Το Smartel δεν είναι απλώς ένα από τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του Άχαους, της πόλης των 40.000 κατοίκων στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Είναι επίσης και ένα από τα «εξυπνότερα» καταλύματα του κόσμου, ένα μέρος όπου σχεδόν τα πάντα μπορούν να γίνουν με ένα QR-code και ένα κινητό τηλέφωνο.
Οι επισκέπτες του Smartel σκανάρουν έναν κωδικό QR με το τηλέφωνό τους για να εισέλθουν στο ξενοδοχείο, να ελέγξουν τη θέρμανση και τα φώτα στο δωμάτιό τους – χωρίς να χρειάζεται να συνεννοηθούν με κανέναν στη ρεσεψιόν, αλλά ούτε και να ψάχνονται με τους διάφορους διακόπτες στο δωμάτιο, μιας και δεν υπάρχει ούτε ένας.
Το ξενοδοχείο έχει «προσλάβει» και ρομπότ-καθαριστές. Οι μόνοι άνθρωποι που μπορεί να συναντήσει επομένως όποιος μένει στο Smartel είναι μονάχα το προσωπικό της κουζίνας που θα αλλάζει τον μπουφέ του πρωινού.
Ο Πέτερ Ζόμερ, ξεναγός από το Άχαους, αναφέρει πως μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 το Smartel λεγόταν Ratshotel Residenz και ήταν το μεγαλύτερο ξενοδοχείο της πόλης. Το 2017 η εταιρεία ψηφιοποίησης Tobit, που έχει έδρα στο Άχαους, αποφάσισε να εκσυγχρονίσει το κτήριο και να εξοπλίσει τα 44 δωμάτιά του με τα τελευταία προϊόντα τεχνολογίας smart-home – τα οποία κατασκευάζει η εταιρεία Chayns, θυγατρική της Tobit.
Άχαους, η πιο «έξυπνη» πόλη
Στο Άχαους υπάρχουν παντού κωδικοί QR - σε τραπέζια των εστιατορίων, ράφια σούπερ-μάρκετ και αλλούΕικόνα: Matilda Jordanova-Duda/DW
Το εντυπωσιακό με το Άχαους είναι ο τεράστιος αριθμός των κυανόλευκων αυτοκόλλητων με κωδικούς QR που υπάρχουν παντού στην πόλη: σε τραπέζια εστιατορίων, πόρτες, ποδήλατα, ράφια σούπερ-μάρκετ και αλλού, διευκολύνοντας την καθημερινότητα των πολιτών.
Στα τέλη του 2024 το Άχαους αναγνωρίστηκε ως η πιο «έξυπνη» κοινότητα της γερμανικής επαρχίας στον διαγωνισμό "Digital Places 2024”, που οργανώθηκε από την πρωτοβουλία Deutschland – Land der Ideen («Γερμανία – Η χώρα των ιδεών»). Η καμπάνια της γερμανικής κυβέρνησης στοχεύει στο να ενισχύσει τη διεθνή προβολή της Γερμανίας ως ενός κέντρου ιδεών και καινοτομιών.
Το Άχαους λοιπόν βραβεύτηκε για την ενσωμάτωση διαφόρων εφαρμογών σε μία και μοναδική πλατφόρμα, στην οποία μπορεί ο καθένας να έχει πρόσβαση μέσω app έπειτα από μία απλή διαδικασία εγγραφής με τα στοιχεία επικοινωνίας και τράπεζας του χρήστη.
Θα σταματήσει η ψηφιοποίηση την παρακμή;
Η Μαργκαρέτε από το κοντινό Βέλεν θεωρεί πως, μέσω της εμπειρίας που προσφέρει το Άχαους, μπορεί να «κρυφοκοιτάξει» το πώς θα μπορούσε να μοιάζει στο μέλλον και η δική της πόλη. Η ίδια θλίβεται πολύ από το γεγονός ότι στο Βέλεν δεν υπάρχουν πια τοπικά σούπερ-μάρκετ, ενώ, αν θελήσει να πάει κάπου για φαγητό, θα πρέπει να έχει κάνει κράτηση αρκετές ημέρες πριν.
Η λεγόμενη αστική παρακμή αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για πολλές μικρές πόλεις της Γερμανίας εξαιτίας της απώλειας του πληθυσμού, της στασιμότητας της οικονομίας και της απουσίας επενδύσεων. Τα μικρά καταστήματα και οι κινηματογράφοι εξαφανίζονται, ενώ οι επιχειρήσεις εστίασης δυσκολεύονται πολύ να βρουν πελατεία και προσωπικό.
