του Φατίχ Μπιρόλ
Οι συζητήσεις για την ενέργεια και τις επενδύσεις συχνά δεν συνεκτιμούν τη σοβαρή υστέρηση μεταξύ απόφασης προς επένδυση και υλοποίησης των έργων. Στη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) προειδοποιήσαμε πριν από χρόνια ότι οι παγκόσμιες επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια δεν επαρκούσαν για την επίτευξη των κλιματικών μας στόχων. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει φέρει αναταραχή στα επενδυτικά σχέδια σε όλους τους ενεργειακούς τομείς και έχει οξύνει τις πιέσεις στις παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων, που ήταν ήδη ορατές. Οι χώρες εισαγωγής ενέργειας προσπαθούν να αντικαταστήσουν τις τεταραγμένες προμήθειες καυσίμων και το αυξανόμενο κόστος έχει προκαλέσει όλεθρο σε πολλές οικονομίες, ενώ έχει αναγκάσει εκατομμύρια ανθρώπους να επιστρέψουν στη φτώχεια και την ενεργειακή ανασφάλεια. Ομως, η σημερινή ενεργειακή κρίση –η πρώτη πραγματικά παγκόσμια ενεργειακή κρίση– ανέδειξε μια ψευδή αφήγηση ότι τώρα δεν είναι η στιγμή για επένδυση στην καθαρή ενέργεια.
Δεν χρειάζεται να επιλέξουμε μεταξύ της απάντησης στη σημερινή κρίση και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Οι μαζικές επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής απόδοσης, των ανανεώσιμων πηγών, της ηλεκτροδότησης και μιας σειράς καθαρών καυσίμων, είναι η καλύτερη εγγύηση ενεργειακής ασφάλειας και μείωσης των ρύπων. Οι παγκόσμιες εκπομπές CO2, που σχετίζονται με την ενέργεια, αυξήθηκαν κατά ποσοστό – ρεκόρ το 2021 και οι επενδύσεις σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλότερες από ό,τι χρειάζεται για να μηδενιστούν οι ρύποι έως το 2050. Τα 1,4 τρισ. δολάρια, που αναμένουμε να ξοδέψει ο κόσμος για την ενεργειακή μετάβαση το 2022, θα πρέπει να υπερβούν κατά πολύ τα 4 τρισ. δολάρια μέχρι το 2030 για να είμαστε σε καλό δρόμο να περιορίσουμε την υπερθέρμανση στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, διασφαλίζοντας παράλληλα επαρκή ενεργειακό εφοδιασμό. Η έκθεση για τις παγκόσμιες επενδύσεις ενέργειας 2022 δείχνει ορισμένες ενθαρρυντικές τάσεις, αλλά δημιουργεί και πολλούς λόγους ανησυχίας.
Τα καλά νέα είναι ότι οι επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση επιτέλους αυξάνονται. Στα πέντε χρόνια μετά τη συμφωνία του Παρισιού του 2015, οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια αυξήθηκαν μόνο κατά 2% ετησίως. Ωστόσο, από το 2020 αυτό το ποσοστό έχει αυξηθεί στο 12% ετησίως, με αποτέλεσμα την ενίσχυση των δαπανών για ηλιακή και αιολική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένου ενός έτους ρεκόρ για την υπεράκτια αιολική ενέργεια το 2021. Και οι επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας μπαταριών αγγίζουν νέα υψηλά επίπεδα, ενώ αναμένεται να διπλασιαστούν το 2022.
* Ο κ. Φατίχ Μπριόλ είναι εκτελεστικός διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας.
