότητας 1,1 GWh.
Η παραγόμενη αυτή ενέργεια θα κάλυπτε το 50% της κατανάλωσης των Δήμων (κτίρια, αντλιοστάσια, οδοφωτισμός), των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων/Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ). Καθώς επίσης το 90% της κατανάλωσης των ευάλωτων νοικοκυριών που διαμένουν στους ΟΤΑ, οι οποίοι θα συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Το συνολικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους ωφελούμενους μετά τον συμψηφισμό, είχε εκτιμηθεί ότι θα μειώνονταν ετησίως κατά 150 εκατ. ευρώ.
Τώρα, αυτό ακριβώς το μέτρο επεκτείνεται και στους αγρότες, οι οποίοι εκτιμάται ότι αντιμετωπίζουν την υπόθεση φωτοβολταϊκά, πιο ώριμα σε σχέση με τον ενθουσιασμό των αρχών της δεκαετίας του 2010.
Τότε που ένας εκρηκτικός συνδυασμός από έλλειψη ίδιων κεφαλαίων, άρνηση των τραπεζών να ρίξουν χρήμα στον συγκεκριμένο τομέα, υψηλά επιτόκια και μια φάμπρικα μελετητών, οδήγησε στο απόλυτο αδιέξοδο και την απώλεια πολλών εκατομμυρίων.
Η ανησυχία ότι θα μπορούσε να επαναληφθεί το ίδιο λάθος δεν είναι αβάσιμη, κρίνοντας από την υπερθέρμανση της αγοράς φωτοβολταϊκών, αλλά και το γεγονός ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να ποντάρει στις ΑΠΕ για τη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών, οι οποίοι δεν είναι εξοικειωμένοι με το αντικείμενο. Το γεγονός ότι κατά το παρελθόν είναι πολλοί εκείνοι που πλούτισαν σε βάρος της άγνοιας των αγροτών, προβληματίζει.
Την αρχή έκανε το Γενάρη ο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης, όταν συμπεριέλαβε σε νομοσχέδιο τη δυνατότητα σε αγρότες να επενδύσουν ξανά σε φωτοβολταϊκά, ισχύος μικρότερα ή ίσα του 1 MW και μάλιστα σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμπεριλαμβανομένων και περιοχών της Αττικής.
Στο νομοθέτημα αυτό επιχειρείται ένας «συγκερασμός μεταξύ αφενός της γεωργικής δραστηριότητας, αφετέρου της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σταθμών, σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, προκειμένου να αξιοποιηθούν στο έπακρο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των εν λόγω περιοχών και για τις δύο δραστηριότητες, σύμφωνα με τις σύγχρονες τάσεις».
Και προβλέπεται ότι η ανάπτυξη φωτοβολταϊκών, στα οποία χορηγούνται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης, δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,8% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας.
Σε μια περίοδο δηλαδή που οι αιτήσεις στον ΑΔΜΗΕ έχουν φτάσει σε εξωπραγματικά επίπεδα, στην ουρά για να πάρουν προσφορά σύνδεσης περιμένουν κοντά στα 42 GW (κυρίως φωτοβολταϊκά) και όλα δείχνουν ότι οδηγούμαστε σε μια νέα φούσκα, η κυβέρνηση θεωρεί ότι οι αγρότες δεν πρέπει να μείνουν έξω από το παιχνίδι.
Και ενώ η συζήτηση διεθνώς είναι πώς θα αυξήσουμε τα παραγόμενα διατροφικά προϊόντα, δύο υπουργεία τους παρέχουν κίνητρα για να «φυτέψουν» ξανά πάνελ σε πολύ καλά χωράφια ανά την Ελλάδα.
