Οι προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης της χώρας είναι πιθανό να επιδεινωθούν, όπως επισημαίνει ο ο ΟΟΣΑ στο Economy Outlook που έδωσε χθες στη δημοσιότητα με τα ρίσκα να εντοπίζονται στις περιπτώσεις καθυστέρησης της εφαρμογής των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επίσης, όπως αναφέρει η δημογραφική αλλαγή και η κλιματική αλλαγή θα αυξήσουν τις πιέσεις στις εγχώριες δαπάνες, την ώρα που περισσότερες δημόσιες επενδύσεις θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τον εθνικό προϋπολογισμό, μετά το τέλος του Σχεδίου Ανάκαμψης το 2026.
Ειδικότερα, οι προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης της χώρας είναι πιθανό να επιδεινωθούν, όπως επισημαίνει ο οργανισμός, σε περίπτωση καθυστέρησης της εφαρμογής των στόχων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ειδικότερα, ο ΟΟΣΑ εστιάζει σε τρεις βασικούς κινδύνους και συγκεκριμένα σε πιθανές καθυστερήσεις στην εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0. που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την προγραμματισμένη αύξηση των επενδύσεων, σε μια πιθανή αύξηση των μισθών που θα ξεπεράσει συστηματικά την αύξηση της παραγωγικότητας και μπορεί να αποδυναμώσει τις εξαγωγές, αλλά και στα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι περσινές πλημμύρες στην Θεσσαλία, που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την εγχώρια ζήτηση.
Παράλληλα, τονίζει ότι η προτεραιότητα δεν θα πρέπει να είναι άλλη από τη διατήρηση της πτωτικής πορείας του χρέους μέσα από την επίτευξη υψηλών πλεονασμάτων, τη στιγμή ιδίως που το κόστος του δημογραφικού και οι επενδυτικές ανάγκες αναμένεται να ενισχύσουν τις πιέσεις που θα αναδυθούν στο μέλλον σε σχέση με τις κρατικές δαπάνες.
Μάλιστα, όπως αναφέρει, τα κρατικά ταμεία θα πιεστούν παραπάνω από το 2026 και μετά, οπότε, λόγω της λήξης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα χρειαστεί να εκταμιεύουν μεγαλύτερα ποσά για τη χρηματοδότηση των δημόσιων δαπανών. Επομένως, η μεγαλύτερη αποδοτικότητα των δημοσίων δαπανών και η ενίσχυση της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης και των επενδύσεων αναμένεται να στηρίξουν την αναπτυξιακή τροχιά και τα κεφάλαια, ενώ θα συμβάλουν και στην επίτευξη σταθερών πλεονασμάτων.
Δημοσιονομικά
Τα αυξανόμενα έσοδα, που αντανακλούν την υψηλή ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ, τη βελτιωμένη είσπραξη φόρων και το νέο τέλος κρουαζιέρας, θα συμβάλουν στη διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, παρά τις πρόσθετες δαπάνες και τις περικοπές φόρων. Το πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ το 2025 και το 2026 θα συμβάλει σε περαιτέρω μείωση του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ στο 148,1% το 2026 (ορισμός του Μάαστριχτ), αναφέρει η μελέτη του ΟΟΣΑ.
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση του ΟΟΣΑ, ο περιορισμός των φορολογικών δαπανών, κυρίως σε ό,τι αφορά στα ορυκτά καύσιμα, και η συνέχιση των προσπαθειών για πάταξη της φοροδιαφυγής αναμένεται να αυξήσουν τα έσοδα και να δημιουργήσουν μεγαλύτερο περιθώριο για μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων για τους χαμηλόμισθους, ενθαρρύνοντας παράλληλα την αύξηση της απασχόλησης.