Θα μπορούσαν μήπως οι μαζικές επενδύσεις στην ψηφιοποίηση να αντιστρέψουν την κατάσταση;
Στο Άχαους για παράδειγμα το να βρεθούν άνθρωποι να εργαστούν στις τουριστικές ατραξιόν δεν αποτελεί πλέον ζήτημα. Τα περισσότερα πράγματα μπορούν να γίνουν ηλεκτρονικά, όπως η ενοικίαση ποδηλάτων ή η αγορά φαγητού.
Για τη Μαργκαρέτε όλα αυτά είναι «κάπως απρόσωπα» και ομολογεί πως θα της λείψει η κουβέντα με τους σερβιτόρους. Την ίδια στιγμή «είναι όμως και αποδοτικά», όπως επισημαίνει ο Πέτερ, που μας κάνει ξενάγηση στην πόλη.
Ελαχιστοποιώντας την ανθρώπινη επαφή
Στα μπαρ και τις παμπ του Άχαους η έλλειψη προσωπικού επίσης δεν αποτελεί πρόβλημα πια, μιας και σερβίρουν μονάχα ό,τι έχουν ήδη προπληρώσει οι πελάτες που έρχονται. Επιπλέον, καθώς τα δεδομένα των χρηστών αποθηκεύονται στον λογαριασμό τους στην Chayn, αποφεύγονται και οι διαφωνίες σχετικά με την ηλικία των πελατών και το κατά πόσο μπορούν να πιούν αλκοόλ.
Σύμφωνα δε με την Tobit, περίπου το 80% όλων των επιχειρήσεων εστίασης στο Άχαους χρησιμοποιεί το app της Chayn, το οποίο έχει αναπτυχθεί για να μπορεί να συμπεριλάβει και αγρότες, αθλητικούς συλλόγους και άλλους παρόχους υπηρεσιών.
Ο Σβεν Κλαβικόφσκι, σερβιτόρος στην παμπ The Unbrexit, εξακολουθεί να σερβίρει ποτά και φαγητά στους πελάτες, χωρίς όμως να χρειάζεται να παίρνει παραγγελίες, να δέχεται πληρωμές, να ελέγχει τι άλλο χρειάζονται οι επισκέπτες, γεγονός που του γλιτώνει πάρα πολύ χρόνο και κόπο.
Ο δήμος στο πλευρό της Tobit
Όπως παρατηρεί ο Μπένεντικτ Χομέλε, επικεφαλής μάρκετινγκ και τουρισμού του Άχαους, οι τεχνολογικές εταιρείες όπως η Tobit μπορούν εύκολα να δοκιμάσουν τα πρότζεκτ τους στην πόλη, επειδή ο δήμος και οι πολίτες είναι σύμφωνοι. «Γινόμαστε πειραματόζωα, αλλά σε αντάλλαγμα έχουμε πράγματα που δεν έχουν άλλες πόλεις», λέει ο Χομέλε στην DW.
Μία από τις πιο συνηθισμένες ψηφιακές τεχνολογίες που αξιοποιούνται στην πόλη είναι το λεγόμενο city voucher, ένα τοπικό ψηφιακό νόμισμα που σύμφωνα με την Tobit έχει δοκιμαστεί σε περισσότερους από 70 δήμους.
Στα Άχαους τα vouchers μεταξύ άλλων δίνονται ως δώρο καλωσορίσματος στους νέους κατοίκους, αλλά και στους νικητές των εβδομαδιαίων online quiz, ενώ οι εργοδότες χρησιμοποιούν τα κουπόνια για τα μηνιαία μπόνους των εργαζομένων. Παρ' όλα αυτά τα χρήματα μπορούν να ξοδευτούν μόνο μέσα στην πόλη και πρέπει να χρησιμοποιούνται εντός ενός ορισμένου χρονικού διαστήματος.
Καθώς το Άχαους βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Ολλανδία, η πόλη έχει και αρκετούς Ολλανδούς τουρίστες. Στο τέλος της ξενάγησης ο Πέτερ Ζόμερ θυμάται την πρόσφατη επίσκεψη των δημάρχων δέκα ολλανδικών κωμοπόλεων και πόλεων, που είναι εξίσου ανοιχτή στην ψηφιοποίηση – περισσότερο από πολλούς Γερμανούς. Διότι όπως λέει ο Ζόμερ, για τους Γερμανούς το Άχαους μοιάζει πραγματικά με επιστημονική φαντασία.
Πηγή: DW
