Οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι υποσχόμενες για το μέλλον, αλλά για ένα σταθερό ενεργειακό σύστημα, η παραγωγή βασικής ενέργειας παραμένει απαραίτητη. Έργα όπως τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια Cebren και Galiste πρέπει να υλοποιηθούν τα επόμενα χρόνια, αλλά η κατασκευή τους απαιτεί σημαντικό χρόνο, τόνισε ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Επιτροπής Ενέργειας της Βόρειας Μακεδονίας (ERC), Μάρκο Μπισλίμοφσκι.
Η Βόρεια Μακεδονία δεν μπορεί να αντέξει τέτοιες καθυστερήσεις, και βραχυπρόθεσμα, οι γρήγορες επενδύσεις σε εργοστάσια συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας είναι κρίσιμες, καθώς η θερμική ενέργεια είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταμόρφωση των πρακτικών θέρμανσης των νοικοκυριών. Κατά την εμφάνισή του στο τηλεοπτικό κανάλι “Sitel”, ο Μπισλίμοφσκι σημείωσε ότι, αν και τα εργοστάσια συμπαραγωγής χρειάζονται δύο έως τέσσερα χρόνια για να κατασκευαστούν, η χώρα πρέπει να στραφεί στα συστήματα μπαταριών ως μια βραχυπρόθεσμη λύση.
Οι μπαταρίες αντιπροσωπεύουν μια τεχνολογία που εξελίσσεται γρήγορα. Τα τρέχοντα μοντέλα συνήθως εκφορτίζουν σε δύο ώρες, αλλά οι εξελίξεις εισάγουν συστήματα τεσσάρων ωρών εκφόρτισης. Ο Μπισλίμοφσκι εξέφρασε την αισιοδοξία του για την αύξηση της χωρητικότητας των μπαταριών, δηλώνοντας ότι οι μπαταρίες θα είναι καθοριστικές κατά την ενδιάμεση περίοδο πριν τα εργοστάσια συμπαραγωγής Cebren και Galiste τεθούν σε λειτουργία.
Πρόσθεσε ότι οι επενδυτές σε φωτοβολταϊκά δείχνουν σημαντικό ενδιαφέρον για τα συστήματα μπαταριών, καθώς αυτές οι τεχνολογίες επιτρέπουν την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις περιόδους αιχμής.
Ο Μπισλίμοφσκι τόνισε επίσης τη σημασία της υποστήριξης των δημοτικών επιχειρήσεων ενώ τους κάλεσε να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους. Η Βόρεια Μακεδονία, ανέφερε, είναι καλά συνδεδεμένη με γειτονικές χώρες όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Σερβία. Επιπλέον, η κατασκευή μιας νέας διασύνδεσης με την Αλβανία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
“Μέσω της Αλβανίας, θα μπορούμε επίσης να πωλούμε ηλεκτρική ενέργεια στην Ιταλία, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές. Το ιταλικό ενδιαφέρον για την εξασφάλιση ηλεκτρικής ενέργειας από την περιοχή μας είναι μεγάλο. Οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές, ιδιαίτερα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, θα έχουν ευκαιρίες όχι μόνο στην περιοχή μας αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη”, εξήγησε.
Όταν ρωτήθηκε για τις πιθανές γεωπολιτικές επιπτώσεις, όπως η επιρροή των πολιτικών των ΗΠΑ στις εισαγωγές φυσικού αερίου, ο Μπισλίμοφσκι υπογράμμισε τη σημασία της προτεραιότητας στα εθνικά συμφέροντα. Ανέφερε ότι η χώρα εισάγει επί του παρόντος το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού αερίου μέσω της Τουρκίας και της Βουλγαρίας. Ωστόσο, με τον τρέχοντα διαγωνισμό για μια νέα διασύνδεση φυσικού αερίου με την Ελλάδα, η χώρα θα έχει σύντομα πρόσβαση σε αζέρικο αέριο και αέριο από τερματικούς σταθμούς στην Ελλάδα, διαφοροποιώντας τις επιλογές προμήθειας.
Οι παγκόσμιες τάσεις δείχνουν αύξηση 15-20 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη τους τελευταίους μήνες. Παρά αυτό, ο Μπισλίμοφσκι πιστεύει ότι η εισαγωγή συμπιεσμένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό και θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση των τιμών.
Σημείωσε επίσης ότι η πρόοδος της Βόρειας Μακεδονίας στη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια είναι αξιοσημείωτη. Τα τελευταία τρία χρόνια, η εγκατεστημένη ισχύς για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχει αυξηθεί κατά 32-33%.
Το 2024, εκδόθηκαν περίπου 300 άδειες για 330 μεγαβάτ ισχύος, κυρίως από φωτοβολταϊκά. Συμπεριλαμβανομένων παλαιότερων εγκαταστάσεων, η χώρα διαθέτει πλέον 550-560 μεγαβάτ ανανεώσιμης ισχύος. Ο Μπισλίμοφσκι απέδωσε στον ιδιωτικό τομέα την αξιοποίηση της ενεργειακής κρίσης ως ευκαιρία για επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές.
Αυτές οι επενδύσεις έχουν μειώσει σημαντικά την εξάρτηση από τις εισαγωγές. Το 2023, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν από 33-34% σε μόλις 2,75%. Ο Μπισλίμοφσκι επισήμανε ότι το 90%ό των φωτοβολταϊκών εργοστασίων λειτουργούν χωρίς κρατική υποστήριξη, υπογραμμίζοντας τον κρίσιμο ρόλο του ιδιωτικού τομέα σε αυτόν τον μετασχηματισμό.
