Εξετάζοντας τα θέματα της κλιματικής αλλαγής το 2025, η μεγάλη πρόκληση είναι σαφής - η άρνηση της κλιματικής αλλαγής.
Σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες ο Ντόναλντ Τραμπ θα ορκιστεί για δεύτερη φορά πρόεδρος των ΗΠΑ.
Αυτά είναι κακά νέα για τον παγκόσμιο συντονισμό της πολιτικής για το κλίμα.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα δώσει προτεραιότητα στην παραγωγή ορυκτών καυσίμων, θα μειώσει τις ομοσπονδιακές περιβαλλοντικές προστασίες, θα αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, θα ανατρέψει τη δέσμευση των ΗΠΑ για διεθνή μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και, όπου είναι δυνατόν, θα αναιρέσει μεγάλο μέρος της προόδου γύρω από τη δράση για το κλίμα που ξεκίνησε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.
Αυτό είχε ήδη αντίκτυπο καθώς έκανε πιο δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα COP29 τον περασμένο Νοέμβριο στο Αζερμπαϊτζάν.
Για παράδειγμα, ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος είναι μεγάλος υποστηρικτής του Τραμπ, ισχυρίζεται ότι η κλιματική αλλαγή είναι "ένα ψέμα που ονειρεύτηκαν οι σοσιαλιστές".
Η εκλογή του κ. Τραμπ τον Νοέμβριο τον ενθάρρυνε τόσο πολύ που απέσυρε τους διαπραγματευτές της χώρας του για το κλίμα από την COP29 και τους διέταξε να επιστρέψουν στο Αζερμπαϊτζάν μετά την έναρξη των συνομιλιών.
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος κατά κεφαλήν παράγοντας εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο.
Ιστορικά, είναι υπεύθυνη για σημαντικά περισσότερα από τα αέρια του θερμοκηπίου που σήμερα είναι παγιδευμένα στην ατμόσφαιρα και θερμαίνουν τον πλανήτη από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη Γη.
Οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δεν θα μειωθούν και ο παγκόσμιος συντονισμός της δράσης για το κλίμα θα αποδυναμωθεί σημαντικά το 2025, εάν οι ΗΠΑ δεν συνεργαστούν.
Ο κ. Τραμπ έχει ήδη καταστήσει απολύτως σαφές ότι δεν πρόκειται να συμμορφωθεί.
Αντ' αυτού, ο μεγαλύτερος αποδιοργανωτής που εξελέγη ποτέ Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών σκοπεύει να περάσει τα επόμενα τέσσερα χρόνια σχεδιάζοντας αυτό που θεωρεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ, επεκτείνοντας τη φθηνή παραγωγή πετρελαίου και χαλαρώνοντας τους αμερικανικούς κανονισμούς για το κλίμα.
Αντλήστε όλο και περισσότερα ορυκτά καύσιμα και φυσικό αέριο από το έδαφος για να "κάνετε την Αμερική Μεγάλη Ξανά" έχει πει.
Είναι αξιοσημείωτο ότι σήμερα που είναι πλέον γνωστό πώς τα ορυκτά καύσιμα αποσταθεροποιούν το κλίμα, το "drill baby drill" θα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ενεργειακής πολιτικής των ΗΠΑ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Υπάρχει σημαντικά μικρότερη πιθανότητα να πείσουμε άλλες μεγάλες χώρες που εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου να δεσμευτούν σε πολύ δύσκολες και δαπανηρές ανατροπές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, εάν οι ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος και πιο επιθετικός οικονομικός ανταγωνιστής στον κόσμο, δεν καθίσουν καν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η πλειοψηφία του αμερικανικού κοινού ψήφισε τον Ντόναλντ Τραμπ και η δυναμική για το κλίμα μπορεί να αλλάξει και στην Ιρλανδία.
Αυτό προκύπτει από τα ευρήματα του Exit Poll μετά τις γενικές εκλογές στα τέλη Νοεμβρίου.
