Η δραματική αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών ανησυχεί τους επιστήμονες, οι οποίοι ζητούν να ενισχυθεί η έρευνα για τις αλλαγές που προκαλούνται, εκφράζοντας φόβους για καταστροφικές επιπτώσεις στο κλίμα στο σύνολό του.
«Οι αλλαγές γίνονται τόσο γρήγορα που δεν είμαστε σε θέση να παρακολουθήσουμε τον αντίκτυπο» που έχουν, αναγνωρίζει ο Βίνταρ Χέλγκεσεν, εκτελεστικός γραμματέας της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO, ο οποίος τονίζει ότι «επείγει η αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης των ωκεανών».
«Είναι απαραίτητο να γίνουν μεγαλύτερες προσπάθειες για την παρατήρηση και την έρευνα σε πραγματικό χρόνο», δήλωσε στο AFP κατά τη Διάσκεψη της Δεκαετίας των Ωκεανών στη Βαρκελώνη, στην οποία συμμετείχαν 1.500 επιστήμονες, εκπρόσωποι κρατών ή οργανώσεων, και σήμερα ολοκληρώνονται οι εργασίες της.
Η θερμοκρασία των ωκεανών, οι οποίοι καλύπτουν το 70% της επιφάνειας της Γης και έχουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, έφτασε σε νέο απόλυτο ρεκόρ τον Μάρτιο, με κατά μέσον όρο 21,07 βαθμούς Κελσίου να μετρώνται στην επιφάνεια της θάλασσας, με εξαίρεση τις ζώνες κοντά στους πόλους, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus.
Η άνοδος αυτή της θερμοκρασίας, η οποία δεν σταματά να επιδεινώνεται μήνα τον μήνα εδώ και έναν χρόνο, απειλεί τη θαλάσσια ζωή και προκαλεί μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα, πράγμα συνώνυμο με πιο ασταθείς καιρικές συνθήκες, όπως ισχυροί άνεμοι και καταρρακτώδεις βροχές.
«Δεν μπορεί να απορροφά θερμότητα στο άπειρο»
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει από την αρχή της βιομηχανικής περιόδου το 90% της πλεονάζουσας θερμότητας που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα θαλάσσια περιβάλλοντα, τα οποία παράγουν σχεδόν το μισό από το οξυγόνο που αναπνέουμε επέτρεψαν κατ’αυτόν τον τρόπο στην επιφάνεια της Γης να παραμείνει κατοικήσιμη.
«Ο ωκεανός έχει θερμοχωρητικότητα πολύ μεγαλύτερη από την ατμόσφαιρα, απορροφά πολύ περισσότερη θερμότητα, αλλά δεν μπορεί να την απορροφά στο άπειρο», προειδοποίησε η Κριστίνα Γκονθάλεθ Άρο, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Επιστημών της Θάλασσας στη Βαρκελώνη.
Σύμφωνα με μελέτη αναφοράς που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο, οι ωκεανοί απορρόφησαν το 2023 τεράστια ποσότητα ενέργειας, τόσο μεγάλη που θα μπορούσε να βράσει το νερό από «δισεκατομμύρια πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων».
Ένας από τους μεγάλους στόχους της Δεκαετίας των Ωκεανών (2021-2030) είναι ο κόσμος να διευρύνει τις γνώσεις του για την υπερθέρμανσή τους και να αποκρυπτογραφήσει τις πολλαπλές επιπλοκές της, με στόχο να προσπαθήσει να τις περιορίσει.
«Αγνοούμε ακόμη πολλά πράγματα για τους ωκεανούς. Έχουμε χαρτογραφήσει μόνον περίπου το 25% του θαλάσσιου βυθού του πλανήτη και, ταυτοχρόνως, οφείλουμε να χαρτογραφήσουμε και να παρακολουθούμε απευθείας τις αλλαγές που προκαλούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής», υπογράμμισε ο Χέλγκεσεν.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, υπηρεσία του ΟΗΕ, πάνω από το 90% των ωκεανών του πλανήτη αντιμετώπισε κάποια στιγμή κατά το έτος 2023 κύματα θερμότητας, με άμεσο αντίκτυπο στο κλίμα και στα οικοσυστήματα στο σύνολο του πλανήτη (…) όποια απόσταση κι αν τα χώριζε από τη θάλασσα.
«Βρισκόμαστε σε πορεία που προκαλεί πολλά ερωτήματα στους επιστήμονες και που μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν υποτιμήσαμε την επερχόμενη υπερθέρμανση του πλανήτη», προειδοποίησε από τη Βαρκελώνη ο Ζαν-Πιερ Γκατουζό, ειδικός του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS).
Όλα μετράνε
Οι δυσκολίες να εφαρμοστούν οι μεγάλες διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον, όπως η Συμφωνία του Παρισιού που συνήφθη το 2015 και έχει στόχο να περιοριστεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δεν προκαλούν ωστόσο αισιοδοξία, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
«Είμαστε πολλοί που νιώθουμε μια κάποια απογοήτευση καθώς βλέπουμε ότι παρά τις επιστημονικές αποδείξεις για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της, η υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού είναι τόσο αργή, τόσο δύσκολη, τόσο επίπονη. Αυτό δεν προμηνύει τίποτα καλό» για το μέλλον, σημείωσε ο Γκατουζό.
Οι ερευνητές αναφέρουν ωστόσο και κάποιες θετικές ενδείξεις, όπως η υιοθέτηση το 2023 από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ --έπειτα από συνομιλίες 15 ετών-- μιας ιστορικής συμφωνίας για την προστασία της ανοιχτής θάλασσας.
«Αν μπορούσα να στείλω ένα μήνυμα σε αυτούς στα κέντρα λήψης αποφάσεων, στους προέδρους, τους πρωθυπουργούς, ή τους επικεφαλείς επιχειρήσεων, πιστεύω ότι θα ήταν αυτό: ‘βγείτε για μια στιγμή από το φορτωμένο πρόγραμμά σας και κοιτάξτε τα παιδιά και τα εγγόνια σας στα μάτια’», απηύθυνε έκκληση ο Χέλγκεσεν.
«Κάθε δέκατο του βαθμού μετράει, κάθε χρόνος που κερδίζουμε μετράει και ποτέ δεν είναι πολύ αργά. Είναι απόλυτη ανάγκη να μην παραιτούμαστε», απηύθυνε στο ίδιο πνεύμα έκκληση ο Ζαν-Πιερ Γκατουζό.
