Ο κρατικός πυρηνικός σταθμός Κοζλοντούι της Βουλγαρίας κατέθεσε αγωγή με την οποία ζητά αποζημίωση 250.000 ευρώ, υποστηρίζοντας ότι οι ακτιβίστριες Natalia Stancheva και Yordanka Kulinska διέδωσαν ψευδείς πληροφορίες για το εργοστάσιο.
Η Kozloduy NPP κατηγορεί τις δύο γυναίκες για «ανεντιμότητα και κατάχρηση δικαιωμάτων» καθώς και για «διάδοση ψευδών πληροφοριών».
«Η υπόθεση αυτή αποτελεί άλλο ένα προηγούμενο για SLAPP στη Βουλγαρία μετά την αγωγή του Lev Ins κατά της Mediapool [1 εκατομμύριο λέβες]», σχολίασε στο Euractiv Βουλγαρίας ο διευθυντής του προγράμματος πρόσβασης στην πληροφόρηση, δικηγόρος Alexander Kashumov.
«Η πολίτης άσκησε το θεμελιώδες δικαίωμά της να λαμβάνει και να διανέμει πληροφορίες. Πρόκειται για ενέργειες προς το δημόσιο συμφέρον», δήλωσε.
Στα τέλη Νοεμβρίου, ψηφίστηκε από τους Ευρωβουλευτές η οδηγία που ονομάστηκε «Νόμος της Δάφνης», από τη Μαλτέζα δημοσιογράφο που σκοτώθηκε, για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αριθμού στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPPs) και την προστασία των κατηγορουμένων από αβάσιμες, καταχρηστικές αγωγές για θέματα δημοσίου συμφέροντος.
Καθώς τα κράτη έχουν λάβει προθεσμία δύο ετών για να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο, αφού τέθηκε επισήμως σε ισχύ τον Δεκέμβριο, η Βουλγαρία, όπως και άλλα κράτη μέλη, δεν διαθέτει ακόμα το ανάλογο πρακτικό πλαίσιο για την προστασία των δημοσιογράφων, των ακτιβιστών και των πληροφοριοδοτών.
Το 2023, η Stancheva έλαβε το διάσημο βραβείο «Χρυσό Κλειδί» του Προγράμματος Πρόσβασης στην Πληροφόρηση για την ενεργό χρήση του νόμου περί πρόσβασης στη δημόσια πληροφόρηση. Με «επιμονή, κατάφερε να πείσει τα θεσμικά όργανα να παραδεχτούν ότι διεξάγονται μη εγκεκριμένες ιατρικές-διαγνωστικές δραστηριότητες σε μη καταχωρημένη ιατρική εγκατάσταση κατά παράβαση του νόμου περί ιατρικών εγκαταστάσεων που λειτουργεί στην NPP Κοζλοντούι».
Η Stancheva, η οποία εργαζόταν στον NPP ως νοσηλεύτρια αλλά απολύθηκε τον Μάρτιο του 2022, υπέβαλε περισσότερες από 70 αιτήσεις για πρόσβαση σε δημόσιες πληροφορίες, περισσότερες από τις μισές από αυτές αφορούσαν στην NPP Κοζλοντούι και αφού έλαβε τις πληροφορίες, έστειλε δεκάδες ειδοποιήσεις σε σχεδόν 40 κρατικούς ελεγκτικούς και άλλους φορείς.
Τώρα, η NPP χρησιμοποιεί την ενεργητικότητα της Stancheva για να μηνύσει την ίδια και τη μητέρα της, Yordanka Kulinska, η οποία επίσης υπέβαλε κάποια αιτήματα παροχής πληροφοριών.
Στην αγωγή της προς το δικαστήριο, που είδε το Euractiv, η εταιρεία εξηγεί ότι πρόκειται για μια στρατηγική τοποθεσία, το μοναδικό πυρηνικό εργοστάσιο στη Βουλγαρία και παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας που καλύπτει περισσότερο από το ένα τρίτο των αναγκών της χώρας. Αναφέρει επίσης ότι ο πυρηνικός σταθμός είναι «συνώνυμο της διαχρονικά αποδεδειγμένης ασφάλειας, αξιοπιστίας και προστασίας».
Στον ισχυρισμό της, η NPP αναφέρει επίσης ότι τα πολλά αιτήματα πρόσβασης σε πληροφορίες από την Stancheva και τη μητέρα της έκαναν την NPP να ανατρέξει στις πηγές της, καθώς ο στόχος των δύο γυναικών ήταν να δυσφημίσουν την εταιρεία, η οποία απασχολεί 3.500 άτομα.
Η NPP σημειώνει ακόμη ότι ως αποτέλεσμα του κατακλυσμού των αιτημάτων, όσοι εργάζονται στη διοίκηση υπέστησαν σοβαρό άγχος και διαταράχθηκε η καθημερινή εργασιακή τους δραστηριότητα, με την NPP να ζητά από το δικαστήριο να διατάξει ψυχολογική εξέταση των εργαζομένων.
Ωστόσο, ο Kashumov επεσήμανε ότι το αίτημα στρέφεται κατά ενός ατόμου και ότι οι πληροφορίες προέρχονται από επίσημο έγγραφο που αποκτήθηκε νόμιμα για την αποκάλυψη παρατυπιών. Παρόλα αυτά, αναγνώρισε ότι η αποκάλυψη του ισχυρίζεται κατάχρηση δικαιωμάτων.
«Μια κρατική εταιρεία εμφανίζεται επίσης στο προσκήνιο. Πράγμα που σημαίνει ότι το κράτος στρέφεται κατά των πολιτών», επισήμανε επίσης ο δικηγόρος.
«Η NPP ξοδεύει τους πόρους των καταναλωτών για να επιδιώξει κάποιους πολύ αμφίβολους στόχους και να περιορίσει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα», εξήγησε.
Σύμφωνα με τον Kashumov, το γεγονός ότι η Stancheva ήταν υπάλληλος του NPP την φέρνει σε θέση να αναφέρει παρατυπίες, δίνοντάς της ειδική προστασία βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ. «Ορισμένα μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν τις πληροφορίες, οι κρατικές αρχές έλαβαν μέτρα, δηλαδή τα σήματα της Stancheva δεν ήταν αβάσιμα», πρόσθεσε ο Kashumov.
Προς το παρόν, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο και το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο εξετάζουν μια ερμηνευτική υπόθεση σχετικά με το κατά πόσον τα νομικά πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν ηθική βλάβη, πόνο και οδύνη.
«Αυτό θα επιτρέψει σε δύο εκατομμύρια νομικά πρόσωπα να υποβάλουν αγωγές κατά δημοσιογράφων, πολιτών και μέσων ενημέρωσης. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, ορισμένοι από αυτούς είναι μαστόδοντες, πολύ πλούσιοι, ικανοί να αντέξουν πολλά έξοδα για να επιτύχουν λογοκρισία και περιορισμό της ελευθερίας του λόγου», προειδοποίησε ο Kashumov.
Πηγή: euractiv.gr
