του Γιώργου Αλεξάκη
Με μια δήλωση που αφήνει κενά σε σχέση με απτές δεσμεύσεις για το κλίμα, αλλά με προσήλωση στους βασικούς στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού η Σύνοδος των 20 ισχυρότερων οικονομιών παγκοσμίως δίνει σκυτάλη στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στη Γλασκώβη, την COP 26, όπου θα μετάσχει και Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα, που έχει υιοθετήσει φιλόδοξους στόχους σε σχέση με την απανθρακοποίηση (μέχρι το 2028 θα κλείσουν τα λιγνιτικά εργοστάσια) αντιπροσωπεύει το 2% των εκπομπών της ΕΕ και βέβαια υιοθετεί τη δέσμευση της ΕΕ για μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050.
Οι ηχηρές απουσίες
Υπενθυμίζεται ότι στην Ομάδα των 20 πιο ισχυρών οικονομιών του κόσμου ανήκουν μεταξύ άλλων Βραζιλία, η Κίνα, η Ινδία, η Γερμανία και η ΗΠΑ, ομάδα κρατών που ευθύνεται για το περίπου 80% των αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως.
Η Κίνα, οι ΗΠΑ, τα κράτη μέλη της ΕΕ και η Ινδία εκπέμπουν άνω του 60% των ρύπων. Αίσθηση προκαλεί ότι από τη σύνοδο θα λείπουν ηγέτες κρατών με βαρύ αποτύπωμα στο κλίμα όπως η Ρωσία, η Κίνα, το Μεξικό, η Βραζιλία, η Ιαπωνία, η Ν. Αφρική. Αναμένεται να παραστούν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, η απερχόμενη καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, o πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι κ.λπ.
Ναι μεν αλλά….
Όπως, πάντως, ανέφεραν στην Τελική Διακήρυξη οι ηγέτες των G20 «παραμένουν προσηλωμένοι στον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού να διατηρηθεί η παγκόσμια μέση αύξηση της θερμοκρασίας πολύ κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου και θα συνεχίσουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό της σε 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα».
«Αναγνωρίζουμε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον 1,5 βαθμό Κελσίου είναι πολύ λιγότερες σε σχέση με τους 2 βαθμούς. Η διατήρηση του 1,5 βαθμού Κελσίου σύντομα απαιτεί ουσιαστικές και αποτελεσματικές ενέργειες και δέσμευση από όλες τις χώρες, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Στην Τελική Διακήρυξη δεν περιλαμβάνεται συγκεκριμένη αναφορά στο χρονοδιάγραμμα για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα μέχρι το 2050, χρονιά που θεωρείται καταληκτική ημερομηνία για την επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών άνθρακα.
Πάντως η Κίνα, ο έχει θέσει ως στόχο το 2060 για μηδενικές εκπομπές ενώ η Ινδία και η Ρωσία δεν έχουν ορίσει σαφές χρονοδιάγραμμα.
SOS από τον ΟΗΕ
Ήδη ο ΟΗΕ κρούει το καμπανάκι του κινδύνου σημειώνοντας ότι ακόμη και αν τα ισχύοντα εθνικά σχέδια εφαρμοστούν πλήρως ο κόσμος οδεύει προς μια άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 2,7 βαθμούς Κελσίου, κάτι το οποίο θα συνοδευόταν από καταστροφική επιτάχυνση ακραίων καιρικών φαινομένων όπως ξηρασίες, πλημμύρες και καταιγίδες.
«Φεύγω από τη Ρώμη χωρίς να έχουν εκπληρωθεί οι ελπίδες μου, αλλά τουλάχιστον δεν γκρεμίστηκαν» σημείωσε με ανάρτησή του, στο Twitter ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ενώ ο οικοδεσπότης του G- 20 ταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, κατά την ολοκλήρωση των εργασιών του G20 τόνισε: «Θέλουμε να κριθούμε για όσα θα κάνουμε, όχι για όσα λέμε».
«Είμαστε περήφανοι για τα αποτελέσματα που πετύχαμε, αλλά είναι μόνον η αρχή», πρόσθεσε ο Ιταλός πρωθυπουργός. «Αποφασίσαμε να αφήσουμε πίσω μας τον άνθρακα, με την λήξη των χρηματοδοτήσεων των κέντρων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα εντός του 2021» τόνισε.
Ο Μάριο Ντράγκι ευχήθηκε, επίσης, «η διάσκεψη της Γλασκώβης για το κλίμα που ξεκινά σήμερα, να εξελιχθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».
Επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Τελική Διακήρυξη του G -20 γίνεται λόγος αναφορά στην ανάγκη για περιορισμό των χρηματοδοτήσεων για ηλεκτροπαραγωγή άνθρακα.