Παρεμβάσεις για τις φυσικές καταστροφές
Στο μεταξύ, με βάση τον κατατεθειμένο Προϋπολογισμό 2025,, εφαρμόζεται πλήθος παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από τις φυσικές καταστροφές, οι οποίες έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής. Οι κυριότερες παρεμβάσεις είναι οι εξής:
- αύξηση από το 2025 του ποσοστού μείωσης του ΕΝΦΙΑ από 10% σε 20% για κατοικίες φυσικών προσώπων που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές με φορολογητέα αξία έως 500.000 ευρώ. Οι κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των 500.000 ευρώ συνεχίζουν να έχουν έκπτωση 10%, όπως ίσχυε από 01.01.2024, χωρίς ωστόσο να αποζημιώνονται σε περίπτωση φυσικής καταστροφής μετά από την 01η.6.2025,
- κυμαινόμενη αύξηση από 0,5 ευρώ έως 5 ευρώ του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, από 01.01.2025, αναλόγως της κατηγορίας των ξενοδοχείων και καταλυμάτων, κατά τους μήνες από Απρίλιο έως Οκτώβριο και επέκταση κατά έναν μήνα (Μάρτιο) της περιόδου εφαρμογής του χαμηλού τέλους. Το ετήσιο όφελος από την εν λόγω μεταβολή υπολογίζεται σε 203 εκατ. ευρώ,
- υποχρέωση ασφάλισης για φυσικές καταστροφές: (α) από 01.6.2025 των επιχειρήσεων με κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ και (β) από 01.01.2025 των οχημάτων ιδιωτικής και επαγγελματικής χρήσης, με την ανανέωση ή τη σύναψη νέου ασφαλιστήριου συμβολαίου και
- συνέχιση της συμβασιοποίησης σχεδόν του συνόλου των έργων του «ΑΙΓΙΣ», ύψους 2,1 δισ. ευρώ και υλοποίηση του μεγαλύτερου μέρους των προγραμμάτων Anti-nero I και ΙΙ καθώς και του προγράμματος προστασίας δασών Anti-nero III, συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ περίπου.
Τέλος, επιταχύνονται περαιτέρω οι πληρωμές στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής και παράλληλα, συνεχίζεται η καταβολή των αποζημιώσεων μέσω του ΕΛΓΑ για την αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών που προκάλεσε η πλημμύρα “Daniel”, ιδίως στη Θεσσαλία, με διάθεση ποσού άνω των 600 εκατ. ευρώ εντός του τελευταίου τριμήνου του 2023 και κατά τη διάρκεια του 2024.
Επιπροσθέτως, από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων χρηματοδοτούνται έργα υποδομών στη Θεσσαλία σχετιζόμενα με το οδικό δίκτυο και τον σιδηρόδρομο, ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, ενώ προβλέπεται νέο πρόγραμμα έργων ορεινής υδρονομίας, με προϋπολογισμό ύψους 200 εκατ. ευρώ από το ΑΠΔΕ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τα ανωτέρω είναι συμπληρωματικά των έργων που υλοποιούν οι ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού καθώς και των λοιπών σχετικών έργων που προβλέπονται στο ΑΠΔΕ.
Σημειώνεται ότι με +2,2% θα ενισχυθεί η ελληνική οικονομία το 2025 και με +2,5% κατά το 2026, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ, χάρη στην υποστήριξη που θα παρέχει στην κατανάλωση η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και η ενίσχυση του κατώτατου μισθού, παρά το εν γένει συγκρατημένο κλίμα στην αγορά εργασίας. Την ίδια ώρα ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,3% το 2024,προβλέπει ο ΟΟΣΑ στο Economy Outlook που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα.
Ως προς το δημόσιο χρέος, το πρωτογενές πλεόνασμα θα κινηθεί, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, στο 2,4% για το 2025 και το 2026, πράγμα που θα συμβάλει στην μείωση του χρέους στο 150% και το 148,1% του ΑΕΠ για τα δύο έτη, αντίστοιχα. Όσο για τη φετινή χρονιά, το ανάλογο ποσοστό φαίνεται πως διαμορφώνεται στα 157,3% του ΑΕΠ.