Οι Ιρλανδοί ψηφοφόροι ρωτήθηκαν αν η κλιματική αλλαγή επηρέασε την ψήφο τους.
Συγκεκριμένα, ρωτήθηκαν αν θεωρούν ότι οι δράσεις για το κλίμα που ακολούθησε η απερχόμενη κυβέρνηση, στην οποία συμμετείχε και το Κόμμα των Πρασίνων, ήταν πολύ λίγες, πάρα πολλές ή περίπου σωστές.
Συνολικά το 51% δήλωσε ότι η κυβέρνηση δεν έκανε αρκετά για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής όσο βρισκόταν στην εξουσία.
Ωστόσο, στο ίδιο Exit Poll, μόνο το 4% των Ιρλανδών ψηφοφόρων δήλωσε ότι η πολιτική για το κλίμα επηρέασε την ψήφο τους.
Έτσι, οι μισοί Ιρλανδοί ψηφοφόροι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση απέτυχε στην πολιτική για το κλίμα τα τελευταία 4,5 χρόνια.
Ωστόσο, για τη συντριπτική πλειοψηφία- 24 στους 25 ψηφοφόρους- η αποτυχία αυτή δεν ήταν αρκετά σημαντική ώστε να επηρεάσει την ψήφο τους.
Έτσι, το βασικό μήνυμα των γενικών εκλογών είναι ότι, συνολικά, δεν έχει σημασία για το ιρλανδικό εκλογικό σώμα αν η κυβέρνηση αποτύχει ή επιτύχει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι που εξέλεξαν τον κ. Τραμπ είχαν προφανώς παρόμοια άποψη.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί ή Ιρλανδοί δεν ενδιαφέρονται για την κλιματική αλλαγή. Προφανώς, νοιάζονται.
Απλώς, αυτή τη στιγμή κανείς από τους δύο δεν πιστεύει ότι η πολιτική για την κλιματική αλλαγή αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας.
Αυτή είναι η βασική αιτία της απογοήτευσης σχετικά με τη δράση για το κλίμα σε πολλούς κύκλους αυτή τη στιγμή.
Το 2024, ο κόσμος μόλις βίωσε μια χρονιά γεμάτη καταστροφές δισεκατομμυρίων δολαρίων που σχετίζονται με το κλίμα, όταν καταρρίφθηκαν επανειλημμένα τα παγκόσμια ρεκόρ θερμοκρασίας.
Γεγονότα όπως ο τυφώνας κατηγορίας 5 στον Ατλαντικό.
Ένας πρωτοφανής χειμερινός καύσωνας στην Ανταρκτική με θερμοκρασίες 28C πάνω από το κανονικό.
Πλημμύρες και καταστροφές βιβλικών διαστάσεων στην περιοχή της Βαλένθια στην Ισπανία, όπου έπεσε βροχή ενός έτους μέσα σε λίγες ώρες. Αυτό στοίχισε τη ζωή σε 224 ανθρώπους και κατέστρεψε τα μέσα διαβίωσης χιλιάδων άλλων.
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι αγνοεί το κλιματικό χάος.
Όλοι είτε το έχουν δει, είτε το έχουν ακούσει, είτε το έχουν διαβάσει σε αναρίθμητες αναφορές για ακραία καιρικά φαινόμενα κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, αλλά και πολύ νωρίτερα.
Πρωτοφανείς καύσωνες, ξηρασίες, πλημμύρες, πυρκαγιές, ακραίες καταιγίδες και καταστροφικοί τυφώνες. Αυτά είναι καθημερινά νέα.
Όλοι γνωρίζουμε επίσης ότι αυτά τα ακραία φαινόμενα συμβαίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση από ποτέ άλλοτε.
Ωστόσο, για κάποιο λόγο, οι άνθρωποι φαίνονται διατεθειμένοι να το βάλουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους και να συνεχίσουν να μην το σκέφτονται.