Πιο συγκεκριμένα καταγράφεται δέσμευση για σταδιακή κατάργηση των επενδύσεων σε νέους υπεράκτιους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από άνθρακα, κάτι που η Κίνα είχε ήδη δηλώσει ότι θα έκανε, αν και βέβαια λόγω ενεργειακής κρίσης προχωρά σε εισαγωγές ρεκόρ άνθρακα από Ρωσία και αλλού.
«Θα βάλουμε τέλος στην παροχή διεθνών δημόσιων οικονομικών για νέα αδιάκοπη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα στο εξωτερικό έως το τέλος του 2021» ανέφερε χαρακτηριστικά η Τελική Διακήρυξη των G-20.
Για τον εγχώρια παραγόμενο άνθρακα, στη Τελική Διακήρυξη γίνεται λόγος για υποστήριξη εκείνων των χωρών που δεσμεύονται να «καταργήσουν σταδιακά τις επενδύσεις σε νέα αμείωτη ικανότητα παραγωγής ενέργειας από άνθρακα, ώστε να το πράξουν το συντομότερο δυνατό».
Βέβαια ένεκα και της ενεργειακής κρίσης το θέμα της χρηματοδότησης των έργων και υποδομών για τα συνβατικά καύσιμα λαμβάνει ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτήρα λόγω των κινδύνων ενεργειακής φτώχειας.
Ουσιαστικά από τη μια υπάρχει η κλιματική κρίση και η ανάγκη προώθησης των «ακριβών» ΑΠΕ, που λόγω απουσίας συστημάτων αποθήκευσης δεν μπορεί να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, κι από την άλλη κίνδυνος «ενεργειακής φτωχοποίησης» και μείωσης της οικονομικής ανάπτυξης λόγω απουσίας επαρκών υποδομών σε ορυκτά καύσιμα.
Η χρηματοδότηση
Σε σχέση, τέλος, με απτές δεσμεύσεις για χρηματοδότηση των δράσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης καταγράφονται κενά. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για να καλύψει ένα σημαντικό μέρος των 100 δισεκ. για τα οποία υπάρχει μια σχετική πρώτη συμφωνία ενώ δεσμεύσεις έχει καταθέσει και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Μπάιντεν.
«Θα παροτρύνουμε επίσης τις ανεπτυγμένες χώρες να αυξήσουν τη χρηματοδότησή τους για το κλίμα, ώστε να επιτύχουν τον στόχο των 100 δισ. δολαρίων που συμφωνήθηκε στο Παρίσι, στον οποίο η ΕΕ συνεισφέρει ήδη πάνω από 25 δισ. δολάρια, με προοπτική αύξησης της συνεισφοράς, και θα εργαστούμε για την οριστικοποίηση του εγχειριδίου κανόνων του Παρισιού» αναφέρει σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν με αφορμή τη σύνοδο στη Γλασκόβη.
Η Ελλάδα
Για την ελληνική κυβέρνηση, στη Σύνοδο της Γλασκόβης θα γίνει μια καταγραφή διεθνώς της πράσινης ατζέντας της χώρας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τη Δευτέρα 1 Νοεμβρίου το μεσημέρι θα μιλήσει από βήματος Συνόδους και αναμένεται να αναφερθεί σε ζητήματα όπως το μεγάλο πρόγραμμα της πράσινης μετάβασης με έργα υποδομής σε όλη την ελληνική επικράτεια, καθώς και στα μελλοντικά σχέδια της κυβέρνησης.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου, ο κ. Μητσοτάκης θα δώσει έμφαση κατά την εισήγησή του
- Στους στόχους απολιγνιτοποίησης
- Τη μεγάλη αύξηση των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας και τα νέα φιλόδοξα project, όπως πχ τα ενάλια αιολικά πάρκα
- Τα πράσινα νησιά και τα πρωτοποριακά προγράμματα που εφαρμόζονται σε αυτά
- Την πρωτοβουλία για πράσινη ναυτιλία
- Την προστασία των οικοσυστημάτων και τα μέτρα που λαμβάνονται
Ο κ. Μητσοτάκης θα τονίσει επίσης το σχέδιο για τη μετατροπή της Ελλάδας σε κόμβο μεταφοράς πράσινης ενέργειας στην Ευρώπη, με βάση την πρόσφατη συμφωνία με την Αίγυπτο και τις προχωρημένες συζητήσεις με τη Σαουδική Αραβία.
Ο πρωθυπουργός αναμένεται να αναφερθεί επίσης στους ευρύτερους στόχους οι οποίοι πρέπει να τεθούν σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