Αν σταματούσαμε να εκπέμπουμε όλα τα αέρια του θερμοκηπίου, το παγκόσμιο κλίμα θα συνέχιζε να θερμαίνεται και η στάθμη της θάλασσας θα συνέχιζε να ανεβαίνει για αρκετές εκατοντάδες χρόνια. Τόσος χρόνος θα χρειαζόταν για να διαλυθούν τα αέρια του θερμοκηπίου που έχουμε ήδη εκπέμψει και τώρα βρίσκονται παγιδευμένα στην ατμόσφαιρά μας.
Λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, υπάρχει τουλάχιστον 10% περισσότερη υγρασία στην ατμόσφαιρα σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Δεν χρειάζεται να κοιτάξει κανείς τόσο μακριά όσο η Βαλένθια στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου για να καταλάβει τι σημαίνει αυτό.
Το ίδιο συνέβη και στο Κίλιμπεγκς στην Ιρλανδία, όταν καταρρακτώδεις βροχές προκάλεσαν πλημμύρες ύψους 1,2 μέτρων και μετέτρεψαν τους δρόμους σε ποτάμια, ενώ κατέστρεψαν σπίτια και επιχειρήσεις.
Βρισκόμαστε στη δίνη μιας παγκόσμιας κλιματικής έκτακτης ανάγκης.
Υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση πανικού σχετικά με το πόσο δύσκολο θα είναι να διατηρηθεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Ωστόσο, είναι σαφές ότι τόσο εδώ όσο και στο εξωτερικό έχει παρεισφρήσει ένα είδος εφησυχασμού σχετικά με το θέμα.
Τον περασμένο Νοέμβριο, οι Πρεσβυτεροι, η ανεξάρτητη ομάδα παγκόσμιων ηγετών που συστάθηκε από τον Νέλσον Μαντέλα και στην οποία συμμετέχει η Μαίρη Ρόμπινσον η οποία εργάζεται για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και έναν βιώσιμο πλανήτη, δημοσίευσαν μια ανοιχτή επιστολή.
Τόνισαν ότι η γεωπολιτική κατάσταση έχει αλλάξει τόσο πολύ που είναι πλέον όλο και πιο δύσκολο να συμφωνήσουν οι χώρες σε μια κοινή πορεία προς τα εμπρός για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η αναζήτηση συναίνεσης και συμφωνίας, η οποία αποτελούσε πάντα το μεγάλο πλεονέκτημα της διαδικασίας των συνομιλιών για το κλίμα της COP, μπορεί ίσως να γίνει η μεγαλύτερη αδυναμία της.
Η προσπάθεια να επιτευχθεί συναίνεση από χώρες που γυρίζουν την πλάτη τους στην κλιματική αλλαγή και δεν ενδιαφέρονται για συμβιβασμό, απλώς θα επιβραδύνει την πρόοδο, ενώ υπάρχει τόσο επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθούν οι δράσεις.
Οι Πρεσβύτεροι λένε ότι είναι καιρός να σταματήσουμε να προσπαθούμε να συνάψουμε νέες παγκόσμιες συμφωνίες για τη δράση για το κλίμα, αλλά να επικεντρωθούμε στο να αναγκάσουμε όλες τις χώρες να ανταποκριθούν επειγόντως στις δεσμεύσεις που έχουν ήδη υπογράψει για τη δράση για το κλίμα και να τις τηρήσουν.
Δεδομένης της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε σήμερα, είναι πολύ πιθανό η έκκληση για μεταρρύθμιση της παγκόσμιας πολιτικής για το κλίμα, όπως την προτρέπουν οι Πρεσβυτεροι, να αυξηθεί κατά τη διάρκεια του 2025.
Πράγματι, αν, όπως φαίνεται πιθανό μετά την ορκωμοσία του, ο Ντόναλντ Τραμπ προχωρήσει με την καταστροφική ατζέντα του για την πολιτική του για το κλίμα, τότε η μεταρρύθμιση των COP για το κλίμα θα μπορούσε να είναι η πιο αποτελεσματική απάντηση στην απογοήτευση που προκάλεσε η εκλογή του στους οικολόγους και τους ακτιβιστές για το κλίμα.
Πηγή: ΕΡΤ
